Piotr Wannowski

Piotr Wannowski
Пётр Семёнович Ванновский
	generał adiutant; generał piechoty
Data i miejsce urodzenia	24 listopada?/6 grudnia 1822 ; Kijów
Data i miejsce śmierci	17 lutego?/1 marca 1904 ; Petersburg
	Przebieg służby
Lata służby	1852–1893
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego
Jednostki	Finlandzki Pułk Lejbgwardii,; 12 KA
Stanowiska	komendant Pawłowskiej Szkoły Wojskowej,; dowódca 12. Korpusu Armijnego,; dowódca zgrupowania ruszczuckiego
Późniejsza praca	minister wojny, minister oświecenia publicznego
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Piotr Siemionowicz Wannowski (ros. Пётр Семёнович Ванновский, ur. 24 listopada^?/6 grudnia 1822 w Kijowie, zm. 17 lutego^?/1 marca 1904 w Petersburgu) – rosyjski polityk i wojskowy, generał piechoty i generał adiutant armii carskiej, minister wojny (1881–1898), minister oświecenia publicznego (1901–1902).

Życiorys edytuj

Herb Wannowskich nadany w 1892 r.

Był synem Semena (Siemiona) Wannowskiego, wykładowcy języka francuskiego w I Gimnazjum Męskim(inne języki) w Kijowie^[1]. Pochodził z drobnej białoruskiej szlachty z guberni mińskiej.

Piotr Wannowski wykształcenie zdobył w 1 Moskiewskim Korpusie Kadetów(inne języki), gdzie 23 lipca 1840 otrzymał promocję na chorążego (praporszczyk) w Finlandzkim Pułku Lejbgwardii. Uczestniczył w tłumieniu powstania węgierskiego w 1849 r. W czasie wojny krymskiej brał udział w walkach pod Tutrakanem i Silistrą. Został nagrodzony Orderem Świętego Włodzimierza IV klasy z mieczami i kokardą.

W 1855 r. został mianowany dowódcą batalionu, a w 1857 r. – komendantem Oficerskiej Szkoły Strzelców w Oranienbaumie, w 1861 r. – komendantem Korpusu Kadetów Pawłowskich (od 1863 r. – Pawłowska Szkoła Wojskowa). Od 1868 r. dowodził dywizją piechoty, a następnie 12. Korpusem Armii.

W okresie wojny rosyjsko-tureckiej (1877–1878) był szefem sztabu zgrupowania ruszczuckiego (Рущукский отряд – wschodnia część rosyjskiej Armii Dunaju, w składzie 12. KA i 13. KA, nazwa od twierdzy Rusçuk, dziś: Ruse^[2]), dowodzonego przez carewicza Aleksandra^[3]. Za odwagę i umiejętności dowódcze otrzymał Order Świętego Włodzimierza III stopnia. W lutym 1878 r. został dowódcą zgrupowania ruszczuckiego. W 1880 r. Wannowski został zaliczony w poczet oficerów sztabu generalnego bez ukończenia Akademii Mikołajewskiej.

Dzięki osiągnięciom militarno-organizacyjnym podczas wojny z Turcją został mianowany ministrem wojny przez Aleksandra III, nowego cesarza (a swojego bezpośredniego przełożonego na froncie tureckim)^[1].

Jako minister wojny przeprowadził szereg reform, który znaczenie porównuje się niekiedy z reformami Milutina^[1], m.in. zreorganizował dowodzenie wojsk, np. upraszczając administrację wojskową. Dążył do wzmocnienia siły jednostek wojskowych, dlatego nakazał redukcję elementów niebojowych. Pułki kawalerii miały składać się nie z 4, lecz 6 szwadronów, zwiększono liczbę pułków kozackich, wzmocniono siłę artylerii, utworzono brygady wojsk inżynieryjnych. Rozbudowano korpusy kadetów z dotychczasowych gimnazjów wojskowych, a jednostki szkoleniowe przekształcano w szkoły oficerskie. Podniesiono możliwości mobilizacyjne i mobilne armii poprzez budowę nowych linii kolejowych. Zmieniono także system zarządzania twierdzami i okręgami wojskowymi. Wannowski przewidywał, że przyszła wojna europejska będzie miała charakter masowy, dlatego dążył do zgromadzenia strategicznych zapasów amunicji na kilka lat. Za jego czasów opracowano strategiczny plan ataku w kierunku Lwowa i utworzono pułk artylerii górskiej w Kijowskim Okręgu Wojskowym^[1]. Wprowadzono także nowy wzór munduru, nowe karabiny (Mosin wz. 1891), bezdymny proch artyleryjski i moździerze, jednak brak należytych kompetencji technicznych Wannowskiego wpłynął na zacofanie technologiczne artylerii i ogólnie armii rosyjskiej^[4]. W historiografii radzieckiej reformy Wannowskiego nazywano kontrreformami, a jako przejawy reakcji wskazywano wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej na Kaukazie i w obwodzie siemirieczeńskim, zaostrzenie dyscypliny i zachęcanie oficerów do pojedynków. Pisano też, że w armii był skrajnie niepopularny^[5].

Wśród wielu decyzji Wannowskiego jako ministra wojny był wniosek o budowie linii kolejowej Brześć–Chełm o czysto wojskowym przeznaczeniu (połączenie garnizonów w obu miastach)^[6].

1 stycznia 1898 r. Wannowski został zdymisjonowany ze stanowiska ministra wojny i mianowany do Rady Państwa. 20 lutego 1899 r. powierzono mu śledztwo w sprawie niepokojów studenckich rozpoczętych strajkiem w 1899 r. Raport Wannowskiego okazał się krytyczny wobec działań policji i ministerstwa oświaty^[7].

W 24 marca 1901 r. został mianowany ministrem edukacji. Podjął mało skuteczne próby zliberalizowania systemu oświaty: zwolniono studentów wcielonych karnie do wojska i zaprzestano praktykowania tej kary, stworzono pewne możliwości organizowania korporacji akademickich, kół naukowych i literackich, stołówek itp. Zniósł obowiązek nauki greki w większości gimnazjów klasycznych, pozostawiając go jako zajęcia fakultatywne dla kandydatów na studia uniwersyteckie.

1 kwietnia 1902 r. przeszedł na emeryturę.

Pochowany na cmentarzu Nikolskim przy ławrze Aleksandra Newskiego w Petersburgu.

Awanse edytuj

podporucznik (11.04.1843 r.)
podporucznik (15.04.1845 r.)
sztabskapitan (03.04.1849)
kapitan (06.12.1853)
pułkownik (06.04.1855)
generał major (30.08.1861)
generał porucznik (26.10.1868)
generał adiutant (26.02.1878)
generał piechoty (15.05.1883)

Rodzina edytuj

Żona: Aleksandra Aleksandrowna Wannowska, zmarła 21 listopada 1910 r., pochowana na Cmentarzu Nikolskim przy Ławrze Aleksandra Newskiego w Petersburgu. Synowie: