Piranga pąsowa
Piranga pąsowa (Piranga rubra) – gatunek ptaka z rodziny kardynałów (Cardinalidae), wcześniej zaliczany do tanagr (Thraupidae)[4] lub trznadlowatych (Emberizidae). Żeruje wysoko w koronach drzew; szczególnie chętnie zjada pszczoły.
| Piranga rubra[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
 Samiec | |||
.jpg) Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
piranga pąsowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 okres lęgowy przeloty zimowiska | |||
Systematyka edytuj
Wyróżniono dwa podgatunki P. rubra[2][5][6][7]:
- P. rubra cooperi – piranga czerwona – południowo-zachodnie USA i północny Meksyk; zimuje w środkowym i południowym Meksyku.
- P. rubra rubra – piranga pąsowa – wschodnie USA; zimuje od południowego Meksyku i Karaibów (rzadko) po północną część Ameryki Południowej, na południu czasami aż po północną Boliwię.
Morfologia edytuj
Długość ciała 18–20 cm. Samiec różowoczerwony. Samica oraz młode od spodu jasnożółte, z wierzchu żółtawooliwkowe, z większą domieszką barwy oliwkowej na skrzydłach, ogonie i grzbiecie. Dziób duży, jasny u obu płci, ciemniejszy po sezonie lęgowym. Jednoroczne samce podobne do samic, z plamkami lub czerwonym nalotem na piórach; dwuletnie podobne do dorosłych samców, lecz jaśniejsze, bardziej żółtawe.
Zasięg, środowisko edytuj
Lasy liściaste, szczególnie dębowe w południowej i środkowo-wschodniej części Ameryki Północnej. Zimę spędza od Meksyku na południe do środkowych terenów Ameryki Południowej.
Status edytuj
IUCN uznaje pirangę pąsową za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku[3]. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji lęgowej na około 12 milionów dorosłych osobników[8]. Trend liczebności populacji oceniany jest jako stabilny[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Piranga rubra, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Hilty, S.: Summer Tanager (Piranga rubra). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-26].
- ↑ a b c Piranga rubra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Steven Hilty: Family Thraupidae (Tanagers). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 311. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Cardinals, grosbeaks and (tanager) allies. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-26]. (ang.).
- ↑ Denis Lepage: Piranga pąsowa (Piranga rubra) (Linnaeus, 1758). Avibase. [dostęp 2013-07-09].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Cardinalidae Ridgway, 1901 - kardynały - Cardinals, grosbeaks and allies (wersja: 2019-05-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-26].
- ↑ Summer Tanager Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-07]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).