Pinus luchuensis

Pinus luchuensis
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	sosnowce
Rodzina	sosnowate
Rodzaj	sosna
Gatunek	P. luchuensis
	Nazwa systematyczna
	Pinus luchuensis Mayr; Bot. Centralbl. 58:149. 1894
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pinus luchuensis Mayr – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna ta pochodzi z Japonii a jej naturalny zasięg ogranicza się do Nansei-shotō^[4] (Okinawa^[5]).

Morfologia edytuj

Pokrój
Pień: Kora szarobrązowa, głęboko spękana, bruzdy głębokie na 1 cm, o rozmiarach 1,5 na 4 cm. Grzbiety bruzd spłaszczone, podzielone na łuszczące się płaty.
Liście: Równowąskie igły wyrastają po 2 na krótkopędach. Igły ciemnozielone, o długości 8–15 cm^[5].
Szyszki: Dojrzałe szyszki nasienne jajowate, o długości 4–5 cm. Łuski nasienne z ostrym wyrostkiem. Nasiono z lancetowatym skrzydełkiem, dwa razy od niego dłuższym.
Gatunki podobne: P. taiwanensis (ma krótsze igły – 8–11 cm, więcej kanałów żywicznych – 4–7, dłuższe szyszki – 6–7 cm, cieńszą korę), P. hwangshanensis.

Biologia i ekologia edytuj

Dwie wiązki przewodzące w liściu i 2–3 przewody żywiczne (środkowe). Igły półkoliste w przekroju poprzecznym. Pochewki liściowe trwałe.

Często zajmuje wietrzne stanowiska blisko morskiego brzegu^[4].

Systematyka i zmienność edytuj

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus^[6]:

podrodzaj Pinus
- sekcja Pinus
  - podsekcja Pinus
    - gatunek P. luchuensis

Pinus luchuensis jest blisko spokrewniona z P. taiwanensis z Tajwanu oraz P. hwangshanensis z Chin. Obydwa te gatunki traktowane były przez różnych autorów jako synonimy P. luchuensis^[7], jej odmiany lub podgatunki. Wszystkie trzy taksony są podobne morfologicznie^[5].

Nazewnictwo edytuj

Nazwa naukowa gatunku luchuensis pochodzi od wysp Riukiu, na których ją znaleziono. W XIX w. nazwa wysp wymawiana była w języku angielskim jako Luchu, Loo-choo lub Lewchew. Wymowa ta bazowała na chińskiej wymowie symboli tworzących nazwę Ryūkyū, która w języku mandaryńskim brzmi Liúqiú.

Zagrożenia edytuj

Międzynarodowa organizacja IUCN umieściła ten gatunek w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, przyznając mu kategorię zagrożenia LC (least concern), czyli jest gatunkiem o niższym ryzyku wyginięcia^[4].

Intensywną wycinkę drzew prowadzono w trakcie i po II wojnie światowej.

W 1997 r. gatunek uznany został za rzadki^[8] a w 1998 za bliski zagrożenia (LR/nt)^[9].

Obecnie brak większego zagrożenia gatunku wynika głównie z nieprzydatności drzew jako źródła drewna, ze względu na słabą formę żyjących okazów.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d A.A. Farjon A.A., Pinus luchuensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-08-29] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Christopher J. Earle: Pinus luchuensis. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-29]. (ang.).
↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-29]. (ang.).
↑ J. Silba: An international census of the Coniferae, I. H.N. Moldenke, A.L. Moldenke, 1984, seria: Phytologia memoir 7.
↑ K.S. Walter, H.J. Gillett: 1997 IUCN Red List of Threatened Plants. Compiled by the World Conservation Monitoring Centre. Gland, Switzerland i Cambridge, UK: IUCN - The World Conservation Union, 1998.
↑ S. Oldfield, C. Lusty, A. MacKinven: The World List of Threatened Trees. Cambridge, UK: World Conservation Press, 1998.

Bibliografia edytuj

Christopher J. Earle: Pinus luchuensis. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-29]. (ang.).
Pinus luchuensis Mayr w bazie danych: GRIN (Germplasm Resources Information Network) na http://www.ars-grin.gov (ang.)

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[christenhusz2011-3] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[iucn-4] A.A. Farjon A.A., Pinus luchuensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-08-29] (ang.).

[Gymn2-5] Christopher J. Earle: Pinus luchuensis. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-29]. (ang.).

[Gymn-6] Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-29]. (ang.).

[Silba1986-7] J. Silba: An international census of the Coniferae, I. H.N. Moldenke, A.L. Moldenke, 1984, seria: Phytologia memoir 7.

[Walter1998-8] K.S. Walter, H.J. Gillett: 1997 IUCN Red List of Threatened Plants. Compiled by the World Conservation Monitoring Centre. Gland, Switzerland i Cambridge, UK: IUCN - The World Conservation Union, 1998.

[Oldfield1998-9] S. Oldfield, C. Lusty, A. MacKinven: The World List of Threatened Trees. Cambridge, UK: World Conservation Press, 1998.

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]

[9]