Poliptyk Stefaneschi

Poliptyk Stefaneschipoliptyk ołtarzowy autorstwa włoskiego malarza Giotta di Bondone, znajdujący się obecnie w zbiorach Pinakoteki Watykańskiej.

Poliptyk Stefaneschi
Ilustracja
Poliptyk Stefaneschi, rewers
Autor

Giotto i uczniowie

Data powstania

ok. 1330[1][2]

Medium

tempera na desce[2]

Wymiary

220 × 245 cm[1][2]

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Pinakoteka Watykańska

Opis edytuj

Dzieło, mające postać monumentalnego tryptyku, malowanego z obydwu stron, powstało na zamówienie kardynała Giacoma Caetaniego Stefaneschiego do wielkiego ołtarza starej konstantyńskiej bazyliki św. Piotra na Watykanie[1]. Giotto osobiście sporządził projekt dzieła i osobiście brał udział w pracach wykonawczych na różnych fazach jego realizacji, pochłonięty jednak natłokiem obowiązków powierzył wykonanie niektórych partii swoim uczniom, m.in. Bernardo Daddiemu[1]. Autorstwo Giotta widać szczególnie w wykonanym przez niego w całości centralnym panneau z przedstawieniem Chrystusa[1][2], drobniejsze elementy takie jak miejscami mocniejsze kontury i załamania, jaśniejsze efekty barwne i rysy na twarzach postaci noszą jednak ślady ręki uczniów mistrza[1].

Awers poliptyku, zwrócony oryginalnie w stronę nawy i wiernych, ukazuje w centralnej części błogosławiącego św. Piotra siedzącego na tronie w otoczeniu aniołów i świętych, u stóp którego klęczą donator – kardynał Stefaneschi oraz papież Celestyn V[1][2][3]. Na panelach bocznych umieszczono postacie świętych Andrzeja i Jana Ewangelisty oraz Jakuba i Pawła[1]. Rewers poliptyku w centralnej kwaterze ukazuje tronującego Chrystusa adorowanego przez aniołów, u stóp którego klęczy kardynał Stefaneschi[1][2]. Panele boczne rewersu ukazują sceny męczeństwa świętych Piotra i Pawła[2][3]. Całość poliptyku jest bogato zdobiona postaciami świętych, aniołów i proroków, zapełniających pilastry, medaliony, szczyty i predellę[1].

Całość tryptyku, wykonanego w formie przypominającej relikwiarz, utrzymana jest w typowo gotyckiej stylistyce z pewnymi elementami archaizacji, widocznej zwłaszcza w przewadze elementów pionowych w kompozycji[3].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j Muzea Watykanu. Warszawa: Arkady, 1983, s. 135. ISBN 83-213-3144-0.
  2. a b c d e f g Muzea Watykańskie, Rzym. Warszawa: Rzeczpospolita/HPS, 2007, s. 26, seria: Wielkie muzea. ISBN 978-83-60688-25-0.
  3. a b c Giotto. Warszawa: Rzeczpospolita/HPS, 2006, s. 118–119, seria: Klasycy sztuki. ISBN 83-60688-09-5.