Pillansia templemannii
Pillansia templemannii (Baker) L.Bolus – gatunek roślin należący do monotypowego rodzaju Pillansia L.Bolus z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae), występujący endemicznie w dystrykcie Overberg i w rezerwacie Kogelberg w Prowincji Przylądkowej Zachodniej w Południowej Afryce[4].
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Pillansia |
| Gatunek |
Pillansia templemannii |
| Nazwa systematyczna | |
| Pillansia templemannii (Baker) L.Bolus Ann. Bolus Herb. 1: 20 (1914)[3] | |
Nazwa naukowa rodzaju została nadana na cześć Neville’a Pillansa, południowoafrykańskiego botanika, kuratora Bolus Herbarium. Epitet gatunkowy honoruje Roberta Templemana, pracownika Ogrodu Botanicznego w Cape Town[5].
Morfologia edytuj
Wieloletnie, wiecznie zielone geofity cebulowe[6], o wysokości do 1 metra[5]. Podziemna bulwocebula spłaszczona, trwała, pokryta grubą, nieregularną, włóknistą tuniką. Łodyga rozgałęziona z kilkoma równowąskimi, skórzastymi liśćmi[6], luźno skręconymi, o szerokości 1 cm[5]. Kwiaty promieniste, gwiaździste, siedzące, zebrane w wiechę. Okwiat pomarańczowoczerwony, listki w dolnej części zrośnięte w krótką rurkę, powyżej wolne, rozwarte. Pręciki wzniesione, symetryczne. Szyjka słupka krótko rozgałęziona, wierzchołkowo rozwidlona. Owocami są kuliste, ścięte, drewniejące torebki, zawierające kilka dużych, lekko spłaszczonych nasion[6].
Biologia i ekologia edytuj
Kwitną od października do listopada, głównie po pożarach. Występują w fynbosie[4], na glebach pochodzenia piaskowcowego[5]. Są to rośliny wieloletnie – pod bulwocebulami zachowują się ich pozostałości z lat minionych i naliczono ich maksymalnie do 35 warstw[7]. Komórki tych roślin mają 20 par chromosomów homologicznych (x=20)[6].
Systematyka edytuj
Gatunek należy do monotypowego rodzaju Pillansia, zaliczanego do plemienia Watsonieae, z podrodziny Crocoideae w rodzinie kosaćcowatych (Iridaceae)[8]. W niektórych ujęciach rodzaj był wyłączany do odrębnego, monotypowego plemienia Pillansieae Goldblatt[6].
Nazewnictwo edytuj
- (bazonim) Tritonia templemannii Baker
- Aristea wredowia Steud.
- Wredowia pulchra Eckl.
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-08-11] (ang.).
- ↑ Tropicos. Missouri Botanical Garden. [dostęp 2020-08-10]. (ang.).
- ↑ a b Anthony G. Rebelo, Charles Boucher, Nick Helme, Ladislav Mucina and Michael C. Rutherford. Fynbos Biome. „Strelitzia”. 19, 2006.
- ↑ a b c d Pillansia templemannii. Hermanus Botanical Society. [dostęp 2020-08-11]. (ang.).
- ↑ a b c d e Peter Goldblatt (et al.): Iridaceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons: Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 327. DOI: 10.1007/978-3-662-03533-7. ISBN 978-3-662-03533-7. (ang.).
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 717, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2020-08-11]. (ang.).
- ↑ a b Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2020-08-10]. (ang.).