Wikipedia

Piotr II Romanow

XVIII-wieczny cesarz Rosji

Piotr II Aleksiejewicz, ros. Пётр II Алексеевич (ur. 12 października?/23 października 1715 w Petersburgu, zm. 19 stycznia?/30 stycznia 1730 w Moskwie) – cesarz Rosji[1] w latach 1727–1730, wnuk cara Piotra I (1682-1725). Pochodził z dynastii Romanowów, której był ostatnim potomkiem w linii męskiej.

Piotr II Romanow
Ilustracja
Wizerunek herbu
podpis
Cesarz Rosji
Okres

od 17 maja 1727
do 30 stycznia 1730

Poprzednik

Katarzyna I

Następca

Anna Iwanowna Romanowa

Dane biograficzne
Dynastia

Romanowowie

Data i miejsce urodzenia

23 października 1715
Petersburg

Data i miejsce śmierci

30 stycznia 1730
Moskwa

Ojciec

Aleksy Piotrowicz Romanow

Matka

Szarlota Krystyna

Rodzeństwo

Natalia Aleksiejewna

Odznaczenia
Order św. Andrzeja (Imperium Rosyjskie) Order Orła Białego
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Pochodzenie edytuj

Urodził się 12 października 1715 r. w Petersburgu jako jedyny syn carewicza rosyjskiego Aleksego Piotrowicza i księżniczki brunszwickiej Szarloty Krystyny[2]. Jego ojciec był dziedzicem cara Piotra Wielkiego pochodzącego z jego związku z Eudoksją Łopuchiną, natomiast matka była członkinią dynastii Welfów[2]. Piotr szybko został sierotą – Szarlota Krystyna zmarła 10 dni po porodzie a Aleksy zginął w tajemniczych okolicznościach w 1718 r.[3] Piotr miał starszą o rok siostrę Natalię[3]. Jego kuzynką była cesarzowa Maria Teresa[4].

Spór o sukcesję w 1725 r. edytuj

W 1725 r. zmarł Piotr Wielki i rozpoczął się spór o sukcesję, gdyż cesarz nie wyznaczył oficjalnie swego następcy[5]. Piotr Aleksiejewicz jako jedyny żyjący mężczyzna z dynastii Romanowów był jednym z kandydatów do tronu[6]. Roszczenia do korony miały także córki Piotra I i jego drugiej żony Katarzyny Anna i Elżbieta[6]. Pretendentkami do objęcia rządów były również trzy córki Iwana V: Katarzyna, Anna i Praskowia[5].

Kandydatura 10-letniego Piotra była popierana przez Borysa Iwanowicza Kurakina i Dymitra Michałowicza Golicyna[6]. Szybko odrzucono kandydatury córek Iwana V i Piotra I[7]. Piotr Tołstoj zaproponował, aby rządy objęła samodzielnie Katarzyna, wdowa po Piotrze Wielkim[7]. Książę Aleksandr Mienszykow również agitował za kandydaturą Katarzyny[6]. Gwardia natychmiastowo poparła tę decyzję i feldmarszałek Stiepan Apraksin obwołał Katarzynę cesarzową[7].

Wychowanie i edukacja edytuj

Wychowawcą Piotra był Andriej Iwanowicz Ostermann, który skoncentrował się na wojskowej edukacji księcia[8]. Zaniedbał pozostałe dziedziny edukacji Piotra, który w efekcie posługiwał się jedynie łaciną[8]. Książę mimo młodego wieku lubił polowania i innego rodzaju rozrywki, w których towarzyszyli mu najczęściej przedstawiciele rodziny Dołgorukich[9]. Był wysoki, postawny i przypominał swego dziadka Piotra Wielkiego[8]. Ostermann wysunął projekt małżeństwa pomiędzy swym wychowankiem a jego ciotką Elżbietą, jednak nie zdobył on aprobaty Katarzyny I[8].

