Proszówki
Proszówki – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Bochnia[5]. Pod względem geograficznym znajdują się na Podgórzu Bocheńskim[6].
| wieś | |
 Basen i lodowisko | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
2102[2] |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
32-700[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KBC, KBA[4] |
| SIMC |
0812821 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Bochnia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego  | |
 49°59′58″N 20°25′43″E/49,999444 20,428611[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Położenie edytuj
Miejscowość o powierzchni 5,3 km² granicząca od zachodu z Damienicami i Puszczą Niepołomicką, od północy z Baczkowem, a od południa z miastem Bochnią. Przez wieś przebiegają: droga powiatowa (nr 4301) z Bochni do Niepołomic oraz droga wojewódzka (nr 965) z Bochni do Zielonej. Gęstość zaludnienia Proszówek wynosi 352 osób/km².
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0999819 | Błonie | przysiółek |
| 0812838 | Dwór | część wsi |
| 0812844 | Kolonia | część wsi |
| 1000019 | Nowe Osiedle | przysiółek |
| 1000048 | Pod Lasem | przysiółek |
| 0812867 | Rajszula | część wsi |
| 0812873 | Rżyska | część wsi |
| 0812880 | Stara Wieś | część wsi |
Historia edytuj
Nazwa Proszówek pochodzi najprawdopodobniej od imienia Prosz, które używane było w średniowiecznej Polsce. Pierwsza wiadomość źródłowa pochodzi z 1388, kiedy część wsi należała do rodu Strzemieńczyków. W 1411 wieś posiadała prawo niemieckie. W XV i XVI w. miejscowość znajdowała się w rękach takich rodów szlacheckich, jak: Boszowscy, Otłuczoniowie, Kuroszowie, Zborowscy i Sudowie. W XVI w. Proszówki należały już do parafii Krzyżanowice. Spośród kolejnych właścicieli Proszówek wymienić należy Wojciecha Paszyca, towarzysza husarskiego i starostę horodeckiego (1736). Niektórzy z mieszkańców wsi brali udział w insurekcji kościuszkowskiej, a także zaciągali się do Legionów Polskich Jana Henryka Dąbrowskiego. Na przełomie XVIII i XIX w. wieś należała do Józefa Wielogłowskiego, a po jego śmierci do żony, Józefy z Badenich. Wychowywała ona w Proszówkach swojego wnuka, Walerego Wielogłowskiego, późniejszego pisarza, uczestnika powstania listopadowego i działacza społecznego. Opis dworu i wsi znaleźć można w jego opowieści pt. „Dom mojej babki”. W 1885 Proszówki wraz z miejscowym dworem zakupił Antoni Reubenbauer. Na początku XX w. wybudował nowy, murowany dwór, który przetrwał do dnia dzisiejszego. W 1900 założono pierwszą Szkołę Ludową, początkowo mieszczącą się w prywatnym mieszkaniu, ale od 1906 przeniesiono ją do nowego budynku o dwóch salach lekcyjnych. Pamiątką po rodzie Reubenbauerów jest ufundowana przez nich kapliczka stojąca na cmentarzu w Krzyżanowicach. W czasie II wojny światowej we dworze stacjonowali Niemcy. 25 sierpnia 1942 rozstrzelali około 500 Żydów z getta bocheńskiego. Zwłoki pogrzebano w pięciu zbiorowych mogiłach, które po wojnie uporządkowano i podpisano w językach polskim i hebrajskim. Podczas okupacji wielu mieszkańców wsi należało do oddziałów partyzanckich, działających na terenie Puszczy Niepołomickiej. 20 stycznia 1945 Proszówki zostały zajęte przez Armię Czerwoną.
Proszówki obecnie edytuj
W Proszówkach, w sąsiedztwie krytej pływalni mieści się budynek Szkoły Podstawowej z Oddziałami Sportowymi, która od 3 czerwca 2017 r. nosi imię ks. Józefa Skwiruta[8]. Od 2009 przy basenie działa także lodowisko. Miejscowość jest bazą wypadową do pieszych i rowerowych wycieczek po Puszczy Niepołomickiej. Od 2005 do 2012 r. odbywał się tu Festiwal Zespołów Rockowych („rock’Autostrada”), na którym oprócz młodych zespołów z całej Polski, występowały także takie formacje jak TSA, Lombard, Budka Suflera czy Oddział Zamknięty.
W 2012 roku rozpoczęto budowę kościoła (nieopodal szkoły w przysiółku „Rajszula”), gdzie niegdyś mieściło się kółko rolnicze. Zadanie budowy kościoła powierzono księdzu Stanisławowi Kani, który od 2 września 2018 r. został mianowany proboszczem nowo utworzonej parafii pw. Matki Bożej Pięknej Miłości w Proszówkach[9].
We wsi działa, również Klub Sportowy „Błyskawica Proszówki”, który został założony w 1953 roku i początkowo nosił nazwę „Proszowianka”. W 1963 nazwa została zmieniona na „Błyskawica”. Boisko znajduje się w pobliżu Puszczy Niepołomickiej.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 110276
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1034 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (Dz.U. z 2015 r. poz. 669).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Szkoła Podstawowa z Oddziałami Sportowymi im. ks. Józefa Skwiruta w Proszówkach [online] [dostęp 2020-12-17] (pol.).
- ↑ Erygowanie parafii – Parafia pw. Matki Bożej Pięknej Miłości w Proszówkach, „Parafia pw. Matki Bożej Pięknej Miłości w Proszówkach”, 2 września 2018 [dostęp 2018-10-20] (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Proszówki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 66.