Polityka turystyczna

Polityka turystyczna jest to świadome oddziaływanie państwa i innych podmiotów na turystykę realizowanej w ramach ogólnej polityki gospodarczej kraju polegającej na określaniu celów ekonomicznych i pozaekonomicznych oraz na doborze odpowiednich środków i metod niezbędnych do ich realizacji.

1) Ujęcie węższe
Polityka turystyczna realizowana poprzez państwo i samorząd terytorialny, które dysponują ustawowo określonymi kompetencjami w zakresie turystyki i rozwoju.
2) Ujęcie szersze
Polityka turystyczna obejmuje także działania innych pozarządowych podmiotów odnoszących się do turystyki.

Cele i zakres polityki turystycznej

W polityce występują cele ekonomiczne i pozaekonomiczne. W państwach o wyraźnie wykształconej funkcji turystycznej uwidoczniony jest głównie cel pozaekonomiczny, w tym głównie cele społeczne i ekologiczne, gdzie w centrum uwagi znajduje się człowiek oraz środowisko przyrodnicze i kulturowe. Takimi krajami są np. Austria, Hiszpania (na turystykę zrównoważoną), Szwajcaria, Niemcy (rozbudzanie potrzeb turystycznych). W Polsce dominuje cel ekonomiczny czego wyrazem jest zapis strategii rozwoju kraju, że turystyka służy osiąganiu celów strategicznych kraju.

Praktyka jest taka, że większość krajów stosuje w turystyce system celów mieszanych czyli ekonomicznych, społecznych i ekologicznych.

Zakres polityki turystycznej czyli czym powinna się zajmować:

• planowanie przestrzenne
• planowanie ekonomiczne
• marketing i promocja
• kształcenie zawodowe
• badania naukowe
• interwencjonizm w zakresie turystyki

Podmioty polityki turystycznej

Podmioty polityki turystycznej (5 grup):

• międzynarodowe podmioty polityki turystycznej, np. UN WTO, OECD, Komitet ds. Turystyki Unii Europejskiej
• podmioty krajowej polityki turystycznej tj. państwo i jego organy ustawodawcze i wykonawcze, które w międzynarodowej monokulturze określane są jako NTA oraz narodowe organizacje turystyczne (NTO)
• podmioty regionalnej polityki turystycznej – władze samorządowe regionów, np. w Polsce sejmiki samorządowe i zarządy województw oraz przedstawiciele administracji rządowej w regionie
• podmioty lokalnej polityki turystycznej – rady gminne i miejskie, organy wykonawcze gmin i powiatów oraz związki i stowarzyszenia lokalne
• podmioty polityki turystycznej o charakterze zawodowym m.in. izby turystyczne, izby gospodarcze i stowarzyszenia zawodowe, np. związki restauratorów, hotelarzy, przewodników czy pilotów

Stosunek państwa do turystyki

Państwo może mieć negatywny stosunek do turystyki. Występował on i niekiedy jeszcze występuje w państwach, które nie są przygotowane do rozwoju przyjazdowego i wyjazdowego ruchu turystycznego lub też występują przeszkody natury politycznej lub ideologicznej. Doskonałymi przykładami tak państw są: Białoruś, Korea Północna czy Kuba.

Stosunek neutralny państwa jest wtedy, kiedy państwo nie ingeruje w rozwój turystyki dopóki nie jest on sprzeczny z ogólnymi interesami kraju i nie wywiera negatywnego wpływu na życie społeczno-gospodarcze jak np. Szwajcaria.

Stosunek pozytywny państwa polega na tym, że państwa podejmuje świadome działania i bieżącą kontrolę wpływu turystyki na życie społeczno-gospodarcze, ponadto istnieją sprecyzowane cele i narzędzia polityki turystycznej.

Narzędzia polityki turystycznej

Narzędzia polityki turystycznej, czyli środki, którymi dąży się do osiągnięcia celu, dzielą się na 4 grupy:

• narzędzia wynikające z ogólnej polityki państwa tj. aktywizacja regionów mniej rozwiniętych gospodarczo, aktywizacja sektora usług, współtworzenie i realizacja polityki zagranicznej, realizacja zadań w dziedzinie polityki kulturalnej, ochrony zdrowia czyli polityki społecznej
• ustawodawstwo turystyczne, np. stanowienie przepisów o miejscowościach turystycznych, przepisów o bazie noclegowej, przepisów o funkcjonowaniu gospodarki turystycznej
• narzędzia ekonomiczno-finansowe – będą to: ustalanie cen, wysokości podatków, oprocentowania kredytów, ograniczenia dewizowe
• narzędzia administracyjno-organizacyjne – wynikające z działalności organizacji narodowych i narodowych administracji turystycznych

Literatura

• Alejziak W., Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku, wyd. Albis, Kraków 1999.
• Alejziak W., Marciniec T., Międzynarodowe organizacje turystyczne, wyd. Albis, Kraków 2003.
• Borzyszkowski J., Polityka turystyczna państwa, Wydaw. Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin 2005.
• Kozak N. W., Turystyka i polityka turystyczna a rozwój: między starym a nowym paradygmatem, wyd. Scholar, Warszawa 2009.
• Walasek J., Turystyka w Unii Europejskiej, Wyższa Szkoła Społeczno-Przyrodnicza w Lublinie, Lublin 2009.

Zobacz też

• Turystyka
• Gospodarka turystyczna
• Polityka