Pomnik Chwała Saperom
Pomnik Chwała Saperom – pomnik znajdujący się w parku Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego w Warszawie, przy Wisłostradzie.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Projektant | |
| Data odsłonięcia | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′43,24″N 21°02′28,37″E/52,228678 21,041214
| |
Opis edytuj
Pomnik odsłonięto przed trzydziestą rocznicą zakończenia II wojny światowej, 8 maja 1975 roku[1]. Jego autorem jest Stanisław Kulon[1].
Pomnik składa się z trzech części:
- głównego monumentu symbolizującego eksplozję miny (sześć siedemnastometrowych pylonów ustawionych w okrąg) oraz postaci sapera rozbrajającego minę,
- płyty umieszczonej w przejściu podziemnym pod Wisłostradą (po stronie wschodniej), przedstawiającej różne rodzaje współdziałania powstańców i żołnierzy Wojska Polskiego na Czerniakowie we wrześniu 1944[2],
- żelbetowego słupa wbitego w dno rzeki, przy wejściu do Portu Czerniakowskiego. Na słupie znajdują się postacie trzech żołnierzy wbijających pal (w 2019 ta część pomnika została poddana renowacji)[3].
Treść napisu na pomniku: Wolna Warszawa nigdy nie zapomni tych, którzy trudem swym i krwią pierwsi rozpoczęli dzieło jej odbudowy (z rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 39 z 14 III 1945 roku).
Obok napisu znajdują się tablice z nazwiskami i numerami jednostek poległych saperów.
Na pylonach znajdują się płaskorzeźby (18 sztuk) opisujące ciężką pracę saperów podczas odbudowy kraju i stolicy (rozminowywanie, budowę mostów, itp.). Odlewy płaskorzeźb odlano w Zakładach Mechanicznych im. Marcelego Nowotki w Warszawie.
Inne informacje edytuj
- Pomiędzy głównym monumentem a palem znajduje się inny pomnik – płyta upamiętniająca desant żołnierzy 3 Dywizji 1 Armii Wojska Polskiego, śpieszących na pomoc walczącym powstańcom warszawskim.
- W okresie międzywojennym istniał pomnik Poległym Saperom stojący na rogu al. Niepodległości (wówczas Topolowej) i Nowowiejskiej upamiętniający saperów poległych w wojnie polsko-bolszewickiej. Odsłonięty w 1933 monument został zniszczony w 1944 roku (według innych wersji został usunięty po II wojnie światowej).
- W parku Skaryszewskim znajduje się jeszcze jeden stołeczny pomnik upamiętniający saperów – płyta pamięci Saperów Polskich Armii Krajowej.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Dobrosław Kobielski, Józef Zięba: Kronika lat 1944–1986 [w:] Kalendarz Warszawski'88. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 42. ISBN 83-03-01684-9.
- ↑ Janusz Dereziński: Pamiętne miejsca Czerniakowa. Ząbki: Apostolicum Wydawnictwo Księży Pallotynów, 2004, s. 68. ISBN 83-7031-445-7.
- ↑ Sieć rusztowań oplotła pal wbity w dno Wisły. Ruszyła ostatnia część remontu pomnika Chwała Saperom. warszawa.wyborcza.pl, 2019-08-24. [dostęp 2019-12-26].
Linki zewnętrzne edytuj
- Pomnik na portalu sztuka.net. sztuka.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-16)].