Prezerwatywa
Prezerwatywa (anglicyzm kondom) – mechaniczny środek antykoncepcyjny.
Prezerwatywa może być stosowana przez:
- mężczyzn – zakłada się ją na penisa w stanie erekcji bezpośrednio przed stosunkiem płciowym (wskaźnik Pearla dla prezerwatywy męskiej to od 2 do 15[1]);
- kobiety – tzw. kobiecy kondom – podobna do prezerwatywy dla mężczyzn, długości około 17 cm. Oba końce ma zakończone pierścieniami. Pierścień wejściowy zapobiegający wpadaniu do pochwy ma średnicę około 7 cm. Drugi pierścień ma na celu umiejscowienie prezerwatywy w pochwie posiada zakończenie o średnicy około 6 cm (wskaźnik Pearla dla prezerwatywy kobiecej to od 5 do 21[1]).
Prezerwatywa zmniejsza prawdopodobieństwo zakażenia się chorobami przenoszonymi drogą płciową (np.: kiłą, rzeżączką, czy zakażeniem się wirusem: HIV, HBV oraz HCV). Jednak tylko częściowo zmniejsza prawdopodobieństwo zakażenia się wirusem HPV.
Skuteczność prezerwatywy w zapobieganiu przenoszenia wirusa HIV podczas stosunków heteroseksualnych oceniana jest na 80–95%[1][2][3]. Jak zaznacza WHO: "To oznacza, że używanie prezerwatyw chroni przed 80% do 95% zakażeń wirusem HIV, które pojawiłyby się, gdyby prezerwatywy nie zostałyby użyte (nie znaczy to, że 5% do 20% użytkowników prezerwatyw zakazi się HIV)"[1].
Historia prezerwatywy edytuj
Prezerwatywy są jednym z najstarszych znanych sposobów antykoncepcyjnych. Dawniej wytwarzane były z jelit zwierzęcych, dzisiaj produkuje się je z lateksu (rzadziej z silikonu). Egipcjanie używali prezerwatyw w roku 1350 p.n.e. jako ozdobnych[potrzebny przypis] osłonek na penisy. Prezerwatywa stała się popularną ochroną przed niechcianą ciążą w XVIII wieku. Breve papieskie z 1826 r. będące stanowiskiem Kościoła katolickiego oceniało prezerwatywę negatywnie i potępiało jej stosowanie[4]. Pierwsze prezerwatywy lateksowe wyprodukował Charles Goodyear w końcu XIX w. ale były wykonane z grubej gumy ze szwami. W 1912 Julius Fromm wyprodukował i opatentował prezerwatywę bezszwową z cienkiego lateksu[5][6].
Zakładanie prezerwatywy męskiej edytuj
Aby bezpiecznie założyć prezerwatywę należy upewnić się czy opakowanie nie jest uszkodzone. Łapie się ją za zbiorniczek na końcu i rozwija na członku. Założona prezerwatywa naciągnięta jest na całą długość penisa, zazwyczaj część zostaje zrolowana. Na jej końcu zwykle znajduje się wypustka, która wypełni się nasieniem w czasie wytrysku. Dzięki temu plemniki znajdujące się w nasieniu nie dostaną się do pochwy partnerki.
Wady i zalety edytuj
W dzisiejszych czasach prezerwatywa, oprócz swych podstawowych funkcji, ma za zadanie urozmaicenie życia seksualnego. W tym celu producenci tworzą: prezerwatywy smakowe (przeznaczone do fellatio), kolorowe, z różnego rodzaju wypustkami (mającymi zwiększyć doznania partnerki/partnera). Do wielu także dodaje się specjalne środki nawilżające, plemnikobójcze lub opóźniające wytrysk (dla mężczyzn z tendencją do przedwczesnego orgazmu).
Zaletami prezerwatyw jest także ogólnodostępność (niepotrzebna jest recepta) i możliwość natychmiastowego użycia bez skomplikowanych zabiegów.
Używanie ich, podobnie jak innych środków zapobiegania zapłodnieniu, spotyka się z krytyką ze strony niektórych wyznań religijnych.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Światowa Organizacja Zdrowia [WHO] (2007). Family Planing: A global handbook for providers
- ↑ Cayley, W.E. i Davis-Beaty, K. (2007). Effectiveness of Condoms in Reducing Heterosexual Transmission of HIV (Review). John Wiley & Sons, Ltd.
- ↑ Krajowe Centrum ds. AIDS (2007). HIV i AIDS a seks. Podawane wartości są cytowane za: Cohen, D.A. (2004). Social marketing of condoms is great, but we need more free condoms. Lancet, 364, s. 13-14. (artykuł dostępny po zalogowaniu się), jego autor opierał się na tych badaniach: Pinkerton, S.D. i Abramson, P.R. (1997). Effectiveness of condoms in preventing HIV transmission. Social Science and Medicine. 44, 9, s. 1303-1312.
- ↑ D.Łukasiewicz, "Niemieckie psy" i "polskie świnie" oraz inne eseje z historii kultury., Gdynia 1997,s.18,
- ↑ Prezerwatywa od A do Z.. web.archive.org. [dostęp 2024-04-21].
- ↑ Polscy wynalazcy i ich zapomniane osiągnięcia [cz. 2 - Julius Fromm (1883-1945) – lateksowa prezerwatywa.]. gadzetomania.pl. [dostęp 2024-04-21].
Zobacz też edytuj
Bibliografia edytuj
