Projekt zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dotyczący ochrony życia ludzkiego

Projekt zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dotyczący ochrony życia ludzkiego – projekt ustawy złożony w Sejmie RP V kadencji w 2006 i odrzucony 13 kwietnia 2007. Po tym głosowaniu marszałek Sejmu Marek Jurek zrezygnował z pełnienia urzędu.

Przebieg wydarzeń edytuj

Pierwszy projekt zapisania w Konstytucji „ochrony życia od poczęcia” pojawił się w formie poprawki zgłoszonej przez LPR 23 sierpnia 2006 podczas prac w komisji nad zmianą Konstytucji w związku z europejskim nakazem aresztowania[1]. W związku z podniesionymi wątpliwościami co do legalności takiego trybu wprowadzania poprawek na posiedzeniu Prezydium Sejmu uzgodniono wycofanie poprawek LPR i wniesienie odrębnego projektu nowelizacji Konstytucji[2].

Projekt poselski edytuj

5 września 2006 155 posłów PiS, LPR, Samoobrony i PSL złożyło projekt nowelizacji art. 38 Konstytucji dodającej do zdania „Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia” wyrazów „od momentu poczęcia”[3]. Pierwotnie reprezentantem wnioskodawców był wicemarszałek Sejmu Marek Kotlinowski (LPR), ale po jego wyborze na sędziego Trybunału Konstytucyjnego zastąpił go Dariusz Kłeczek (PiS).

26 października odbyło się w Sejmie pierwsze czytanie ustawy, podczas którego złożono wniosek o odrzucenie projektu[4]. 27 października odbyło się głosowanie, w którym za odrzuceniem projektu zagłosowało 88 posłów, przeciw 264 posłów a wstrzymało się 14 posłów. W ten sposób za dalszymi pracami nad projektem w Komisji Nadzwyczajnej opowiedziało się ponad 2/3 głosujących[5].

Prace w Komisji Nadzwyczajnej edytuj

16 listopada została powołana Komisja Nadzwyczajna w składzie Małgorzata Bartyzel (PiS), Dariusz Kłeczek (PiS), Mirosław Krajewski (Samoobrona), Andrzej Mańka (LPR) zastępca przewodniczącego, Damian Raczkowski (PO), Elżbieta Radziszewska (PO) zastępca przewodniczącego, Anna Sobecka (RLCh), Franciszek Stefaniuk (PSL) zastępca przewodniczącego, Jolanta Szymanek-Deresz (SLD), Jadwiga Wiśniewska (PiS) przewodniczący[6][7].

Podczas prac komisji doszło do konfliktu wewnątrz Prawa i Sprawiedliwości między Markiem Jurkiem a Jarosławem Kaczyńskim wokół celowości zmian i ich kształtu[8]. Wnioskodawcy oskarżyli przewodniczącą komisji Jadwigę Wiśniewską o sztuczne przedłużanie prac nad nowelizacją[9]. Na dodatkowym posiedzeniu Komisji zwołanym 1 marca przez Prezydium Sejmu złożony przez Annę Sobecką wniosek o odwołanie przewodniczącej został poparty przez posłów PiS Małgorzatę Bartyzel i Dariusza Kłeczka, dzięki czemu została ona odwołana. Na nowego przewodniczącego został wybrany Franciszek Stefaniuk[10]. Odwołana przewodnicząca oświadczyła, że nie ma sobie nic do zarzucenia, a prace nad nowelizacją nie powinny się odbywać nocą i w pośpiechu[11]. Na znak protestu z prac w komisji zrezygnowali posłowie Platformy Obywatelskiej Damian Raczkowski i Elżbieta Radziszewska[12].

Komisja zakończyła prace nad projektem 2 marca 2007[13]. Komisja w ostatecznej wersji zaproponowała nadanie art. 30 brzmienia „Źródłem wolności i praw człowieka i obywatela jest przyrodzona i niezbywalna godność człowieka, przynależna mu od chwili poczęcia. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.” Jednocześnie LPR zgłosiła pierwotne brzmienie projektu jako wniosek mniejszości[14].

Odrzucenie projektu edytuj

Podczas drugiego czytania 28 marca Klub PiS zgłosił alternatywne poprawki przygotowane w Kancelarii Prezydenta[15]. Zostały one następnie 12 kwietnia negatywnie zaopiniowane przez Komisję Nadzwyczajną[16].

Wszystkie poprawki i przedłożenie Komisji Nadzwyczajnej zostały odrzucone w głosowaniu 13 kwietnia 2007. W ostatnim głosowaniu nad proponowaną przez komisję zmianą w art. 30 za zmianą zagłosowało 269 posłów, przeciw 121 posłów a wstrzymało się 53 posłów. Wymagana większość 2/3 wynosiła 296 głosów[17].

Konsekwencje edytuj

Jeszcze w dniu głosowania swoją rezygnację z funkcji marszałka Sejmu złożył Marek Jurek. Następnego dnia opuścił on wspólnie z czwórką innych posłów posiedzenie Rady Politycznej PiS i ogłosił swoje wystąpienie z partii. 19 kwietnia 2007 zapowiedział utworzenie nowego ugrupowania politycznego[18]. 20 kwietnia rozpoczął się proces rejestracji partii Prawica Rzeczypospolitej. Na nowego marszałka 27 kwietnia został wybrany Ludwik Dorn.

Losy projektu stały się tematem książki Tomasza Terlikowskiego pt. Prawo do życia. Zdradzona nadzieja.

Przypisy edytuj

  1. Stenogram z posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia przedstawionych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektów ustaw o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie ustawy - Kodeks Postępowania Karnego 24.08.2007
  2. LPR wycofała poprawkę gwarantującą ochronę życia poczętego [online], Wyborcza.pl, 8 września 2060 [zarchiwizowane z adresu 2016-05-28].
  3. Druk nr 993, Poselski projekt ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
  4. Sprawozdanie stenograficzne z posiedzenia Sejmu RP 26.10.2006. [dostęp 2007-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-29)].
  5. Głosowanie nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zawartego w druku nr 993
  6. Skład Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
  7. Stenogram z posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej 17.11.2006
  8. Biała Księga prac nad zmianą konstytucji, w której Marek Jurek udostępnił swoją korespondencję z Jarosławem Kaczyńskim. marekjurek.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-20)].
  9. LPR chce odwołania Wiśniewskiej z przewodniczenia komisji [online], Gazeta.pl, 1 marca 2007 [zarchiwizowane z adresu 2016-07-01].
  10. Stenogram z posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej 1.3.2007
  11. Gazeta.pl: Szefowa komisji ds. aborcji odwołana za przerwę
  12. Gazeta.pl: Walka o godność poczętego
  13. Stenogram z posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej 2.3.2007
  14. Druk nr 1472, Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej o poselskim projekcie ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
  15. Sprawozdanie stenograficzne z posiedzenia Sejmu RP 28.03.2007. [dostęp 2007-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-29)].
  16. Druk nr 1472-A, Dodatkowe sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej o poselskim projekcie ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
  17. Głosowanie nad przyjęciem w całości projektu ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w brzmieniu proponowanym przez Komisję Nadzwyczajną
  18. Jurek: Zakładam ugrupowanie chrześcijańsko-konserwatywne [online], Gazeta.pl, 19 kwietnia 2007 [zarchiwizowane z adresu 2014-07-16].