Przytulia błotna (Galium palustre L.) – gatunek rośliny z rodziny marzanowatych. Występuje w niemal całej Europie, w umiarkowanej strefie w Azji, w północno-zachodniej Afryce oraz w północno-wschodniej Ameryce Północnej. Jako gatunek introdukowany rośnie też w północno-zachodniej Ameryce Północnej, w Australii i Nowej Zelandii oraz w Argentynie[3]. W Polsce jest pospolity[5].

Przytulia błotna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

marzanowate

Rodzaj

przytulia

Gatunek

przytulia błotna

Nazwa systematyczna
Galium palustre L.
Sp. Pl.: 105 (1753)[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Morfologia edytuj

 
Kwiaty
 
Okółek liści
 
Łodyga
Łodyga
Cienka i wiotka, pokładająca się i podnosząca, gładka lub nieco szorstkozadzierzysta. Osiąga długość 15–35(55) cm. Cała roślina po zasuszeniu czernieje.
Liście
Równowąskopodługowate lub odwrotnie jajowatolancetowate, cienkie, o długości 0,5–1,2 cm. Wyrastają w okółkach, przeważnie po 4, rzadziej po 5–6.
Kwiaty
Zebrane w luźną wiechę wyrastającą na szczycie łodygi. Kwiaty o średnicy 2,5–3,5 mm, przeważnie 4–krotne, o białych płatkach i czerwonych pylnikach. Zapylane są przez muchówki i błonkówki[6] Wyrastają na szypułkach o długości 1–2 mm.
Owoc
Kuliste, pokryty drobnymi brodawkami rozłupki.
Gatunek podobny
Na podobnych, mokrych siedliskach występuje przytulia bagienna G. uliginosum też o szorstkich łodygach i liściach. Różni się tym, że w okółkach ma 5–8 liści, pylniki żółte, po zasuszeniu nie czernieje.

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od maja do sierpnia. Występuje na brzegach wód, mokrych łąkach i na bagnach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych, gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Magnocaricion[7]. Liczba chromosomów 2n = 24.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-27] (ang.).
  3. a b Galium palustre L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-07].
  4. Galium palustre, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 249, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  6. Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  7. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych. Warszawa. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia edytuj

  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.