Przeuszyn
Przeuszyn – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Ćmielów[5].
| wieś | |
 Budynek dawnego dworu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
214[2] |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
27-440[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TOS |
| SIMC |
0789714[4] |
Położenie na mapie gminy Ćmielów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego  | |
 50°50′00″N 21°30′22″E/50,833333 21,506111[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0789720 | Podchoinki | część wsi |
| 0789737 | Przeuszyn-Kolonie | część wsi |
| 0789743 | Spółdzielnia | część wsi |
| 0789750 | Stara Wieś | część wsi |
Historia edytuj
W XV w. wieś nosiła nazwę Przeyuszyn i stanowiła własność Mikołaja Przejuszskiego h. Sulima. Znajdowała się tu karczma oraz folwark plebana z Ptkanowa. Około roku 1578 miejscowość zmieniła nazwę na Przeuszin i została przejęta przez Jana Wiliama[7].
Podczas II wojny światowej mieszkańcy za pośrednictwem księdza, dr.Walentego Piotrowicza, współpracowali z ZWZ. Swoją konspiracyjną działalność rozpoczął tu m.in. Henryk Czapczyk.
15 lipca 1944 roku w miejscowości zginęło 5 partyzantów Armii Ludowej z oddziału C. Boreckiego ps. „Brzoza”[8].
Zabytki edytuj
- Zespół dworski, złożony z dworu, dawnego budynku gospodarczego, rządcówki i parku. Od lat 50. XX w. siedzibę w dworze ma filia Szkoły Podstawowej w Brzóstowej. Przy wejściu do szkoły widnieje tablica z częściowo zamazaną inskrypcją: W tej miejscowości w lipcu 1944 oddział Armii Ludowej im. Langiewicza pod dowództwem Brzozy stoczył ciężką walkę z okupantem hitlerowskim. Cześć i chwała bohaterom poległym w walce o niepodległą ludową Polskę.
- Wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.602/1-4 z 11.12.1957 i z 27.05.1986)[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 111173
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 8 [dostęp 2022-04-18]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1042 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-02-27].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Przeuszyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 189.
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 715
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 44 [dostęp 2015-12-21].
Linki zewnętrzne edytuj
- Przeuszyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 181.