Wikipedia

Poznańska Fabryka Maszyn Żniwnych „Agromet”

Poznańska Fabryka Maszyn Żniwnych „Agromet” – w latach Polski Ludowej jeden z większych państwowych zakładów produkcyjnych w Poznaniu[1][2][3], w momencie powstania największa fabryka maszyn żniwnych w Polsce[4], od 19 maja 1992 roku w upadłości[5][6].

Poznańska Fabryka Maszyn Żniwnych „Agromet”
Ilustracja
Państwo

 Polska

Siedziba

Poznań ul. Romana Maya 1

Data założenia

24 września 1953

Forma prawna

przedsiębiorstwo państwowe

Nr KRS

0000121347

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Agromet”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Agromet”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Agromet”
Ziemia52°22′34″N 16°56′39″E/52,376111 16,944167
Multimedia w Wikimedia Commons
widok od strony Ronda Starołęka

Historia edytuj

Decyzja Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego z 30 listopada 1950 roku w sprawie zatwierdzenia założeń projektu „Budowy Fabryki Maszyn Żniwnych w Poznaniu”, była uznawana za początek budowy projektowanego zakładu produkcji maszyn. Fabryka powstała w ramach planu sześcioletniego. Jej położenie w Poznaniu, na polach pomiędzy Ratajami a Starołęką było celowe i przemyślane. Chodziło o pełne wykorzystanie budynków, wyposażenia i wykwalifikowanej kadry istniejących już firm: Zakładu Produkcyjnego im. 15 grudnia oraz Warsztatów Remontowych Technicznej Obsługi Rolnictwa (podległych Ministerstwu Rolnictwa). W 1951 roku przystąpiono do wstępnych prac przygotowawczych. Projekt Zakładu wykonało Wszechzwiązkowe Zjednoczenie Eksportowo-Importowe „Technoeksport” w Moskwie, natomiast jego adaptacją zajął się „Prozamet” w Warszawie. Budowę zakładu przeprowadziło Poznańskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego. Już w latach 1952−1954 wybudowano wszystkie podstawowe wydziały produkcyjne i pomocnicze. Najważniejsze urządzenia oraz park maszynowy dostarczył Związek Radziecki, produkowane urządzenia także były na licencji radzieckiej[7]. Podstawę prawną powstającej fabryki stanowiło Zarządzenie Ministra Przemysłu Maszynowego z dnia 21 marca 1952 roku, powołujące przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą „Poznańska Fabryka Maszyn Żniwnych w budowie”.

Umownie za datę powstania zakładu uznaje się 24 września 1953 roku, wtedy właśnie rozpoczęła się działalność eksploatacyjna PFMŻ. Już pod koniec tego samego roku z fabryki „wyszły” pierwsze produkty – było to 15 snopowiązałek ciągnikowych WC-1 (rok później było to już prawie 1400 sztuk). 11 grudnia 1954 uruchomiona została odlewnia[8]. Według początkowych założeń projektowych w przedsiębiorstwie przewidziana była tylko produkcja snopowiązałek (konnych i ciągnikowych). Jednakże na skutek stopniowego przechodzenia polskiego rolnictwa na kombajnowy zbiór zbóż i związanego z tym rozwoju produkcji kombajnów zbożowych w płockiej Fabryce Maszyn Żniwnych, przewidziano spadek zapotrzebowania na snopowiązałki. W zaistniałej sytuacji w roku 1960 rozpoczęto zmianę specjalizacji produkcji, fabryka nastawiła się na zaopatrywanie rynku w maszyny do zbioru i przygotowywania zielonek. Taka decyzja wymusiła doskonalenie i stosowanie najnowocześniejszych metod wytwarzania maszyn, jak i podnoszenie ich jakości. Konstruowano kolejne maszyny i urządzenia. W pierwszych dwudziestu latach działalności średnio na jeden rok przypadało uruchomienie produkcji jednej nowej maszyny, co było dość znaczącym osiągnięciem.

W 1956 pracownicy zakładu brali udział w wydarzeniach Poznańskiego Czerwca[9].

Na początku lat 70. XX wieku fabryka zatrudniała ponad 2 800 pracowników[10], zatrudniani byli także uczniowie[11]. Przy fabryce działał Klub Sportowy "Przemysław" do którego należało ponad 2 200 członków (sekcje: piłki nożnej, piłki ręcznej kobiet, piłki siatkowej kobiet)[12]. Fabryka była członkiem prawnym Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich[13]. 13 stycznia 1986 roku, po 3 miesiącach od podpisania kooperacyjnej umowy z jugosłowiańską firmą Tomo Vinković, rozpoczęto montaż miniciągnika TV-521 o mocy 21 KM.[14]

