Wikipedia

Pieczyska (powiat grójecki)

wieś w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Chynów

Pieczyska – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Chynów[4][5].

Pieczyska
wieś
Ilustracja
Kościół w Pieczyskach (przed remontem)
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

grójecki

Gmina

Chynów

Liczba ludności (2018)

118[2]

Strefa numeracyjna

48

Kod pocztowy

05-651[3]

Tablice rejestracyjne

WGR

SIMC

0616793[4]

Położenie na mapie gminy Chynów
Mapa konturowa gminy Chynów, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Pieczyska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pieczyska”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Pieczyska”
Położenie na mapie powiatu grójeckiego
Mapa konturowa powiatu grójeckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pieczyska”
Ziemia51°55′20″N 21°01′15″E/51,922222 21,020833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Lasek, akwarela z lat 1880–1890 namalowana w okolicach wsi Pieczyska przez art.-mal. Stanisława Masłowskiego (1853-1926) - kolegę Czesława Tańskiego[6]
Sołtys Witosek, rysunek/pap. - wykonany w 1880 we wsi Pieczyska przez art.-mal. Stanisława Masłowskiego - podczas jednej z wizyt u jego kolegi Czesława Tańskiego[7]


Historia edytuj

Wieś notowana w roku 1452, kiedy to bracia Tryczowie herbu Prus z Pieczysk, Barcic i Niegowa (Mikołaj – kanonik płocki, Piotr – proboszcz sochaczewski, oraz syn Wawrzyńca – Adam, ich bratanek) - wystawili i uposażyli kościół pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP i św. Marii Magdaleny. Była to parafia rodowa, ponieważ do niej włączono wsie odłączone od parafii prażmowskiej: Pieczyska, Wola Pieczyska, Barcie, później Drwalewiec (Drwalewice ?)

W roku 1478 patronem parafii był Adam Trycz. Wieś ta w XVI i XVII w. należała do Mniszewskich. W roku 1566 właścicielem wsi był Wawrzyniec Mniszewski. Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie grójeckim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego[8]. Około roku 1603 Adam Mniszewski przeprowadził naprawę drewnianego kościoła. Obecna murowana świątynia zbudowana według projektu architekta Wacława Zaremby z Warszawy składa się z połączonych ze sobą dwóch części. Starsza – gotycka pochodzi z 1603 r., zaś nowa – neogotycka pochodzi z lat 1904–1908. W części gotyckiej zachowane zostało prezbiterium, zaś w części neogotyckiej pomieszczenie dla wiernych w formie halowej. Nawy boczne są nieco niższe od nawy głównej. Stropy w prezbiterium i w pomieszczeniu dla wiernych są krzyżowo-żebrowe.

W trakcie przebudowy powstała nowa zakrystia, a poprzednią zamieniono na kaplicę. Świątynię wieńczy widoczna z daleka wysoka wieża. Całość jest otynkowana i pomalowana na jasny kremowy kolor. Kościół jest otoczony ceglanym murem. Poza ogrodzeniem znajduje się nowa murowana plebania.

Parafia należała do dekanatu wareckiego, leżała w powiecie grójeckim w Ziemi Czerskiej. Kościół był pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny. Był uposażony w trzy łany roli w Pieczyskach oraz dziesięciny folwarczne z Pieczysk i Woli Pieczyskiej. Dla wikariusza były przeznaczone dziesięciny kmiece z Barczyc.

W roku 1836 drewniany kościół po pożarze przebudowała rodzina Potockich. Nowy kościół wystawiono w roku 1904-1908 w stylu gotyku nadwiślańskiego. Architektem był Wacław Zaremba.

Plebani: do roku 1478 – Wojciech, w roku 1542 – pleban grabowski Jan Grabowski, do śmierci w roku 1566 Piotr z Radwankowa, od 1566 pleban chynowski Andrzej Dąbrowski, do roku 1600 Mikołaj z Płońska, od 1600 roku Stanisław z Garwolina, w roku 1603 plebanem był Piotr.

Ciekawostki edytuj

W Pieczyskach w 1862 roku urodził się znany malarz oraz konstruktor lotniczy i wynalazca Czesław Tański[9], który w latach 1896–1897 w miejscowości Wygoda koło Janowa Podlaskiego przeprowadzał pierwsze próby szybowcowe w Polsce[9]. Za pomocą lotni Tańskiego po raz pierwszy w Polsce uniósł się szybowcem w powietrze[10].

