Portret papieża Pawła III z wnukami Ottavianem i Alessandrem Farnese
Portret papieża Pawła III z nepotami – portret renesansowego włoskiego malarza Tycjana znajdujący się obecnie w Museo di Capodimonte w Neapolu.
| |
| Autor |
Tycjan |
|---|---|
| Data powstania |
1545–1546 |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
202 × 176,6 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
_-_National_Museum_of_Capodimonte.jpg)
Pierwsze płótna związane z rodem Farnese, z którego pochodził papież Paweł III, powstały w 1542 roku. Tycjan sportretował młodego Ranuccia Farnese, młodszego syna Pierluigiego i wnuka papieża, późniejszego kardynała[1]. W 1543 roku w Rzymie powstał pierwszy portret papieża pt. „Papież Paweł III” (1543, Neapol Museo Nazionale[2]) przedstawionego jako starzec z długa biała brodą. W 1545 roku Tycjan namalował portret grupowy papieża z wnukami: Ottavianem i Alessandrem.
Papież został przedstawiony tradycyjnie jako starzec siedzący w fotelu, kurczowo obejmujący jego poręcz. Jego twarz, dość surowa, skierowana jest w stronę wnuka Okatwiusza Farnese, a jego wzrok groźnie przeszywa młodzieńca. Sylwetka papieża jest skręcona w kierunku Oktawiusza. Ten przedstawiony został w pozycji na wpół pochylonej do świątobliwości prawdopodobnie, by lepiej słyszeć jego słowa lub by, mówiąc szeptem, być lepiej słyszalnym. Na jego twarzy z pozoru zasłuchanej, widać fałszywość zamiarów i nadmierna służalczość. Za papieżem stoi drugi wnuk, kardynał książę Aleksander Farnese, wpatrzony w widza z lekko uniesioną dłonią. Portretowane postacie zostały przedstawione przez Tycjana w sposób odmienny od tradycyjnych, tworząc scenkę sytuacyjną nawiązującą do ówczesnej sytuacji i dziejów rodu. Płótno przedstawia więc papieża z buntującym się wnukiem Oktawianem i będącego z nim w zmowie Aleksandra[3]. Tycjan, malując obraz, przedstawił psychologiczny obraz postaci, co było często przyrównywane do sztuki przedstawiania charakterów przez Szekspira. Obraz nie został ukończony, na co wskazuje dolna część obrazu i naszkicowane jedynie ręce, prawdopodobnie przez zbyt śmiałą interpretację malarza.
Przypisy edytuj
- ↑ Tytuł kardynała Ranucci otrzymał w wieku 14 lat.
- ↑ Druga kopia znajduje się w muzeum w Petersburgu.
- ↑ Ojciec obu mężczyzn został później przez nich otruty.
Bibliografia edytuj
- R. Bergerhoff, Tycjan, Arkady, Warszawa 1979.
- Wielkie muzea. Museo di Capodimonte, HPS, Warszawa 2007, ISBN 978-83-60688-47-2.
- W. Mole, Tycjan, Arkady, Warszawa 1958.
- Władysław Tomkiewicz, Tycjan, Hanna Serkowska (tłum.), Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988, ISBN 83-03-02159-1, OCLC 834961858.