Przytulia leśna (Galium sylvaticum L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny marzanowatych. Występuje w środkowej Europie na obszarze od Francji na zachodzie do Polski na wschodzie, od Niemiec i Polski na północy po Włochy, Albanię i Bułgarię na południu[3]. W Polsce rośnie w zachodniej połowie kraju[4].

Przytulia leśna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

marzanowate

Rodzaj

przytulia

Gatunek

przytulia leśna

Nazwa systematyczna
Galium sylvaticum L.
Sp. Pl., ed. 2.: 155 (1762)[3]

Morfologia edytuj

 
Liście
 
Kwiatostan
Łodyga
Wzniesiona prosto, do wysokości 80 (100) cm. W górze obła, w dole słabo czterokrawędzista.
Kłącze
Grube ale krótkie, skręcone węzłowato, rośnie ukośnie.
Liście
Wyrastają w nibyokółkach, liczących sobie po 8 listków. Liście z obu stron sinozielone, lancetowate, zakończone niewielkim ostrzem, wzdłuż krawędzi przylegająco owłosione. Osiągają do 3,5 cm długości i 1 cm szerokości.
Kwiaty
Na szczycie łodyg w luźnych baldachogronach. Kielich kwiatowy niepozorny, korona o średnicy 2–3 mm z 4 białymi, krótko zaostrzonymi płatkami. Słupek pojedynczy, pręciki 4.
Owoc
Kulista rozłupnia o długości do 1,5 mm, złożona z dwóch, przylegających do siebie, drobnych rozłupek.

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, geofit. Kwitnienie w miesiącach lipiec-sierpień. Liczba chromosomów 2n = 22[5]. Gatunek charakterystyczny dla związku zespołów grądowych Carpinion betuli oraz dla zespołu Galio-Carpinetum[6]. Występuje najczęściej w grądzie środkowoeuropejskim, też w żyznych buczynach i w podgórskim łęgu jesionowym.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-27] (ang.).
  3. a b Galium sylvaticum L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-08].
  4. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 251, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia edytuj

  • Leokadia Witkowska-Żuk: Atlas roślinności lasów. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2008. ISBN 83-7073-649-1.