Pustelnik (obraz Michaiła Niestierowa)
Pustelnik (ros. Пустынник) – obraz olejny Michaiła Niestierowa, wykonany w latach 1888–1889.
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1888-1889 |
| Medium | |
| Wymiary |
142,8 × 125 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Okoliczności powstania obrazu edytuj
W twórczości Michaiła Niestierowa w pierwszym okresie jego działalności artystycznej (do rewolucji październikowej), według słów samego malarza, dominowała tematyka religijna, związana z obecnością prawosławia w kulturze rosyjskiej. Niestierow wspominał, iż pragnął uniknąć ukazywania na obrazach gwałtownych namiętności, preferując przedstawianie spokoju, harmonii pejzażu rosyjskiego i życia duchowego człowieka[1].
Pustelnik był w malarstwie rosyjskim całkowicie nowym ujęciem znanego tematu – portretu prawosławnego starca-mnicha. Nie był to ani portret oficjalny, wykonywany na zamówienie władz cerkiewnych, ani też obraz artysty nastawionego negatywnie do życia monastycznego[2]. Jako model dla dzieła posłużył zakonnik Ławry Troicko-Siergijewskiej, pustelnik Gordiej[3]. Niestierow stworzył pierwszą wersję obrazu w 1888[4]. Po roku wrócił do tematu, tworząc obraz o znaczniejszych rozmiarach i bardziej rozbudowanej kompozycji.
Opis i wymowa obrazu edytuj
Starzec mnich został ukazany w czasie spaceru nad brzegiem zbiornika wodnego. Jest ubrany w szaty zakonne i proste rosyjskie obuwie, wspiera się na lasce. Jest to duchowny w podeszłym wieku, z długą siwą brodą. Twarz mężczyzny wyraża wewnętrzny spokój i siłę. Niestierow ukazał mnicha będącego prostym człowiekiem, niezajmującego się dylematami współczesnej filozofii, opierającego swój światopogląd na niemal dziecięcej wierze[2]. Ukazanie duchownego na łonie nieskażonej natury podkreśla jego szczerość, prostotę i szczęście wynikające z prowadzonego trybu życia[2].
Niestierow umieścił mnicha na tle wody, której brzegi porastają nieliczne drzewa, na ścieżce przez łąkę ukazaną wczesną wiosną. Spokój krajobrazu, podkreślony przez użyte kolory (przewaga szarości) harmonijnie łączy się z wewnętrznym spokojem pustelnika. Rosyjskość krajobrazu podkreśla pojawiająca się po prawej stronie kalina koralowa[2].
Pustelnik był pierwszym obrazem Niestierowa, jaki trafił do zbiorów Galerii Tretiakowskiej[3]
Przypisy edytuj
- ↑ The Tretyakov Gallery in Moscow, Aurora Art Publishers, Leningrad 1979, opis obrazu nr 86 (brak numerów stron).
- ↑ a b c d Пустынник, 1888-1889.
- ↑ a b Пустынник. 1888-1889.
- ↑ Пустынник. 1888.