Cesarz Rosji edytuj

Objęcie rządów edytuj

Katarzyna I zmarła w maju 1727 r. Na swego sukcesora wyznaczyła niespełna 12-letniego Piotra[10]. Cesarzowa pominęła w testamencie swoje córki Annę i Elżbietę prawdopodobnie pod wpływem swego faworyta księcia Mienszykowa, który miał zachować realną władzę w Rosji aż do czasu osiągnięcia pełnoletności przez Piotra[10][11]. Zgodnie z wolą zmarłej nowego cesarza zaręczono z 16-letnią Marią Mienszykową, córką Aleksandra Mienszykowa[11].

Rządy regencyjne w imieniu małoletniego cesarza, zgodnie z wolą zmarłej cesarzowej, miały sprawować jej córki Elżbieta i Anna oraz zięć Karol Fryderyk wraz z Najwyższą Tajną Radą[9]. Faktycznie cesarz znajdował się pod opieką i przemożnym wpływem księcia Aleksandra Mienszykowa[11][9]. Anna Piotrowna i jej mąż zaczęli się sprzeciwiać księciu, jednak ten przekonał ich do opuszczenia Rosji[11].

Obalenie Mienszykowa edytuj

Piotr poprzez swego przyjaciela Iwana Dołgorukowa związał się blisko z książęcą rodziną Dołgorukowowów, zwaśnioną z rodem Mienszykowów. Relacje pomiędzy cesarzem a Mienszykowem stawały się coraz bardziej napięte. Książę czuł się jak prawdziwy władca i nie liczył się z Piotrem, a także okradał skarbiec państwowy[8]. Cesarz wyraźnie powiedział Mienszykowowi, że nie zawrze żadnego związku małżeńskiego przed ukończeniem 25. roku życia[8][12] W sierpniu 1727 r. książę poważnie zachorował. Jego niedyspozycję wykorzystali Dołgorukowowie i przekonali Piotra, żeby odsunął Mienszykowa od wszelkich wpływów[12]. 8 września 1727 r. cesarz nakazał aresztować księcia. O łaskę dla Mienszykowa prosiła jego żona, szwagierka i córki, lecz decyzja cesarza była ostateczna i została wykonana dzień później[13]. Całą rodzinę wywieziono na Syberię a ich majątek skonfiskowano[13]. W drodze na zesłanie zmarła żona księcia, a w listopadzie 1729 r. zmarł sam Mienszykow[13]. Niedoszła cesarzowa Maria zmarła w grudniu 1729 r.[13]

Wpływy Dołgorukowowych edytuj

Od upadku Mienszykowa realna władza spoczęła w rękach rodziny Dołgorukowowych[14]. Swego przyjaciela Iwana car mianował wielkim szambelanem. Jednym z głównych doradców cesarza został jego nauczyciel z dzieciństwa Andriej Ostermann[12]. Piotr nie wyrażał zainteresowania sprawowaniem władzy[12][14].

4 lutego?/ 15 lutego 1728 Piotr II przyjechał do Moskwy na koronację, która odbyła się 25 lutego?/ 7 marca 1728 r.[14] Cesarz ogłosił, że Moskwa jest stolicą Rosji i już nigdy nie wrócił do Petersburga[14]. Swojej babce Eudoksji, uwolnionej już za czasów Katarzyny I, cesarz przyznał 60 tysięcy rubli rocznej pensji[14].

Zaręczyny z Katarzyną Dołgorukową edytuj

W podmoskiewskiej posiadłości Dołgorukowowów Gorienki Piotr spędzał dużo czasu[15]. Tam poznał siostrę swego przyjaciela, starszą o 3 lata Katarzynę Aleksjejewną Dołgorukową[15]. Katarzyna, zapewne na polecenie swojej rodziny, stale towarzyszyła Piotrowi[15]. 19/30 listopada 1729 r. odbyły się ich uroczyste zaręczyny[15]. Ceremonia ślubna została wyznaczona na 19 stycznia?/30 stycznia 1730[16].

