Pinus douglasiana
Pinus douglasiana Martínez – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Występuje w Meksyku, głównie w Jalisco, Michoacán, México i w północnym Morelos[5].
| |
| Systematyka[1][2][3] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
P. douglasiana |
| Nazwa systematyczna | |
| Pinus douglasiana Martínez Madroño 7: 4 (1943) | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
 | |
| Zasięg | |
| |
W niektórych ujęciach systematycznych P. douglasiana jest synonimem wcześniej opisanego gatunku Pinus gordoniana Hartweg ex Gordon (1847)[6].
Morfologia edytuj
- Pokrój
- Drzewo o zaokrąglonej i gęstej koronie. Niższe gałęzie ma poziome, górne lekko wzniesione. Korona młodych drzew gęsta, stożkowata.
- Pień
- Osiąga wysokość 30–35 m i średnicę 50–75 cm. Kora chropowata, łuszcząca się, czerwono-brązowa.
- Liście
- Zebrane po 5 na krótkopędach, o długości 20-30 cm, brzegiem drobno ząbkowane.
- Szyszki
- Jajowate, o długości 7–10 cm. Nasiona są ciemnobrązowe, o długości 4–5 mm, opatrzone skrzydełkiem o długości 25 mm.
Biologia i ekologia edytuj
W liściach znajdują się po trzy kanały żywiczne i dwie wiązki przewodzące. Siewka wykształca zazwyczaj siedem lub osiem liścieni[7].
Występuje przeważnie na wysokościach 1400–2500 m n.p.m., rzadziej spotykana niżej - schodzi do 1100 m, i wyżej - do 2700 m). Rośnie w lasach sosnowych i sosnowo-dębowych, na najwyższych stanowiskach towarzyszą jej świerki i jodły lub Cupressus lusitanica[5].
Pinus douglasiana jest gospodarzem roślin pasożytniczych: Arceuthobium globosum subsp. grandicaule[8] oraz Cladocolea cupulata Kuijt[9].
Systematyka edytuj
Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[10]:
- podrodzaj Pinus
- sekcja Trifoliae
- podsekcja Ponderosae
- gatunek P. douglasiana
- podsekcja Ponderosae
- sekcja Trifoliae
Przeważnie systematycy wyróżniają P. douglasiana Martínez jako odrębny gatunek[11][7][5]. Niektórzy jednak twierdzą, że P. douglasiana opisana przez Martíneza w 1943 roku jest synonimem gatunku Pinus gordoniana Hartweg ex Gordon opisanego wcześniej, bo w roku 1847[6][12]. Wskazuje na to ilustracja Hartwega bardzo charakterystycznych szyszek tego taksonu oraz lokalizacja okazu typowego (wyższe zbocza Cerro de San Juan w pobliżu Tepic, w stanie Nayarit w Meksyku, ok. 21°27'N 104°58'W) – w zasięgu występowania P. douglasiana, a poza zasięgiem P. montezumae. P. gordoniana bywa wyróżniana w randze odmiany P. montezumae var. gordoniana (Hartw. ex Gordon) Silba[13], także w połączeniu z odmianą P. m. var. lindleyi[11], jednak różnice w budowie sugerują, że takson ten należy traktować jako odrębny od P. montezumae[6].
Pinus douglasiana jest bardzo podobna do Pinus maximinoi, przez co często jest błędnie klasyfikowana w zielnikach[6].
Zagrożenia edytuj
Międzynarodowa organizacja IUCN umieściła ten gatunek w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, ale przyznała mu kategorię zagrożenia LC (least concern), uznając go za gatunek najmniejszej troski, o niskim ryzyku wymarcia[4]. Klasyfikację tę utrzymano w kolejnym wydaniu księgi w 2013 roku[14].
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ a b A. Farjon, Pinus douglasiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2010-03-07] (ang.).
- ↑ a b c Christopher J. Earle: Pinus douglasiana. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2010-03-07]. (ang.).
- ↑ a b c d Christopher J. Earle: Conifer-Hunting in Mexico. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2013-08-13]. (ang.).
- ↑ a b Jesse P. Perry: The Pines of Mexico and Central America. Portland: Timber Press, 1991, s. 118ff. ISBN 0-88192-174-2. (ang.).
- ↑ F.G. Hawksworth, D. Wiens. Dwarf mistletoes: Biology, pathology and systematics. „Agriculture Handbook”. 709, 1996. Washington, DC: U.S.D.A. Forest Service. [dostęp 2010-03-07]. (ang.).
- ↑ S. Kenaley, R. Mathiasen. First Report of Cladocolea cupulata on Pinus douglasiana and P. herrerai in Northern Mexico. „Plant Diseases”. 90 (681), 2006. (ang.).
- ↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2010-03-07]. (ang.).
- ↑ a b Aljos Farjon, Brian T. Styles. Pinus (Pinaceae). „Flora Neotropica 75”, 1997. New York Botanical Garden.
- ↑ G. Gordon. New Plants, etc., from the Society's Garden. „Journal of the Horticultural Society”. 2, s. 77-80, 1847. (ang.).
- ↑ John Silba. A supplement to the international census of the Coniferae, II. „Phytologia”. 68, s. 55, 1990. (ang.).
- ↑ A. Farjon, Pinus douglasiana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2013-08-12] (ang.).