Przylądek Ventė
Przylądek Ventė (lit. Ventės ragas, niem. Windenburger Eck) – przylądek na Litwie nad bałtyckim Zalewem Kurońskim na południe od wsi Ventė. Półwysep, na którego końcu znajduje się przylądek ma długość 5,5 km oraz szerokość 2,2 km[1]. Po przeciwnej stronie zalewu znajduje się wieś Preila.
 Latarnia morska na przylądku Ventė | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rodzaj obiektu |
przylądek |
Położenie na mapie Litwy  | |
 55°20′26″N 21°11′24″E/55,340556 21,190000
| |
Przylądek Ventė znajduje się w rejonie szyłokarczemskim, w pobliżu ujścia Niemna do Zalewu Kurońskiego na terenie Parku Regionalnego Delty Niemna.
Historia edytuj
W 1360 roku na półwyspie Krzyżacy postawili kościół oraz zamek Windenburg, który został później zniszczony przez fale zalewu. Kamienie z zamku zostały wykorzystane do budowy murowanego kościoła. W 1700 roku zawalił się także nowy kościół, z którego budulec pięć lat później wywieziono do położonych nieopodal Kint, gdzie ponownie został wykorzystany w trakcie budowy miejscowego kościoła[1].
Na przylądku zachowała się jedenastometrowa pruska latarnia morska pochodząca z 1863 roku, współcześnie nieczynna[2].
Przylądek Ventė dawniej wchodził w skład okręgu Kłajpedy Prus Wschodnich, zaś od 1923 był częścią Litwy niepodległej. 22 marca 1939 r. powrócił do Niemiec, natomiast w 1946 po przegranej Niemcy w II wojnie światowej, został przekazany przez władze Związku Radzieckiego w granice Litewskiej SRR.
W 1929 roku z inicjatywy profesora Tadasa Ivanauskasa w okolicy przylądka powstała jedna z pierwszych w Europie stacji obrączkowania ptaków. Ośrodek nadal jest czynny.
W latach 1975–1986 przebudowano brzegi półwyspu. Jego brzegi zostały wzmocnione poprzez wyłożenie ich kamieniami. Wybudowano także 250-metrowe molo. Celem tych prac było zabezpieczenie przylądka i stacji przed zimowymi sztormami[1].
Stacja ornitologiczna edytuj
Historia obrączkowania ptaków na półwyspie Ventė sięga roku 1924, kiedy to w miejscowej latarni zaczął pracować Mikas Posingis – ornitolog amator. W 1929 roku litewski zoolog i profesor Uniwersytetu Litewskiego w Kownie Tadas Ivanauskas założył na skraju półwyspu stację ornitologiczną. Jej dogodne lokalizacja wynika z położenia na trasie migracji ptaków oraz miejsca ich odpoczynku na pobliskich terenach podmokłych w delcie Niemna.
Początkowo ptaki łapano w siatki rozwieszone w pobliżu krzewów; mogły one jednak ranić ptaki. Dlatego też w 1959 roku wybudowano specjalną pułapkę. W 1962 roku specjalne pułapki rozstawiono także na Mierzei Kurońskiej (w 1986 roku obszar Neryngi przejęła nowa stacja w Juodkrantė). W 1978 roku wybudowano nową, większą pułapkę na ptaki, którą podniesiono na wysokość 25 metrów. W 1982 roku Leonas Jezerskas, ówczesny szef placówki, opracował nowatorską dwustronną pułapkę zygzakową[3].
Ponad półwyspem dziennie przelatuje do 300 tys. ptaków. Rekord w liczbie oznakowanych ptaków padł we wrześniu 2002 roku, kiedy to udało się zaobrączkować 6519 sztuk[4]. Rocznie w stacji oznakowuje się do 60 do 80 tys. ptaków[5].
Od 1994 roku stacja wydaje magazyn „Ventės Ragas” zajmujący się tematyką delty Niemna, Zalewu Kurońskiego oraz ptaków nadbałtyckich[3].
Na terenie stacji znajduje się ekspozycja z okazami ptaków występujących na terenie ujścia Niemna i Mierzei Kurońskiej.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Vytautas Justys, Leonas Jezerskas: Ventės rafas, orntologinė stotis. Kowno: Lututė, 2007.
- ↑ Tomasz Krzywicki: Litwa: przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2005, s. 359. ISBN 83-89188-40-6.
- ↑ a b Ventės Rago ornitologinė stotis. Žiedavimas. [dostęp 2012-03-25]. (lit.).
- ↑ Ventės rago ornitologinė stotis švenčia 80 metų jubiliejų. delfi.tv, 2009-10-09. [dostęp 2012-03-25].
- ↑ Ventės rago ornitologinė stotis. Ventės rago ornitologinė stotis. [dostęp 2012-03-25]. (lit.).