Przetacznik różyczkowaty

Przetacznik różyczkowaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	babkowate
Rodzaj	przetacznik
Gatunek	przetacznik różyczkowaty
	Nazwa systematyczna
	Veronica aphylla L.; Sp. Pl. ed. 1 11. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przetacznik różyczkowaty (Veronica aphylla L.) – gatunek rośliny należący do rodziny babkowatych (Plantaginaceae), w systemach XX-wiecznych klasyfikowany zwykle do trędownikowatych (Scrophulariaceae). Występuje w górach Europy. W Polsce wyłącznie w Tatrach i na Babiej Górze.

Morfologia edytuj

Łodyga: Wzniesiona, dołem naga, górą owłosiona. Ma wysokość zaledwie 0,5–3 cm, a wraz z kwiatostanem do 10 cm. Międzyweźla łodygi są silnie skrócone, tak, że liście tworzą niemal różyczkę.
Liście: Jajowate, eliptyczne lub odwrotnie jajowate. Są krótkoogonkowe, o całobrzegiej lub płytko tylko piłkowanej blaszce liściowej. Są silnie owłosione, szczególnie na brzegach.
Kwiaty: Zebrane w 2–5-kwiatowe grono wyrastające na długiej szypułce z pachwin górnych liści. Odstająco owłosiona szypułka kwiatostanu jest 2–3 razy dłuższa od liścia, z pachwiny, którego wyrasta. Kielich złożony z 4 silnie owłosionych i ogruczolonych działek. Korona o średnicy 6–8 mm składająca się z 4 błękitnoliliowych, prawie jednakowych płatków.
Owoc: Płaska, okrągława torebka o długości 5–7 mm. Jest ogruczolona i wycięta na szczycie. Nasiona żółte.

Biologia i ekologia edytuj

Rozwój: Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Siedlisko: Wilgotne skały, brzegi potoków, wilgotne miejsca na halach, głównie na podłożu wapiennym. W Tatrach występuje głównie w piętrze halnym i piętrze kosówki, ale schodzi aż do regla dolnego.
Fitosocjologia: Gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Arabidetalia coeruleae^[3].

Nazewnictwo edytuj

Łacińska nazw gatunkowa aphylla – bezlistna, pochodzi od bezlistnej, długiej i przypominającej łodygę szypułki kwiatostanu.

Zobacz też: Flora Tatr.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia edytuj

Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd.. ISBN 83-7073-385-9.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).

[3] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[1]

[2]

[3]