Przedmieście Lubelskie

Przedmieście Lubelskie – jedna z dużych dzielnic Zamościa, istniejąca do połowy lat 90. XX wieku. Położona była wzdłuż ul. J. Piłsudskiego i ul. Lubelskiej.

Przedmieście Lubelskie

część miasta Zamościa
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Miasto	Zamość
Data założenia	1581
SIMC	0987615
Strefa numeracyjna	(+48) 84
Kod pocztowy	22-400
Tablice rejestracyjne	LZ
Położenie na mapie Zamościa Przedmieście Lubelskie
Położenie na mapie Polski Przedmieście Lubelskie
Położenie na mapie województwa lubelskiego Przedmieście Lubelskie
50°44′22″N 23°14′55″E

Granice Przedmieścia Lubelskiego wyznaczały:

• od północy: północna granica miasta (przed 1973 rokiem granicę tę wyznaczała ul. Graniczna)
• od zachodu: rzeka Łabuńka
• od wschodu: tereny przemysłowe (stanowiące granicę Dzielnicy Przemysłowej)
• od południa: północna strona ul. Sadowa i ul. Peowiaków

Historia

Przedmieście Lubelskie powstało w 1581 roku na terenie wsi Janowice, która została wykupiona przez Jana Zamoyskiego. Centralną drogą tego przedmieścia była ul. Lubelska, którą nazywano też ul. Janowicką (obecnie ul. Lubelska jest oddalona o ok. 200 m). Do tej ulicy dochodziło kilka mniejszych, równoległych ulic w kierunku miasta (m.in. ul. Łanowa - nazwę tę nosi teraz inna ulica). Przy skrzyżowaniu ul. Lubelskiej z ul. Łanową istniał od poł. XVII wieku kościół pw. św. Katarzyny, a pod koniec XVIII wieku wybudowany został cmentarz. Pod koniec XVII wieku Przedmieście Lubelskie posiadało 150-200 domów, a ul. Łanowa była wówczas jedną z najliczniej zabudowanych ulic podmiejskich. W 1809 i 1831 została zniszczona duża część zabudowy, a wraz z modernizacją Twierdzy Zamość przedmieście to zostało niemal całkowicie zlikwidowane. Dla mieszkańców wytyczono nowe tereny, które położone były 1,5 km dalej (obecnie są to rejony ulic: Wojska Polskiego i Wiejskiej). Wkrótce zaczęto określać ten rejon Majdankiem, jako że przebiegała tamtędy droga na Majdan. Kiedy zlikwidowano Twierdzę Zamość, Przedmieście Lubelskie ponownie rozwinęło się w kierunku miasta po ulice: Peowiaków i Sadową, szczególnie po wschodniej stronie szosy lubelskiej (rejon ul. J. Kilińskiego). Pod koniec XIX wieku było tam 50 domów, a oprócz tego istniał browar, szpital (wówczas jedyny w Zamościu) i klinkiernia. W 1908 roku powstały koszary (dla wojska), a w 1912 roku istniały 3 szkółki elementarne, po drugiej stronie szosy powstała też rzeźnia i więzienie. Ta część miasta (przyłączona w 1849) była rozpoznawalna przez znaczną liczbę rodzin zamożnych wieśniaków, nie było tutaj ludności żydowskiej, a sieć handlowa była słabo rozwinięta. Przedmieście Lubelskie w latach międzywojennych składało się z zabudowań po obu stronach traktu lubelskiego (ul. J. Piłsudskiego) oraz ul. S. Okrzei i ul. Browarnej (obecna ul. J. Kilińskiego), jednakże do dzielnicy tej należały: włączone w 1918 roku Piaski (rejon ul. Reymonta), Majdanek oraz część Janowic. W 1922 roku przedmieście to zamieszkane było przez 3784 osoby, z czego większość stanowili Polacy (prawie 85%).

Obecnie

Obecnie Przedmieście Lubelskie jest jedynie nieoficjalną jednostką urbanistyczną, które zostało podzielone na kilka osiedli, zamieszkane przez ok. 23,5 tysiąca osób.

Osiedla

Dzielnica ta została podzielona na kilka osiedli, które funkcjonują jako osobne jednostki:

• Os. J. Kilińskiego - skupia również tereny dawnej Dzielnicy Przemysłowej
• Os. Orzeszkowej-Reymonta - znane jako Piaski
• Os. Powiatowa - znane jako Majdanek
• Os. Rataja - dawniej znane jako os. Sitaniec-Błonie

Handel i usługi

Mimo rozwoju w ciągu ostatnich lat, nadal jest mała sieć handlowa. Brak tutaj wielkopowierzchniowych sklepów, ale są za to markety:

• Biedronka - ul. Lubelska
• Lidl - ul. W. Sikorskiego
• Stokrotka - ul. J. Piłsudskiego

Są tutaj również centra i domy handlowe:

• CH Galeria Revia - ul. Lubelska
• DH Hetman - ul. J. Piłsudskiego
• DH Łukasz - ul. J. Piłsudskiego
• DH Sezam - ul. J. Piłsudskiego

Oświata

Na terenie dawnej dzielnicy również funkcjonują placówki oświatowe, od podstawówek po wyższe.

Szkoły podstawowe:

• SP nr 3 im. Elizy Orzeszkowej - ul. Orzeszkowej / ul. S. Okrzei
• SP nr 9 im. Tadeusza Kościuszki - ul. Kalinowa

Gimnazja:

• Gimnazjum nr 3 im. Papieża Jana Pawła II - ul. Orzeszkowej
• Gimnazjum nr 6 im. Królowej św. Jadwigi - ul. Kalinowa

Licea:

• III LO im. C. K. Norwida - ul. J. Kilińskiego / ul. Kamienna

Szkoły wyższe:

• Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna im. Jana Zamoyskiego - ul. Koszary

Bibliografia

• Kędziora A.: "Encyklopedia miasta Zamościa". Chełm: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2000.brak strony w książce