Pluskwica (Cimicifuga Wernisch.) – rodzaj roślin wyróżniany do 1998 roku w obrębie rodziny jaskrowatych z gatunkiem typowym pluskwicą europejską (Cimicifuga foetida L., obecnie Actaea europaea (Schipcz.) J.Compton)[3]. W wyniku badań nad genomem jądrowym i plastydowym oraz nad cechami morfologicznymi rodzaj ten wraz z Souliea włączony został do rodzaju czerniec (Actaea). Należące tu gatunki włączone zostały do kilku spośród 7 sekcji rodzaju Actaea (Cimicifuga, Dichanthera, Oligocarpae, Pityrosperma, Podocarpae)[4][5]. W efekcie współczesne bazy danych taksonomicznych rodzaju Cimicifuga nie wyróżniają[6]. Polskojęzyczne publikacje wciąż opisują ten takson, dlatego dla klasyfikowanych tu gatunków stosowane są nazwy polskie z nazwą rodzajową pluskwica[7]. W tradycyjnym ujęciu rodzaj obejmował 23 gatunki, z czego 1 w Europie, 16 w Azji i 6 w Ameryce Północnej[4].

Pluskwica
Ilustracja
Cimicifuga rubifolia
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

jaskrowate

Rodzaj

pluskwica

Nazwa systematyczna
Cimicifuga Wernisch.
Gen. Pl. 298, 321. Jan-Sep 1763
Morfologia Actaea foetida

Systematyka edytuj

Synonimy taksonomiczne[3]

Thalictrodes O. Kuntze

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj nie jest wyróżniany, należące tu gatunki włączane są do rodzaju Actaea z plemienia Actaeeae z podrodziny Ranunculoideae Arnott, rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae) z rzędu jaskrowców (Ranunculales), należących do kladu dwuliściennych właściwych (eudicots)[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada: okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Ranunculopsida Brongn., podklasa jaskrowe (Ranunculidae Takht. ex Reveal), nadrząd Ranunculanae Takht. ex Reveal), rząd jaskrowce (Ranunculales Dumort.), podrząd Ranunculineae Bessey in C.K. Adams, rodzina jaskrowate (Ranunculaceae Juss.), podrodzina Cimicifugoideae Arn., plemię Cimicifugeae (Arn.) Torr. & A. Gray, podplemię Cimicifuginae Benth. & Hook.f., rodzaj pluskwica (Cimicifuga Wernisch.)[8].

Gatunki występujące naturalnie i uprawiane w Polsce[7]
  • pluskwica groniasta, świecznica groniasta (Actaea racemosa L., syn. Cimicifuga racemosa (L.) Nutt.) – gatunek uprawiany
  • pluskwica europejska, p. cuchnąca (Actaea europaea (Schipcz.) J.Compton, syn. Cimicifuga europaea Schipcz.)
  • pluskwica prosta (Actaea simplex (DC.) Wormsk. ex Prantl, syn. Cimicifuga simplex Wormsk. ex DC.) – gatunek uprawiany

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
  3. a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-24].
  4. a b Campton James A., Culham Alastair, Jury Stephen L.: Reclassification of Actaea to include Cimicifuga and Souliea (Ranunculaceae): phylogeny inferred from morphology, nrDNA ITS, and cpDNA trnL-F sequence variation. [w:] Taxon, Vol. 47, 3 [on-line]. 1998. [dostęp 2011-10-02]. (ang.).
  5. James A. Compton and Alastair Culham: Phylogeny and Circumscription of Tribe Actaeeae (Ranunculaceae). [w:] Systematic Botany Vol. 27, No. 3: 502-511 [on-line]. 2002. [dostęp 2011-10-02]. (ang.).
  6. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-25].
  7. a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 60, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Cimicifuga. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-24]. (ang.).