Wikipedia

Placówka Straży Granicznej I linii „Jelonki”

Placówka Straży Granicznej I linii „Jelonki” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w okresie międzywojennym.

Placówka Straży Granicznej I linii „Jelonki”
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1928

Tradycje
Rodowód

Placówka SC „Jelonki”

Organizacja
Dyslokacja

Jelonki

Formacja

Straż Graniczna

Podległość

Komisariat SG „Jaworzno”
Komisariat SG „Rudniki”

Geneza edytuj

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną[1]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych[2]. W 1921 roku w Praszce stacjonował sztab 4 kompanii 4 batalionu celnego. 4 kompania celna jedną ze swoich placówek wystawiła w Jelonkach[3]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku[4]. Placówka Straży Celnej „Jelonki” weszła w podporządkowanie komisariatu Straży Celnej „Jelonki” z Inspektoratu SC „Praszka”[5].

Osobny artykuł: Placówka Straży Celnej „Jelonki”.

Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[6].

Rozkazem nr 3 z 25 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski określił strukturę organizacyjną komisariatu SG „Jaworzno”. Placówka Straży Granicznej I linii „Jelonki” znalazła się w jego strukturze[7]. Rozkazem nr 11 z 9 stycznia 1930 roku reorganizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski ustalił nową organizację komisariatu i przeniósł jego siedzibę do Rudnik. Placówka SG I linii „Jelonki” pozostała w jego strukturze[8].

Służba graniczna edytuj

Placówka „Jelonki” mieściła się w budynku skarbowym (w „kordonce”)[9]. Długość ochranianej przez placówkę linii granicznej w 1936 roku wynosiła 4 kilometry i 553 metrów. Rozpoczynała się od kamienia granicznego nr 052, a kończyła na kamieniu granicznym nr 057[10]. Placówka posiadała telefon (nr 10)[10].

Sąsiednie placówki

Kierownicy/dowódcy placówki edytuj

stopień imię i nazwisko okres pełnienia służby kolejne stanowisko
przodownik Stefan Karpiński[a] 1 X 1928 – 22 VII 1936[11] kierownik placówki „Worochta”

Uwagi edytuj

  1. ↑ Stefan Karpiński – od 1916 był żołnierzem 2 pułku piechoty II Brygady Legionów Polskich. W sierpniu 1917 służył w Polskim Korpusie Posiłkowym, a po jego likwidacji wcielony do armii austriackiej. Od 1918 w Wojsku Polskim. W składzie 26 pułku piechoty walczył na Ukrainie z bolszewikami. W 1919 został ranny, a w 1921 zdemobilizowany. W 1922 wstąpił do Straży Celnej. Otrzymał przydział do placówki SC „Szyszków”. W styczniu 1923 przeniesiony do placówki SC „Przedmoście”. Z dniem 16 maja 1925 został kierownikiem placówki SC „Gola”, a w 1926 przeniesiony na stanowisko kierownika placówki SC „Chróścin”. W 1928 wstąpił do Straży Granicznej i do 1 lipca pracował w placówce SG „Gola”. 1 października został mianowany kierownikiem placówki SG I linii „Jelonki”. Funkcję tę pełnił do 1936. Po ukończeniu kursu CS SG w Rawie Ruskiej został wyznaczony na stanowisko kierownika placówki II linii „Worochta”, ale już we wrześniu 1936 został kierownikiem placówki SG I linii „Chaszczowanie”. W 1937 powrócił do służby wywiadowczej w placówce II linii „Ławoczne”. W 1938 przeniesiony w stan spoczynku[11].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dominiczak 1975 ↓, s. 130.
  2. ↑ Piekarz 2017 ↓, s. 28.
  3. ↑ OdeB batalionów celnych ↓, s. 4bc.
  4. ↑ Dominiczak 1997 ↓, s. 250.
  5. ↑ Kozłowski 2012 ↓, s. 25.
  6. ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
  7. ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 23.
  8. ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 71.
  9. ↑ Kronika komisariatu „Rudniki” ↓, s. 3.
  10. ↑ a b Charakterystyka komisariatu „Rudniki” ↓, s. 1.
  11. ↑ a b Kozłowski 2015 ↓, s. 145.

Bibliografia edytuj

  • Henryk Dominiczak: Granica polsko-niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
  • Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743.
  • Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928–1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
  • Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie. ISSN 1505-1757. 
  • Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażników oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
  • Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088. 
  • Charakterystyka terenu komisariatu Straży Granicznej „Rudniki” i podległych placówek z lat 1936–1937 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • Kronika komisariatu Straży Granicznej „Rudniki” z 1933 roku → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
  • Ordre de bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Placówka_Straży_Granicznej_I_linii_„Jelonki”&oldid=73057676”