Śmierć edytuj

7 stycznia 1730 r. Piotr zachorował[15]. Miał wysoką gorączkę, a na twarzy pojawiły się oznaki ospy[17][15]. Katarzyna Dołgorukowa i jej rodzina czuwali przy łożu cesarza[15]. Piotr zmarł o 3 nad ranem 19 stycznia 1730 r.[15] Dołgorukowowie ogłosili Katarzynę cesarzową powołując się na rzekomy testament Piotra[15][17]. Oszustwo było zbyt jawne i nie było szans na utrzymanie władzy, więc rodzina Katarzyny pogodziła się z porażką i spaliła sfałszowany dokument[18]. Cesarzową została Anna, córka Iwana V[18].

Niedoszła żona Piotra w kwietniu 1730 r. urodziła córkę[18].

W 1728 odznaczony Orderem Orła Białego[19].

Genealogia edytuj

Piotr I Wielki
ur. 30 V /9 VI 1672
zm. 28 I / 8 II 1725 		Eudoksja Fiodorowna Łopuchina
ur. 30 VI / 10 VII 1670
zm. 27 VIII / 7 IX 1731 		Ludwik Rudolf z Brunszwiku-Lüneburga
ur. 22 VII 1671
zm. 1 III 1735 		Krystyna Luiza Oettingen
ur. 21 III 1671
zm. 12 IX 1747
         
     
  Aleksy
ur. 18 / 28 II 1690
zm. 26 VI / 7 VII 1718 		Szarlota Krystyna
ur. 29 VIII 1694
zm. 2 / 13 XI 1715
     
   
Piotr II
ur. 12 / 23 X 1715
zm. 19 / 30 I 1730

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Tytuł nieuznawany przez Rzeczpospolitą.
  2. ↑ a b Simon Sebag Montefiore, Romanowowie 1613-1918, 2017, Romanowowie 1613-1918, 2017, s. 132, ISBN 978-83-65257-13-0.
  3. ↑ a b Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie. Imperium i familia, 2017, s. 168, ISBN 978-83-08-05394-2.
  4. ↑ Ciotka Piotra ze strony matki Elżbieta Krystyna była żoną cesarza Karola VI. Z tego związku narodziła się Maria Teresa.
  5. ↑ a b Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie. Imperium i familia, 2017, s. 178, ISBN 978-83-08-05394-2.
  6. ↑ a b c d Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie. Imperium i familia – Andrzej Andrusiewicz, 2017, s. 175, ISBN 978-83-08-05394-2.
  7. ↑ a b c Simon Sebag Montefiore, Romanowowie 1613-1918, 2017, s. 159–160, ISBN 978-83-65257-13-0.
  8. ↑ a b c d e f Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie. Imperium i familia, 2017, s. 192–193, ISBN 978-83-08-05394-2.
  9. ↑ a b c Simon Sebag Montefiore, Romanowowie 1613-1918, 2017, s. 165, ISBN 978-83-65257-13-0.
  10. ↑ a b Wioletta Zielecka, Dynastie Europy. Romanowowie, „Biblioteka Gazety Wyborczej”, 2010, s. 10.
  11. ↑ a b c d Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie. Imperium i familia, 2017, s. 190–191, ISBN 978-83-08-05394-2.
  12. ↑ a b c d Simon Sebag Montefiore, Romanowowie 1613-1918, 2017, s. 166–167, ISBN 978-83-65257-13-0.
  13. ↑ a b c d Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie. Imperium i familia, 2017, s. 195–196, ISBN 978-83-08-05394-2.
  14. ↑ a b c d e Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie. Imperium i familia, 2017, s. 197–198, ISBN 978-83-08-05394-2.
  15. ↑ a b c d e f g h i Simon Sebag Montefiore, Romanowowie 1613–1918, 2017, s. 168–169, ISBN 978-83-65257-13-0.
  16. ↑ Петр II Алексеевич.
  17. ↑ a b Romanowowie. Imperium i familia – Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie. Imperium i familia, 2017, s. 202–203, ISBN 978-83-08-05394-2.
  18. ↑ a b c Andrzej Andrusiewicz, Romanowowie. Imperium i familia, 2017, s. 204, ISBN 978-83-08-05394-2.
  19. ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, 2008, s. 156.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Piotr_II_Romanow&oldid=72269251”