Pomnik Włodzimierza Lenina w Aszchabadzie

pomnik w stolicy Turkmenistanu

Pomnik Włodzimierza Lenina w Aszchabadziepomnik ku czci Włodzimierza Lenina z 1927 roku w Aszchabadzie w Turkmenistanie, jeden z symboli miasta.

Pomnik Włodzimierza Lenina
w Aszchabadzie
Fotografia barwna, statua Lenina na dużym prostopadłościennym postumencie, w tle biała elewacja teatru
Widok od frontu (2011)
Państwo

 Turkmenistan

Miejscowość

Aszchabad

Miejsce

Park Aszchabad(inne języki)

Typ obiektu

statua

Projektant

Andriej Karielin(inne języki)

Materiał

brąz, majolika

Data budowy

1927

Data odsłonięcia

7 listopada 1927

Położenie na mapie Turkmenistanu
Mapa konturowa Turkmenistanu, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Pomnik Włodzimierza Leninaw Aszchabadzie”
Ziemia37°56′22,7″N 58°23′04,6″E/37,939639 58,384611

Historia edytuj

 
Pomnik na radzieckim znaczku z 1958 roku

Decyzję o budowie pomnika na obszarze nazywanym Gimnazjum wydał Niedirbaj Ajtakow – przewodniczący Centralnego Komitetu Wykonawczego Turkiestańskiej ASRR, krótko po śmierci Włodzimierza Lenina w 1924 roku[1]. Materiał na statuę stanowiły armaty z brązu pochodzące z majątku w Baýramaly[1]. Pomnik został wzniesiony w 1927 roku według projektu Andrieja Karielina(inne języki)[2]. Rzeźbę Lenina naturalnej wielkości wykonał Wasilij Kozłow(inne języki), a po niewielkich zmianach dokończyła ją Jelizawieta Tripolskaja(inne języki), odlano ją ręcznie w małym zakładzie A. Dwoinikowa, natomiast za ceramikę odpowiadał N. Nazarow[1]. Monument odsłonięto w 1927 roku[2], 7 listopada, w 10. rocznicę rewolucji październikowej[1]. Ceramiczne okładziny przetrwały bez szwanku poważne trzęsienie ziemi w 1948 roku[1]. Obiekt znajduje się pod ochroną prawną państwa[1], jest jednym z symboli stolicy[1].

Architektura edytuj

Monument znajduje się w parku Aszchabad(inne języki), na placu z fontannami[1], przed budynkiem teatru (Nacyonalnyj muzykalno-dramaticzeskij tieatr imieni Machtumkuli(inne języki)). Na pomnik składa się wielki postument w postaci prostopadłościanu, na którym stoi pięć brył symbolizujących pięć części świata[3]. Na jednej z mniejszych brył znajduje się statua Lenina odlana z brązu[4], naturalnej wielkości[5]. Ściany postumentu i brył pokrywają okładziny z barwnej majoliki, przypominające wzory na kobiercach turkmeńskich, co sprawa wrażenie, że pomnik okrywają prawdziwe dywany[4]. Wybrane wzory kobierców reprezentują 5 głównych grup etnicznych Turkmenistanu[1]. Pod statuą znajdowało się z muzeum[4] poświęcone Leninowi i formowaniu się władzy radzieckiej w Turkmenistanie[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j The monument to Lenin in Ashgabat is an amazing example of the architectural art of the past [online], Turkmenportal, 15 czerwca 2023 [dostęp 2023-10-21] (ang.).
  2. a b Grażyna Strumiłło-Miłosz, Radziecka Azja Środkowa: mały przewodnik turystyczny, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1979, s. 13.
  3. Grażyna Strumiłło-Miłosz, Radziecka Azja Środkowa: mały przewodnik turystyczny, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1979, s. 13-14.
  4. a b c Grażyna Strumiłło-Miłosz, Radziecka Azja Środkowa: mały przewodnik turystyczny, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1979, s. 14.
  5. Ashgabat Turkmenistan [online], Frugal Travellers, 3 listopada 2018 [dostęp 2023-10-22] (ang.).