Pstroszka
Pstroszka[5] (Mniotilta varia) – gatunek małego, wędrownego ptaka z rodziny lasówek (Parulidae). Występuje w północnej i wschodniej Ameryce Północnej; zimuje na południe od zasięgu letniego aż po północno-zachodnią część Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony.
| Mniotilta varia[1] | |||
| (Linnaeus, 1766) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
pstroszka | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 w sezonie lęgowym zimowiska | |||
Systematyka edytuj
Jedyny przedstawiciel rodzaju Mniotilta[5][6]. Blisko spokrewniony z rodzajem Dendroica, w którym niekiedy był umieszczany[3]. Nie wyróżnia się podgatunków[3][6].
Morfologia edytuj
Długość ciała 11–13 cm[7]. Masa ciała 9–15 g[7].
Na wierzchu i spodzie ciała widoczne charakterystyczne szerokie, czarne i białe paski. Samiec ma także czarne paski na masce i gardle; kreski na bokach i plamy na pokrywach podogonowych czarne. Samica jest matowoczarna z brązowym odcieniem. Maska, gardło i spód ciała w większości białe; boki w delikatne czarne kreski. Młode są podobne do samicy.
Zasięg, środowisko edytuj
Zamieszkuje liściaste oraz mieszane lasy od północno-środkowej i północno-wschodniej części Ameryki Północnej, prawie do Zatoki Meksykańskiej. Zimę spędza w Meksyku, w Ameryce Centralnej, na Karaibach, wybrzeżach USA leżących na Zatoką Meksykańską oraz w północno-zachodniej części Ameryki Południowej, rzadziej w południowej części atlantyckich wybrzeży USA[3]. Na zimowiskach przebywa w bardzo zróżnicowanych typach środowisk: na trawnikach, w ogrodach i innych obszarach miejskich, sadach, ocienionych plantacjach kawy, mokradłach, namorzynach i wszelkiego rodzaju lasach.
Ekologia i zachowanie edytuj
Wyprowadza zwykle jeden, czasami dwa lęgi w roku[7]. Gniazdo dobrze ukryte, zwykle na ziemi u podstawy drzewa, skały, pnia lub zwalonej kłody, albo pod krzewem, niekiedy w jamie na szczycie pnia drzewa, w szczelinie w skale lub omszałej skarpie[8]. Budową zajmuje się głównie samica[7]. W zniesieniu 4–6 jaj (zwykle 5), wysiaduje je samica przez 10–12 dni. Oboje rodzice zajmują się karmieniem piskląt i obroną gniazda[7]. Młode są w pełni opierzone i opuszczają gniazdo po 8–12 dniach od wyklucia[7][8], ale pozostają na terytorium rodziców jeszcze przez 2–3 tygodnie[7].
Zjada głównie owady, poza tym pająki. Podczas wiosennej migracji i przez cały sezon lęgowy większość pożywienia stanowią larwy ciem i motyli. Jego ofiarą padają także m.in. mrówki, muchy czy chrząszcze[8].
W poszukiwaniu pokarmu przeszukuje szczeliny kory, wspinając się po gałęziach.
Status edytuj
IUCN uznaje pstroszkę za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020)[4]. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność światowej populacji na 20 milionów dorosłych osobników[8]. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[4][8].
Przypisy edytuj
- ↑ Mniotilta varia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Mniotilta, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-04-03] (ang.).
- ↑ a b c d Black-and-white Warbler (Mniotilta varia). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-31)]. (ang.).
- ↑ a b c Mniotilta varia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-24].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-01-24]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Foster, J.: Mniotilta varia. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 2001. [dostęp 2021-01-24]. (ang.).
- ↑ a b c d e Black-and-white Warbler Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-24]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).