Potamopyrgus
Potamopyrgus – rodzaj ślimaków z podgromady przodoskrzelnych, grupujący małe i bardzo małe gatunki słonawo- i słodkowodne, występujące w ciekach, estuariach, wodach przybrzeżnych oraz małych i dużych zbiornikach wodnych Nowej Zelandii i wschodniej Australii[2]. Jeden z gatunków, wodożytka nowozelandzka (Potamopyrgus antipodarum), jest gatunkiem inwazyjnym - zawlekany najprawdopodobniej z wodami balastowymi i przez migrujące zwierzęta, rozprzestrzenia się także na innych kontynentach (w Europie, Ameryce Północnej, Azji)[3][4].
| Potamopyrgus | |
| Stimpson W., 1865[1] | |
 Wodożytka nowozelandzka – jeden z przedstawicieli rodzaju Potamopyrgus. | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| (bez rangi) | Caenogastropoda |
| (bez rangi) | Hypsogastropoda |
| (bez rangi) | Littorinimorpha |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Potamopyrgus |
Cechy morfologiczne edytuj
Zwierzęta z długimi, zaostrzonymi czułkami, oczy na słupkach. Muszle o zróżnicowanym kształcie (stożkowate, jajowato-stożkowate, wieżyczkowate) i urzeźbieniu (gładkie, o skrętach zaopatrzonych w kolce, kil, rzędy szczecinek), stosunkowo grubościenne. Otwór muszli jajowaty, z połączonymi brzegami[5]. Wieczko cienkie, błoniaste, ze spiralnymi skrętami. Płytka środkowa raduli ma dwa lub więcej ząbków bazalnych, położonych z lewej i prawej strony[5].
Biologia i ekologia edytuj
Zajmowane siedliska edytuj
Organizmy eurytopowe, występują w różnych typach siedlisk słodko- i słonawowodnych, na różnych typach podłoży, zwykle jednak na niewielkich głębokościach[2][6].
Odżywianie edytuj
Zdrapywacze i filtratorzy. Odżywiają się detrytusem i glonami peryfitonowymi, niektóre mogą filtrować pokarm (fitoplankton, bakterie z błony powierzchniowej) z wody[7]. W żołądku występuje pręcik krystaliczny[5]
Rozmnażanie edytuj
Żyworodne, mogą rozmnażać się partenogenetycznie[3].
Inne informacje edytuj
Nie wydalają kwasu moczowego[8].
Gatunki edytuj
Rodzaj Potamopyrgus obejmuje następujące gatunki:
- Potamopyrgus antipodarum J. E. Gray, 1843 - (syn. Potamopyrgus jenkinsi)
- Potamopyrgus corolla (A. A. Gould, 1847) (gatunek typowy, z charakterystycznymi długimi kolcami na całej powierzchni muszli, stosunkowo duży – wys. muszli ok. 8 mm, endemit występujący na Nowej Zelandii[8])
- Potamopyrgus pupoides F. W. Hutton, 1882 (najmniejszy gatunek w rodzaju, wysokość muszli dorosłych osobników nie przekracza 2 mm, w przeciwieństwie do pozostałych gatunków, rozmnaża się wyłącznie amfigonicznie, a proporcje płci kształtują się jak 1:1; endemit występujący w wodach słonawych na Nowej Zelandii[8])
- Potamopyrgus estuarinus (Winterbourn, 1971)
- Potamopyrgus cresswelli F. M. Climo, 1974 - (syn. Potamopyrgus gardneri, Potamopyrgus manneringi)
- Potamopyrgus dawbini A. W. B. Powell, 1955
- Potamopyrgus melvilli (Hedley, C., 1916)
- Potamopyrgus oscitans T. Iredale, 1944
- Potamopyrgus subterraneus H. Suter, 1905
- Potamopyrgus troglodytes (Climo, F. M., 1974)
Poza pierwszymi trzema gatunkami z listy status systematyczny pozostałych gatunków jest niepewny, co wynika z dużej zmienności morfologicznej, jaką przejawiają przedstawiciele gatunków należących do tego rodzaju[2][8].
Przypisy edytuj
- ↑ Stimpson, W. 1865. Diagnoses of newly discovered genera of gasteropods, belonging to the sub-family Hydrobiinae, of the family Rissoidae. American Journal of Conchology 1 (1): 52-54.
- ↑ a b c Winterbourn M.J. 1970. The New Zealand species of Potamopyrgus (Gastropoda: Hydrobiidae). Malacologia 10: 283- 321
- ↑ a b Ponder W.F. 1988. Potamopyrgus antipodarum – a molluscan colonizer of Europe and Australia. Journal of Molluscan Studies 54: 271-285.
- ↑ Zaranko, D. T., D. G. Farara and F. G. Thompson. 1997. Another exotic mollusk in the Laurentian Great Lakes: the New Zealand native Potamopyrgus antipodarum (Gray 1843) (Gastropoda, Hydrobiidae).
- ↑ a b c Piechocki A. 1979. Mięczaki (Mollusca), Ślimaki (Gastropoda) W: Fauna słodkowodna Polski 7. PWN, Warszawa; str. 79-80.
- ↑ Weatherhead M.A., James M.R. 2001. Distribution of macroinvertebrates in relation to physical and biological variables in the littoral zone of nine New Zealand lakes. Hydrobiologia 462: 115-129.
- ↑ Reavell P.E. 1980. A study of the diets of some British freshwater gastropods. Journal of Conchology 30: 253-271.
- ↑ a b c d Ponder W.F. 1964. The freshwater Mollusca of New Zealand. Tane 10: 12-35.
Bibliografia edytuj
- Baden Powell A.W. 1979. New Zealand Mollusca, William Collins Publishers Ltd., Auckland, New Zealand ISBN 0-00-216906-1