Przeginia (dopływ Tarnawki)

rzeka

Przeginia[1][2], zwana też Pluskawą[3] – potok będący prawym dopływem Tarnawki (uchodzącej następnie do Stradomki)[3].

Przeginia
ilustracja
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

województwo małopolskie

Potok 5 rzędu
Źródło
Miejsce Pasierbiecka Góra
Wysokość

573 m n.p.m.

Współrzędne

49°46′37″N 20°21′58″E/49,776944 20,366111

Ujście
Recypient Tarnawka
Miejsce

Tarnawa

Wysokość

248 m n.p.m.

Współrzędne

49°49′38″N 20°17′59″E/49,827222 20,299722

Położenie na mapie powiatu bocheńskiego
Mapa konturowa powiatu bocheńskiego, blisko dolnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Przeginia wypływa na wysokości 536 m w Rupniowie na zachodnich zboczach Pasierbieckiej Góry (764 m). Spływa początkowo w kierunku zachodnim, potem północnym przez wieś Nowe Rybie. Na Czarnym Błocie przepływa pod mostem drogi Kamionna – Nowe Rybie i dalej płynie w kierunku północnym. Korytem Przegini biegnie tutaj granica między wsiami Kamionna i Nowe Rybie, a także między powiatem tarnowskim i powiatem limanowskim. Pod Brzegiem zmienia kierunek na północno-wschodni, potem północno-zachodni i płynie przez wieś Rdzawa. W obrębie tej wsi zmienia kierunek na południowo-zachodni i wpływa do wsi Tarnawa. W jej centrum, na wysokości 248 m uchodzi do Tarnawki[2].

Zlewnia Przegini znajduje się w województwie małopolskim w dwóch powiatach: limanowskim (gmina Limanowa) i bocheńskim (gmina Żegocina, gmina Trzciana i gmina Łapanów)[3] oraz w dwóch regionach geograficznych: w Beskidzie Wyspowym i na Pogórzu Wiśnickim. Na części swojego górnego biegu dolina Przegini tworzy naturalną granicę między tymi regionami[4].

Przeginia ma 15 lewobrzeżnych dopływów i 12 prawobrzeżnych. Największe z nich to potoki Rdzawka i Kamionka[2]

W wielu miejscach Przeginia tworzy wyżłobione w warstwach fliszu karpackiego koryto. W Rdzawie, w miejscu zwanym Skałkami w Rdzawie, w kamiennym korycie potoku znajdują się wyżłobione przez wodę głębokie jazy, rowy, niecki. W dwóch miejscach występują tutaj kaskady, utworzone przez progi skalne, pod którymi tworzą się baniory. Projektowane jest utworzenie w tym miejscu zespołu przyrodniczo-krajobrazowego[5]. Dużą osobliwością są też występujące w jej dnie andezyty – skały pochodzenia wulkanicznego[6].

Przypisy edytuj

  1. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 223, ISBN 83-239-9607-5.
  2. a b c Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2021-12-15].
  3. a b c Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2021-12-15].
  4. Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
  5. Gmina Trzciana zaprasza, Trzciana: Wyd. Merkuriusz, 2002, ISBN 83-903547-1-3.
  6. Gacek Dariusz, Beskid Wyspowy, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, ISBN 978-83-62460-25-0.