Prikazy
Ten artykuł należy dopracować |
Prikazy (ros. Приказы) – dawny państwowy urząd centralny w Rosji, podporządkowany carowi w XV–XVIII wieku, będący odpowiednikiem współczesnego ministerstwa. Na czele prikazów stali bojarzy[1]. Każdy prikaz posiadał swoją kancelarię kierowaną przez diaka, któremu podlegało do 50 poddiaków zajmujących się biurokracją. Znaczny rozwój prikazów miał miejsce w XVI i XVII wieku. W latach 1717–1720 zostały zastąpione przez kolegia w ramach reform Piotra I.
Rodzaje prikazów edytuj
- Prikaz Spraw Wojskowych (razriadnyj) – przeprowadzał rekrutację do wojska, ewidencjonował żołnierzy, dokonywał przeglądów oddziałów, aktualizował wykazy ludzi udających się na wyprawy z carem;
- Prikaz Dóbr Ziemskich (pomiestnyj) – zajmował się rozdawaniem majątków jako nagrodę za służbę, prowadził wykaz rozdanych majątków, nadzorował działalność gospodarczą szlachty w nadanych posiadłościach, ściągał podatki z włości oddanych w użytkowanie, rozstrzygał spory o ziemie;
- Prikaz Skarbowy (kazionnyj) – kierował ściąganiem danin od poddanych, zapewnianiem pensji pracownikom, uzyskiwaniem pieniędzy na wyprawy wojenne, reformami pieniężnymi;
- Prikaz Poselski (posolskij) – zajmował się projektami ustaw, reformami i nowymi prawami, zatwierdzaniem ich oraz stosunkami zagranicznymi i sojuszami;
- Suplik (czełobitiennyj);
- Prikaz Wielkiego Dworu (bolszowo dworca);
- Prikaz Arsenalski, Prikaz Uzbrojenia, Prikaz Puszkarski, Prikaz Spraw Kamiennych – zajmowały się zaopatrywaniem wojska w broń, jej produkcją oraz fortyfikacjami;
- Prikaz do Spraw Rozbojów – nadzorujący pracę starostów, zajmował się licznymi przestępstwami, później wyodrębniano w nim także Prikaz Ziemski, Prikaz Chołopi, Prikaz Moskiewski i Prikaz Włodzimierski (dwa ostatnie miały charakter sądowy).
Przypisy edytuj
- ↑ Michał Sczaniecki , Katarzyna Sójka-Zielińska , Powszechna historia państwa i prawa, Wyd. 7 zm, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 196, ISBN 978-83-01-11441-1 [dostęp 2023-09-14] .
Bibliografia edytuj
- prikazy, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-11-20] .