Pinus nelsonii

Pinus nelsonii
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	sosnowce
Rodzina	sosnowate
Rodzaj	sosna
Gatunek	P. nelsonii
	Nazwa systematyczna
	Pinus nelsonii Shaw
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pinus nelsonii Shaw – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Występuje w północno-wschodnim Meksyku, na terenie Nuevo León, San Luis Potosí i Tamaulipas.

Morfologia edytuj

Pokrój: Niewielkie drzewo o koronie zaokrąglonej, gęstej, ze wzniesionymi gałęziami.
Pień: Osiąga 6–7 m, rzadko 10 m wysokości. Kora szara i gładka na gałęziach do ok. 15 dm średnicy, na starszych ciemna, podłużnie spękana.
Liście: Igły zebrane po 3(4) na krótkopędach, żółtozielone. Osiągają 1,5–4 cm długości i 1–1,4 mm grubości.
Szyszki: Szyszki żeńskie cylindryczne, długości 6–12 cm, szerokości 4–5 cm, osadzone na szypułce o długości 3–7 cm i grubości 7–10 mm. Nasiona o rozmiarze do 10–12 mm, opatrzone skrzydełkiem długości 1–2 mm.

Biologia i ekologia edytuj

Drzewo wiatropylne. Szyszki nasienne dojrzewają w ciągu 18–19 miesięcy od zapylenia, uwalniają nasiona i zazwyczaj opadają wkrótce potem, szypułka pozostaje na gałęzi. W liściu znajduje się jedna wiązka przewodząca i 2 kanały żywiczne. Igły pozostają na drzewie przez 10–30 lat.

P. nelsonii rośnie na wysokości 1800–2500 m n.p.m.^[5]. Rośnie razem z P. cembroides. Na bardzo suchych stanowiskach towarzyszą jej także zarośla kserofitów. Występuje w klimacie umiarkowanym, z deszczowym latem. Tolerancyjna na suszę.

Nasiona rozsiewane są przez ptaki, głównie Aphelocoma ultramarina.

Systematyka edytuj

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus^[6]:

podrodzaj Strobus
- sekcja Parrya
  - podsekcja Nelsoniae
    - gatunek P. nelsonii

Zastosowanie edytuj

Nasiona są jadalne i ze względów smakowych cenione przez lokalną ludność wyżej niż nasiona P. cembroides.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ Pinus nelsonii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Christopher J. Earle: Pinus nelsonii. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-09-14]. (ang.).
↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-09-14]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[christenhusz2011-3] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[iucn-4] Pinus nelsonii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Gymn2-5] Christopher J. Earle: Pinus nelsonii. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-09-14]. (ang.).

[Gymn-6] Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-09-14]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]