W latach 1880. Czesława Tańskiego odwiedzał w Pieczyskach jego kolega, artysta malarz Stanisław Masłowski (1853-1926), autor akwareli zatytułowanej "Lasek" namalowanej – jak to napisał jego syn, historyk sztuki Maciej Masłowski (1901–1976) w okolicach Pieczysk w latach 1880–1890[11]

Kościół znajduje się na wyznaczonym szlaku turystycznym Perły Mazowsza na jego Pętli Południowej.

Religia edytuj

Parafia pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, należy do dekanatu czerskiego, archidiecezji warszawskiej.

Edukacja edytuj

We wsi znajduje się szkoła podstawowa.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa radomskiego.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 100084
  2. ↑ Raport o stanie gminy za rok 2018. Stan ludności 31.12.2018 [dostęp 2021-04-10]
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 916 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Akwarela została namalowana w pobliżu wsi Pieczyska w okolicach Grójca w okresie, kiedy artysta bywał tam często z wizytą u swego kolegi Czesława Tańskiego – zob.: Masłowski M. [oprac.]: Stanisław Masłowski – Materiały do życiorysu i twórczości, Ossolineum, Wrocław 1957, ss. 112-113 (przypisy 25 i 34), a także: Halina Cękalska-Zborowska: Wieś w malarstwie i rysunku naszych artystów, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1969, s. 272. Tutaj zamieszczono kopię reprodukcji z albumu „Sztuka Polska – malarstwo w reprodukcjach kolorowych”, H.Altenberg, Lwów [1904] (oryginał wówczas należał do Bohdana Wydżgi). Tamże we wstępie do tej reprodukcji (s. 49) pisał Feliks Jasieński: […] >>patrzę na odbitkę „lasku” Masłowskiego, naszego, po naszemu przetrzebionego lasku, z taką przedziwną finezyą i prawdą, przez wielki indywidualny talent oddanego lasku, który wraz z innymi klejnocikami, krył się długo w skromnym, brudnym, maleńkim notatniku artysty, w jego „Mandze”. Bo się zachwycam mistrzowskiem oddaniem charakteru tej mikroskopijnej, cichej gruszy „co na miedzy siedzi”, za laskiem na lewo<<[…]
  7. ↑ zob.: Masłowski M. [oprac.]: Stanisław Masłowski – Materiały do życiorysu i twórczości, Ossolineum, Wrocław 1957, s. 60 (przypis.70)
  8. ↑ Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
  9. ↑ a b Lucyna Smoleńska, Mieczysław Sroka: Wielcy znani i nieznani, rozdz. "Polski Ikar (1863-1942)". Warszawa: Wydawnictwo Radia i Telewizji, 1988, s. 166-172.
  10. ↑ Bolesław Orłowski: Nie tylko szablą i piórem. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 212-213. ISBN 83-206-0509-1.
  11. ↑ Maciej Masłowski - syn autora - na temat tej akwareli pisał (1957):>>[...] Lasek powstał gdzieś pod Pieczyskami w Grójeckiem u Tańskich [...]<< - i dalej: >>Lasek dawniej znajdował się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie nr inw. 154011, ze zbiorów F.Jasieńskiego, dotąd nie odnaleziony. Zdaje się zresztą, że "Lasek" ten, dekorujący dział F. Jasieńskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie, był tylko kopią wykonaną na zamówienie Jasieńskiego przez artystę-malarza Grotta. Autentyk został przez właściciela najwidoczniej gdzieś sprzedany. W "Albumie sztuki polskiej" (Lwów 1903, wyd. Altenberga) ukazała się barwna reprodukcja obrazu ze wstępem Feliksa Jasieńskiego, gdzie jako właściciel figuruje B. Wydżga w Warszawie. Obraz ten reprodukowany także w Niewiadomskiego "Malarstwie polskim"..., Warszawa 1926, s.212.Zob.: Masłowski M. [oprac.]: Stanisław Masłowski – Materiały do życiorysu i twórczości, Ossolineum, Wrocław 1957, s. 113 i przypis 25 - s.112.<<

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pieczyska_(powiat_grójecki)&oldid=73148367”