Portret Ferdinanda Guillemardeta, ambasadora francuskiego w Hiszpanii
Portret Ferdinanda Guillemardeta, ambasadora francuskiego w Hiszpanii[1] lub Ferdinand Guillemardet[2][3] (hiszp. Retrato de Ferdinand Guillemardet) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828). Portret przedstawia Ferdinanda Guillemardeta (1765–1809), francuskiego lekarza, dyplomatę i ambasadora w Hiszpanii. Obecnie znajduje się w Luwrze, jest pierwszym dziełem Goi, które trafiło do kolekcji muzeum[1][4]. Sam malarz był z niego wyjątkowo zadowolony, miał go nazwać „najlepszym, jaki namalował”[1][5][6].
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1798 |
| Medium | |
| Wymiary |
185 × 125 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Okoliczności powstania edytuj
Ferdinand Guillemardet przyjechał do Madrytu w 1798, aby przez następne dwa lata sprawować urząd ambasadora Francji. Stosunki pomiędzy młodą republiką francuską i monarchią hiszpańską były napięte. Ambasador został mianowany przez Konwent Narodowy odpowiedzialny za zniesienie monarchii we Francji i skazanie na śmierć Ludwika XVI, kuzyna hiszpańskiego króla Karola IV Burbona[1]. Możliwe, że Mariano Luis de Urquijo, sekretarz stanu hiszpańskiego rządu tymczasowego i jednocześnie dyrektor Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych św. Ferdynanda przedstawił mu Goyę, aby ten namalował portret ambasadora w geście przyjaźni wobec Francji[4]. Artysta był już wtedy wziętym malarzem o ustalonej renomie wśród arystokracji i na dworze, cenionym szczególnie za portrety[7], jednak po raz pierwszy portretował cudzoziemca[1][8]. Guillemardet znał także oświeceniowego polityka Gaspara de Jovellanosa, który podobnie jak Urquijo był frankofilem i protektorem Goi[6].
Guillemardet był jedną z pierwszych osób, które nabyły zestaw satyrycznych i krytycznych rycin Goi pt. Kaprysy. Zabrał je ze sobą do Francji, a jego dzieci pokazały je swojemu przyjacielowi malarzowi Delacroix, który wykonał ich kopie[4]. Prawdopodobnie to Guillemardet udostępnił Goi pomieszczenie na strychu ambasady, gdzie malarz wydrukował odbitki rycin[1].
Opis obrazu edytuj
Guillemardet siedzi na krześle w nieco wymuszonej pozycji ze skrzyżowanymi nogami i jedną ręką opartą na udzie, obrócony w kierunku widza. Na jego twarzy wyróżniają się inteligentne oczy i orli nos[5]. Postać jest elegancka i beztroska, może wydawać się zarozumiała, podobnie jak jeden z braci na obrazie Portret lordów Johna i Bernarda Stuartów Van Dycka, który Goya mógł znać ze sztychu. Oficerski mundur, który Guillemardet ma na sobie, zaprojektował oficjalny malarz I Republiki, Jacques-Louis David[4]. Czarny surdut ozdobiony jest złotymi guzikami[1].
Na przykrytym złotawym materiałem stole leżą bikorn, dokumenty i przybory do pisania – typowe elementy pojawiające się na portretach polityków i intelektualistów. Goya zastosował zielonkawoszare, cieniowane tło (jaśniejsze w górnym i dolnym obszarze) nadające kompozycji głębię[5]. Ciemny mundur i buty oraz głowa modela wyróżniają się na jaśniejszej części tła[7].
Ambasador jest przedstawicielem nowego porządku[9], jego postać jest uosobieniem silnej i pewnej siebie francuskiej republiki[6]. Kolory francuskiej flagi zostały kilkakrotnie zaznaczone: na przewiązanej w pasie szarfie, piórach kapelusza i kokardzie narodowej[7]. Nonszalancka poza ambasadora może także wyrażać stosunek rewolucyjnej Francji do monarchistycznej Hiszpanii[10].
Proweniencja edytuj
Obraz został zaprezentowany w 1799 na rokrocznej wystawie Akademii św. Ferdynanda. Kiedy pod koniec 1799 Napoleon został konsulem Francji, Guillemardet został wezwany do ojczyzny i w 1800 wyjechał zabierając portret ze sobą[4]. Obraz należał do spadkobierców Guillemardeta, aż do 1865, kiedy jego syn Louis Guillemardet przekazał go do Luwru[5][11].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g Robert Hughes: Goya. Artysta i jego czas. Warszawa: WAB, 2006, s. 159-160. ISBN 83-7414-248-0. OCLC 569990350.
- ↑ Alfonso E. Pérez Sánchez: Goya. Warszawa: Składnica Księgarska, 2009, s. 86. ISBN 978-83-60334-71-3.
- ↑ Ilaria Ciseri: Romantyzm: 1780–1860 narodziny nowej wrażliwości. Warszawa: Arkady, 2010, s. 59. ISBN 978-83-213-4599-4.
- ↑ a b c d e Xavier Bray (ed.): Goya: Los Retratos. Londres: Turner Libros, 2015, s. 107-108. ISBN 978-84-1635-484-9.
- ↑ a b c d Ferdinand Guillemardet. Fundación Goya en Aragón. [dostęp 2020-03-27]. (hiszp.).
- ↑ a b c Ferdinand Guillemardet (1765-1809). Louvre. [dostęp 2017-01-03]. (ang.).
- ↑ a b c Ferdinand Guillemardet. Artehistoria. [dostęp 2020-03-27]. (hiszp.).
- ↑ Luciano di Pietro, Alfredo Pallavisini, Claudia Gianferrari: Geniusze sztuki: Goya. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 57. ISBN 83-03-01424-2.
- ↑ Rose Marie Hagen, Rainer Hagen: Francisco Goya. Warszawa: Taschen, 2003, s. 26. ISBN 83-89192-40-3.
- ↑ Francisco Goya. Poznań: Oxford Educational, 2006. ISBN 83-7425-497-1.
- ↑ Manuel Jorge Aragoneses [et al.]: El Arte europeo en la Corte de España durante el sigo XVIII. Madrid: Ministerio de Cultura, 1980, s. 78. ISBN 84-7483-059-1.