Poecilus sericeusgatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny dzierowatych, zamieszkujący palearktyczną Eurazję od Pirenejów po Syberię.

Poecilus sericeus
Fischer von Waldheim, 1824
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

Rodzina

biegaczowate

Podrodzina

dzierowate

Nadplemię

Pterostichitae

Plemię

Pterostichini

Podplemię

Pterostichina

Rodzaj

drogoń

Podrodzaj

Poecilus (Poecilus)

Gatunek

Poecilus (Poecilus) sericeus

Synonimy
  • Feronia marginalis Dejean, 1828
  • Platysma suslovi Lutshnik, 1915
  • Poecilus (Poecilus) kratochvili (Kult, 1949)
  • Poecilus marginalis (Dejean, 1828)
  • Poecilus suslovi (Lutshnik, 1915)
  • Pterostichus kratochvili Kult, 1949
  • Pterostichus marginalis (Dejean, 1828)
  • Pterostichus suslovi (Lutshnik, 1915)
  • Pterostichus sericeus (Fischer von Waldheim, 1824)

Taksonomia

edytuj

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1824 roku przez Johanna Gotthelfa Fischera von Waldheima[1]. Wyróżnia się w jego obrębie trzy podgatunki[2]:

  • Poecilus sericeus catalonicus Jeannel, 1981
  • Poecilus sericeus sericeus Fischer von Waldheim, 1824
  • Poecilus sericeus transpyrenaeus Breit, 1933

Niektórzy autorzy traktują P. sericeus jako synonim P. koyi[3].

Morfologia

edytuj

Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 10[4] do 13,4 mm[5], szerszym niż u P. lepidus[6], lśniącym u samców i bardziej matowym u samic[5][4], najczęściej czarnym z niebieskawym połyskiem metalicznym na krawędziach i wierzchołku pokryw oraz w dołkach przypodstawowych przedplecza[5][4][6], ale czasem cały wierzch ciała jest niebieskoczarny, albo też połysk na krawędziach i wierzchołku pokryw ma barwę zielononiebieską lub fioletową[5]. Czułki są całkowicie czarne, a ich człony od pierwszego do trzeciego zaopatrzone są w ostre kile[5][6]. Przedplecze ma krawędzie boczne w zarysie lekko wypukłe, od środka do wyraźnych kątów tylnych prosto lub nieco wypukle, wyraźnie się zwężające. Dołki przypodstawowe są wyraźnie wgłębione[4], a zewnętrzne z nich są długie[6] i całkowicie oddzielone są od brzegu przedplecza podłużnymi żeberkami nieco szerszymi i krótszymi niż u P. koyi[4], szerszymi niż u P. lepidus[6]. Tylna krawędź przedplecza jest węższa niż podstawa pokryw[5]. Pokrywy mają silnie rozwinięte i wyraźnie odstające na boki ząbki w kątach barkowych[5][4][6] oraz niepunktowane lub punktowane słabo rzędy[5]. Para chetoporów przytarczkowych występuje lub nie, ale zwykle jest obecna[5]. Chetoporów dyskalnych na trzecim międzyrzędie jest od dwóch do czterech (zwykle trzy)[5][4], a pierwszy z nich leży daleko przed środkiem długości pokrywy[4]. Niekiedy na jednej z pokryw dostrzec można chetopor dyskalny na międzyrzędzie piątym. Występują zarówno formy o skrzydłach tylnych skróconych, jak i o skrzydłach tylnych w pełni wykształconych, przy czym częściej spotyka się te pierwsze[5]. Episternity są nieco dłuższe niż szersze[4]. Odnóża mają stopy o członie ostatnim porośniętym od spodu szczecinkami[4][6]. Genitalia samca mają edeagus nieco mocniej na bok zagięty niż u P. koyi[4].

Ekologia i występowanie

edytuj

Owad rozmieszczony od nizin po przedgórza. Zasiedla tereny otwarte, niezacienione i suche, w tym stepy i pola uprawne[5].

Gatunek palearktyczny. Podgatunek nominatywny znany jest z Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Mołdawii[2] europejskiej i syberyjskiej części Rosji[7][4] oraz Kazachstanu[2]. W Polsce jest bardzo rzadko spotykany[7]. W Czechach widywany rzadko[5], a na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek narażony na wymarcie (VU)[8]. Na Słowacji pospolity jest tylko miejscami, ogólnie obserwowany jest sporadycznie[5]. P. s. transpyrenaeus jest endemitem Pirenejów, podawanym z terenu Hiszpanii i Francji. P. s. catalonicus również znany jest tylko z Hiszpanii i Francji[2].

Przypisy

edytuj
  1. G. Fischer von Waldheim: Entomographia Imperii Rossici, suae Caesareae Majestati Alexandro I dicata. Tomus II. Moscow: A. Semen, 1824, s. 139.
  2. a b c d Y. Bousquet, Pterostichini, [w:] Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume I. Archostemata - Myxophaga - Adephaga, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2003, s. 479-485, ISBN 87-88757-73-0.
  3. Wolfgang Lorenz, Poecilus (Poecilus) koyi Germar, 1823, O. Bánki i inni red. [online], Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021 [dostęp 2024-02-21].
  4. a b c d e f g h i j k l Von Arved Lompe: Gattung: Poecilus Bonnelli 1810. [w:] Käfer Europas [on-line]. 2021. [dostęp 2024-02-20].
  5. a b c d e f g h i j k l m n Karel Hůrka: Carabidae of the Czech and Slovak Republics. Zlin: Kabourek, 1996, s. 36-44, 248-256.
  6. a b c d e f g Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 40-47, 61-69, 254-259.
  7. a b Bolesław Burakowski, Maciej Mroczkowski, Janina Stefańska, Chrząszcze – Coleoptera. Biegaczowate – Carabidae, część 2, „Katalog Fauny Polski”, 3, 13, Warszawa: Instytut Zoologiczny Polskiej Akademii Nauk, 1974.
  8. Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.