Po wielu latach świetności poznańskiej fabryki nadeszły cięższe czasy. 2 września 1989 roku, na bazie odlewni PFMŻ z udziałem kapitału austriackiego, powstała firma Ferrex[15][16]. Zmiany społeczno-gospodarcze na przełomie lat 1989/1990 bardzo niekorzystnie wpłynęły na zainteresowanie i sprzedaż nowych maszyn produkowanych w poznańskich zakładach. Główni odbiorcy – Państwowe Gospodarstwa Rolne zostały zlikwidowane, a rolnikom posiadającym własne gospodarstwa bardziej opłacało się kupować używane maszyny. Pomimo podjętych prób nie udało się uchronić Poznańskiej Fabryki Maszyn Żniwnych od upadłości. 3 grudnia 1991 roku dyrektor PFMŻ inż. Edward Klim wystąpił do poznańskiego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości kierowanej przez niego fabryki[17]. Podstawowa działalność zakładu - produkcja maszyn rolniczych - była kontynuowana przez utworzoną 22 lipca 1991 r. spółkę Sanpoz[18]. Pozostałą działalność firmy kontynuowały takie firmy jak Nagros - narzędziownia kontynuująca działalność w zakresie produkcji i sprzedaży obrabiarek i usług, Agrosoc - zarządzanie obiektami wypoczynkowymi i terenami rekreacyjnymi, której głównymi udziałowcami stali się związki zawodowe pracowników i sami pracownicy.

Charakterystyka produkcji edytuj

 
Sieczkarnia samojezdna Orkan Z310
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sieczkarnia z serii Z350

Przez niespełna 40 lat aktywnej działalności zakład zaopatrywał w maszyny rolnicze zarówno polski rynek jak i zagraniczny. Maszyny trafiały do krajów socjalistycznych, m.in. ZSRR, Czechosłowacji, Jugosławii, Albanii, Bułgarii jak i również do Republiki Federalnej Niemiec czy Holandii.

Poznańska Fabryka Maszyn Żniwnych zajmowała się produkcją:

Przypisy edytuj

  1. ↑ jako drugi w kolejności po HCP, Ziółek Bogumił: Osiągnięcia Poznania w świetle dorobku 25-lecia Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, w: Kronika Miasta Poznania 3/1969, s. 9; on-line: [1]
  2. ↑ Pogorzelski Zbigniew: Zagadnienia kooperacji w przemyśle maszynowo-metalowym Poznania, w: Kronika Miasta Poznania 2/1970, s. 6; on-line: [2]
  3. ↑ Pogorzelski Zbigniew: Przemysł uspołeczniony w Poznaniu (1946-1975), w: Kronika Miasta Poznania 3/1975, s. 15; on-line: [3]
  4. ↑ Barciński Florian: Poznań 20-lecia i Poznań w Polsce Ludowej, w: Kronika Miasta Poznania wydanie za 1951-56, s. 25; on-line: [4]
  5. ↑ Poznańska Fabryka Maszyn Żniwnych „Agromet” w upadłości. monitorfirm.pl. [dostęp 2017-03-23].
  6. ↑ Poznańska Fabryka Maszyn Żniwnych „Agromet” w upadłości (KRS 0000121347). Monitor Sądowy i Gospodarczy. [dostęp 2017-03-23].
  7. ↑ Wysocki Tadeusz, Ziętek Henryk: Obchody 50 rocznicy Wielkiej Rewolucji Październikowej , w: Kronika Miasta Poznania 2/1968, s. 7; on-line: [5]
  8. ↑ Wydarzenia, w: Kronika Miasta Poznania wydanie za 1951-56, s. 171-172; on-line: [6]
  9. ↑ Poznań 56 - mapa interaktywna - od godziny 8.00; w: Miejski Informator Multimedialny
  10. ↑ Kotulski Zbigniew: Dzielnica Nowe Miasto, w: Kronika Miasta Poznania 2/1973, s. 10; on-line: [7]
  11. ↑ Pogorzelski Zbigniew: Uczniowie w przemyśle Poznania, w: Kronika Miasta Poznania 3/1973, s. 26; on-line: [8]
  12. ↑ Kotulski Zbigniew: Dzielnica Nowe Miasto, w: Kronika Miasta Poznania 2/1973, s. 15; on-line: [9]
  13. ↑ Bartkowiak Tadeusz: Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich, w: Kronika Miasta Poznania 1/1971, s. 25; on-line: [10]
  14. ↑ Czasopismo "Traktor" 4/1986
  15. ↑ O firmie – FERREX – Odlewnia żeliwa [online], ferrex.pl [dostęp 2018-12-31] (pol.).
  16. ↑ https://www.ferrex.pl/historia-ferrex
  17. ↑ Agromet upada od 23 lat. To najdłuższe bankructwo w Wielkopolsce - Gloswielkopolski.pl [online], gloswielkopolski.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  18. ↑ Anders G. Lundberg, Ian Urwin, Agricultural Machinery Industry Transformation - Republic of Poland (Final Report), United Nations Industrial Development Organization, 19 czerwca 1992, s. 8-9 (ang.).
  19. ↑ Sprawozdania, w: Kronika Miasta Poznania 4/1971, s. 172; on-line: [11]

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Poznańska_Fabryka_Maszyn_Żniwnych_„Agromet”&oldid=73150454”