Picobiinae
Picobiinae – podrodzina roztoczy z rzędu Trombidiformes i rodziny dutkowców. Są to obligatoryjne pasożyty ptaków, żyjące w dutkach ich piór.
| Picobiinae | |
| Lavoipierre, 1953 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina |
Picobiinae |
Morfologia edytuj
Roztocze o wydłużonym, robakowatym, ubarwionym mlecznobiało ciele. Występuje silnie zaznaczony dymorfizm płciowy oraz polimorfizm samic w formie fizyogastrii. Samce są bardziej krępej budowy i osiągają od 300 do 650 μm długości. Samice formy typowej są bardziej wydłużone i osiągają od 380 do 800 μm długości. Samice fizyogastryczne mają hysterosomę silnie wydłużoną, bulwiastą lub paletkowato rozdętą i osiągają od 500 do 1905 μm długości[1]. Fizyogastria jest u nich adaptacją pozwalającą złożyć 2 lub 3 bardzo duże jaja, a nie jak u większości stawonogów pozwalającą składać duże ilości małych jaj[2].
Gnatosoma jest wydłużona[2], w rostralnej części styloforu zaopatrzona w perytremy o kształcie litery „M”, „V” lub „U”. Hypostom u samców ma zawsze gładki wierzchołek i pozbawiony jest zębów bocznych, podczas gdy u samic może on być zaopatrzony w takowe zęby i w jedną parę guzków na szczycie. Na gnatosomie osadzone są szczękoczułki i nogogłaszczki. Szczękoczułki samic mają palec ruchomy o szczycie sztyletowatym lub harpunowatym (ząbkowanym), zaś samców zawsze sztyletowatym. Nogogłaszczki cechuje ścięty wierzchołek stopogolenia[1].
Na wierzchu propodosomy leży całobrzega lub wzdłużnie podzielona tarczka prodorsalna (propodonotalna) i 6 par szczecinek, które u samca są zawsze gładkie, a u samicy mogą być ornamentowane[1]. Na grzbietowej stronie hysterosomy (hysteronotum) u samca występuje tarczka hysterosomalna (hysteronotalna) niezlana z tarczką pygidialną, natomiast u samicy tarczki hysteronotalnej, a czasem także pygidialnej brak zupełnie. Hysteronotum samca ma 5, a samicy 7 par szczecinek. Szczecinek genitalnych u samca są 2 pary, podczas gdy u samicy występuje 1 para lub brak ich zupełnie. Szczecinki pseudanalne u obu płci występują w liczbie 2 par. Szczecinek aggenitalnych są 2 pary u samca oraz 3 pary u samicy. Szczecinki na odnóżach są gładkie. Szczecinki proralne (p’, p”) na stopach są pręcikowate[1].
Biologia i ekologia edytuj
Wszyscy przedstawiciele rodziny są obligatoryjnymi pasożytami zewnętrznymi ptaków. Bytują wewnątrz dutek ich piór. Żerują na płynie tkankowym, przebijając w tym celu ścianę dutki swymi sztyletowatymi lub harpunowatymi palcami ruchomymi szczękoczułków[3][2]. Najczęściej bytują w lotkach, ale w przeciwieństwie do Syringophilinae spotykane są także dutkach opierzenia ciała[4]. Obie płcie przechodzą w rozwoju przez stadia larwy, protonimfy i tritonimfy[4][1]. Rozwój i rozród odbywa się wewnątrz dutki. Samce spędzają w niej całe życie. Tylko dorosłe, zapłodnione samice opuszczają swoją dutkę celem zajęcia nowych[3].
Taksonomia edytuj
Rodzina Syringophilidae wprowadzona została w 1953 roku przez Michela M.J. Lavoipierre’a[5], a potem niezależnie przez Wsiewołoda Dubinina w 1957 roku[6][3]. Podziału tejże rodziny na dwie podrodziny: Syringophilinae i Picobiinae dokonali w 1973 roku Donald E. Johnston oraz John Kethley[7]. Pierwszej, morfologicznej, analizy filogenetycznej dutkowców dokonali w 2013 roku Maciej Skoracki, Eliza Głowska i Andre Bochkov. O ile Picobiinae w jej wynikach były monofiletyczne, tak Syringophilinae okazały się parafiletyczne ich względem[3]. Nie zrezygnowano jednak w późniejszych publikacjach z wyróżniania Syringophilinae[8].
Do podrodziny tej zalicza się następujące rodzaje[8]:
- Calamincola Casto, 1978
- Charadriineopicobia Skoracki, Spicer et OConnor
- Columbiphilus Kivganov et Sharafat
- Gunabopicobia Skoracki et Hromada
- Lawrencipicobia Skoracki et Hromada
- Neopicobia Skoracki, 2011
- Phipicobia Glowska et Schmidt
- Pipicobia Glowska et Schmidt
- Picobia Haller, 1878
- Pseudopicobia Skoracki, Scibek et Sikora
- Rafapicobia Skoracki, 2011
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Maciej Skoracki, Quill mites (Acari: Syringophilidae) of the Palaearctic region, „Zootaxa”, 2840 (1), 2011, s. 1–415, DOI: 10.11646/zootaxa.2840.1.1, ISSN 1175-5334.
- ↑ a b c Maciej Skoracki, Bożena Sikora, Jerzy Michalik: Budowa morfologiczna ektopasożytniczych roztoczy zrodziny Syringophilidae (Acari: Prostigmata). W: Alicja Buczek, Czesław Błaszak (red.): Stawonogi. Interakcje pasożyt–żywiciel. Lublin: Liber, 2004, s. 19-22.
- ↑ a b c d Maciej Skoracki, Eliza Głowska, Andre V. Bochkov. Phylogeny of quill mites of the family Syringophilidae (Acari: Prostigmata) based on their external morphology. „European Journal of Entomology”. 110 (4), s. 663–675, 2013. DOI: 10.14411/eje.2013.090. ISSN 1210-5759.
- ↑ a b M. Skoracki, S.A. Zabludovskaya, A.V. Bochkov. A review of Prostigmata (Acariformes: Trobidiformes) permanently associated with birds. „Acarina”. 20 (2), s. 67–107, 2012.
- ↑ M.M.J. Lavopierre. The undescribed male and female of the Pigeon quill mite, Syringophilus columbae Hirst, 1920. „Trans. R. Soc. Trop. Med. Hyg.”. 47 (7), 1953.
- ↑ W.B. Dubinin. A new classification of the mites of the superfamilies Cheyletoidea and Demodicoidea (Acariformes, Trombidiformes). „Parasitol. Sb. Acad. Nauk SSSR”. 17. s. 17–136.
- ↑ Donald E. Johnston, John B. Kethley. A numerical phenetic study of the quill mites of the family Syringophilidae (Acari). „J. Parasitol.”. 59, s. 520–530, 1973.
- ↑ a b E. Głowska, M. Chrzanowski , K. Kaszewska. Checklist of quill mites (Acariformes: Syringophilidae) of the World. „Zootaxa”. 3968, s. 1-81, 2015.