Pinxit

formułka dodawana w sygnaturze do nazwiska malarza

Pinxit, pinx. (łac. namalował) – formułka (wyrażenie lub skrót) używana przez malarzy w sygnaturach lub umieszczana przez rytowników na rycinie przy nazwisku malarza, według którego obrazu ją wykonano[1][2].

Maria Cosway pinxit (formułka zamieszczona na grafice Francesca Bartolozziego z 1788 r., wykonanej na podstawie obrazu Marii Cosway)

Pinxit, które zaczęto używać w renesansie, wraz z rozpowszechnianiem się zwyczaju sygnowania obrazów przez malarzy, stało się szeroko stosowane w baroku[1][2].

Współcześnie, wśród polskich twórców posługiwał się nim stale grafik i ilustrator Bohdan Butenko, choć często żartobliwie, gdyż przy rysunkach powinna być forma del. – delineavit[3][4].

W grafice reprodukcyjnej obok pinx. funkcjonował też skrót inv.invenit (łac. zaprojektował, skomponował)[5][6][7], zaś rytownika (twórcę sztychu) oznaczano skrótem sculp. – sculpsit lub inc. – incidit (łac. wyrył)[7].

Przypisy edytuj

  1. a b Kozakiewicz 1996 ↓, s. 315.
  2. a b Lothar Altmann (red.), Leksykon malarstwa i grafiki, Warszawa: Arkady, 2012, s. 437, ISBN 978-83-213-4729-5 (pol.).
  3. Mikołaj Gliński, Butenko Pinxit [online], Culture.pl, 12 grudnia 2013 [dostęp 2021-06-26] (pol.).
  4. Kozakiewicz 1996 ↓, s. 84.
  5. Kozakiewicz 1996 ↓, s. 111.
  6. pinx., [w:] Michael Clarke, Concise Oxford Dictionary of Art Terms, Oxford University Press, 2010, DOI10.1093/acref/9780199569922.001.0001, ISBN 978-0-19-172714-6 [dostęp 2021-06-26] (ang.).
  7. a b Konserwacja XVIII-wiecznego miedziorytu ze zbiorów Działu Grafiki [online], Muzeum Narodowe w Kielcach, 2019 [dostęp 2021-06-26] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Stefan Kozakiewicz (red.), Słownik terminologiczny sztuk pięknych, wyd. IV, Warszawa: PWN, 1996, s. 84, 111, 315, ISBN 83-01-12365-6 (pol.).