Próg skalny – przegroda skalna w korycie rzeki, potoku lub dnie doliny, usytuowana prostopadle lub skośnie do ich biegu. Jeśli jest to próg na rzece lub potoku nosi nazwę progu rzecznego.

Próg rzeczny na potoku Cicha
Próg lodowcowy w Dolinie Wielickiej

Powstaje w wyniku erozji wgłębnej wcinającej się nierównomiernie w podłoże skalne o zróżnicowanej odporności (szybciej w warstwy mniej odporne), co prowadzi do wykształcenia schodowego profilu podłużnego. Powstają na przemian odcinki koryta o mniejszym i większym spadku, tworzące progi i załomy skalne, a czasami baniory pomiędzy nimi.

W dolinach lodowcowych progi skalne są wynikiem przebiegającej erozji lodowcowej i związane są z występowaniem skał o różnej odporności oraz ze zróżnicowaną miąższością i sposobem ruchu lodowca. Takie progi noszą nazwę progów lodowcowych.

Progi skalne mogą być też pochodzenia tektonicznego (na uskokach) oraz występować u wylotu zawieszonych dolin.

Wyróżniamy następujące rodzaje: progi jednostronne (stopnie), progi dwustronne (rygle), progi pojedyncze, systemy progów (kaskada).

Progi skalne wpływają na sposób płynięcia i prędkość wody w rzece. Woda spadając z wysokich progów skalnych tworzy wodospady, z niskich szypoty i bystrza.

Zobacz też edytuj