Powiat sarneński
Powiat sarneński - dawna jednostka samorządu terytorialnego II stopnia i podziału administracyjnego, utworzona 15 marca 1920 r. pod Zarządem Cywilnym Ziem Wołynia i Frontu Podolskiego z dotychczasowych gmin powiatu rówieńskiego: Wysock, Dąbrowica, Lubikowicze, Niemowicze i Wiry oraz gmin powiatu owruckiego: Kisorycze, Olewsk i Jurowo[1]. 1 czerwca 1920 r. przekazany Rządowi Rzeczypospolitej Polskiej (w granicach należących dawniej do powiatu rówieńskiego)[2]. 12 grudnia 1920 r. do powiatu pod Zarządem Terenów Przyfrontowych i Etapowych przyłączono gminy: Bereźnica, Włodzimierzec, Horodziec, Rafałówka i Bielska Wola z powiatu łuckiego[3]. 19 lutego 1921 r. wszedł w skład nowo utworzonego województwa poleskiego II Rzeczypospolitej[4]. 16 grudnia 1930 r. został przyłączony do województwa wołyńskiego[5]. Jego siedzibą było miasto Sarny. W skład powiatu wchodziło 9 gmin wiejskich, 3 miejskie, 172 gromady wiejskie (sołectwa), 1 miasto i 5 miasteczek. 1 stycznia 1923 r. wyłączono gminę Wysock do nowo utworzonego powiatu stolińskiego[6].
| powiat | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Data powstania | |||||
| Siedziba | |||||
| Powierzchnia |
5478 km² | ||||
| Populacja (1931) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
33,1 os./km² | ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie województwa
| |||||
Dane edytuj
Powiat sarneński zajmował północno-wschodnią część województwa wołyńskiego i graniczył: od zachodu z powiatami kowelskim i łuckim, od północy z województwem poleskim (powiaty piński i stoliński), od wschodu granica jego przebiegała wzdłuż granicy państwowej Polska-ZSRR, zaś od południa graniczył z powiatem kostopolskim.
Powierzchnia powiatu wynosiła 5.478 km², a ludność 181,3 tys. osób (według spisu z 1931 r.), a więc dawała wskaźnik zamieszkania 33 osoby na 1 km².
Według drugiego powszechnego spisu ludności z 1931 roku powiat liczył 181 284 mieszkańców, 28 192 było rzymskokatolickiego wyznania, 450 – unickiego, 132 241 – prawosławnego wyznania, 816 – augsburskiego, 65 – reformowanego, 57 – unijne ewangelickie, 762 osób podało wyznanie ewangelickie bez bliższego określenia, 2 478 – inne chrześcijańskie, 16 088 – mojżeszowe, 5 – inne niechrześcijańskie, 122 osób nie podało przynależności konfesyjnej[7].
Podział administracyjny edytuj
Gminy edytuj
- gmina Antonówka nad Horyniem (od 1928, wcześniej: gmina Horodziec[8][9])
- gmina Bielska Wola
- gmina Bereźnica (do 1928)[10]
- gmina Dąbrowica (miejska)
- gmina Dąbrowica
- gmina Horodziec (do 1928, następnie: gmina Antonówka nad Horyniem)[8]
- gmina Kisorycze
- gmina Klesów
- gmina Lubikowicze
- gmina Niemowicze
- gmina Rafałówka
- gmina Rokitno (miejska)
- gmina Sarny (miejska)
- gmina Włodzimierzec
- gmina Wysock (do 1922)[11]
Miasta edytuj
Starostowie edytuj
- Stanisław Rutkowski (1920-)[13]
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Dz. Urz. ZCZWiFP z 1920 r. Nr 2, poz. 20
- ↑ Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 42, poz. 1058
- ↑ Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 5, poz. 49
- ↑ Dz.U. z 1921 r. nr 16, poz. 93
- ↑ Dz.U. z 1930 r. nr 82, poz. 649
- ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051
- ↑ Drugi Powszechny Spis Ludności z Dn. 9.XII 1931 r. Mieszkania i Gospodarstwa Domowe. Ludność. Stosunki /Zawodowe. Województwo Wołyńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938, s. 27.
- ↑ a b M.P. z 1929 r. nr 93, poz. 223
- ↑ "Polesie" (tygodnik), nr 16, 18 listopada 1928, s. 12
- ↑ Dz.U. z 1928 r. nr 46, poz. 452
- ↑ a b 1 stycznia 1923 r. wyłączono z powiatu sarneńskiego i przyłączono do powiatu stolińskiego Dz.U. z 1922 r. nr 116, poz. 1051
- ↑ zdegradowane (Dz.U. Z.C.Z.W. Nr 13 poz. 112)
- ↑ Ruch służbowy. W starostwach. „Dziennik Urzędowy Zarządu Terenów Przyfrontowych i Etapowych”, s. 6, Nr 1 z 20 października 1920.