Platanowate

Platanowate
	; Platan zachodni
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	srebrnikopodobne
Rząd	srebrnikowce
Rodzina	platanowate
	Nazwa systematyczna
	Platanaceae T. Lestib. ex Dumort.; Anal. Fam. Pl.: 11, 12. 1829
	Multimedia w Wikimedia Commons

Platanowate (Platanaceae) – rodzina roślin z rzędu srebrnikowców (Proteales). Należy do niej 10 gatunków roślin z jednego współcześnie rodzaju – platan Platanus. Występują w Ameryce Środkowej i Północnej oraz w obszarze Morza Śródziemnego. W innych rejonach świata są często uprawiane jako rośliny ozdobne. Badania molekularne ujawniły błędność poglądów systematycznych utrzymujących się przez długi czas odnośnie do tej rodziny. Zaliczany tu dawniej rodzaj ambrowiec Liquidambar (jeszcze system Reveala z lat 1994-1999), włączany jest do rodziny altyngiowatych Altingiaceae, tworzącej linię rozwojową poprzedzającą wyodrębnienie się rodziny oczarowatych w obrębie rzędu skalnicowców. Rodzaj Platanus w uszczuplonej do niego rodzinie platanowatych okazał się natomiast blisko spokrewniony z rodziną srebrnikowatych w obrębie rzędu srebrnikowców.

Morfologia edytuj

Są to wyłącznie duże drzewa liściaste. Kwiaty jednopłciowe. Owocem jest orzeszek lub torebka.

Systematyka edytuj

Pozycja i podział rodziny według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Platanowate tworzą grupę siostrzaną dla srebrnikowatych, wraz z którymi wchodzą w skład rzędu srebrnikowców, stanowiącego jedną ze starszych linii rozwojowych dwuliściennych właściwych^[2].

srebrnikowce

sabiowate Sabiaceae

lotosowate Nelumbonaceae

	srebrnikowate Proteaceae

	platanowate Platanaceae

Do rodziny należy tylko jeden rodzaj współczesny:

platan Platanus

Najstarsze ślady kopalne rodziny pochodzą z wczesnej kredy i zaliczane są do rodzaju Platanocarpus^[2].

Pozycja w systemie Reveala (1994-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa oczarowe (Hamamelididae Takht.), nadrząd Hamamelidanae Takht., rząd oczarowce (Hamamelidales Griseb.) rodzina platanowate (Platanaceae T. Lestib. ex Dumort.). Według Crescent Bloom rodzina w ujęciu Reveala składała się z dwóch rodzajów: ambrowiec (Liquidambar L. 1753) i platan (Platanus L. 1753)^[3].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Proteales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-01-24] (ang.).
↑ Crescent Bloom: Platanaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-06-19]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Proteales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-01-24] (ang.).

[3] Crescent Bloom: Platanaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-06-19]. (ang.).

[1]

[2]

[3]