Wikipedia

Różeniec

Różeniec (Rhodiola L.) – rodzaj roślin należący do rodziny gruboszowatych. Obejmuje około 90 gatunków występujących w górach i w strefie arktycznej półkuli północnej[4]. Centrum zróżnicowania stanowi Azja środkowa i wschodnia – w Chinach rośnie 55 gatunków z tego rodzaju[5]. Z flory polskiej zaliczany jest do niego tylko różeniec górski (Rhodiola rosea)[6].

Różeniec
Ilustracja
Różeniec górski
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Saxifraganae

Rząd

skalnicowce

Rodzina

gruboszowate

Rodzaj

różeniec

Nazwa systematyczna
Rhodiola L.
Sp. Pl. 1035. 1753
Typ nomenklatoryczny

Rhodiola rosea L.[3]

Synonimy
  • Rhodia Adanson
  • Rosea Fabricius[3]
Multimedia w Wikimedia Commons
Rhodiola pachyclados
Rhodiola kirilowii

Morfologia edytuj

Pokrój
Byliny z grubym lub cienkim kłączem, z którego wierzchołka wystającego nieco nad powierzchnię ziemi co wiosnę wyrasta jeden lub wiele nowych, nierozgałęzionych pędów nadziemnych[4]. Pędy są nagie, rzadziej owłosione, osiągają od kilku cm do ok. 60 cm wysokości, u silnie rozgałęziających się roślin tworzą rozległe kępy[7].
Liście
Na szczycie kłącza łuskowate, brązowe, rzadziej z zieloną blaszką liściową. Liście na pędach kwiatostanowych zielone, pojedyncze i mięsiste, zwykle skrętoległe, rzadko naprzeciwległe i okółkowe[4][7]. Blaszka równowąska do jajowatej, całobrzega lub ząbkowana[7].
Kwiaty
Zebrane w szczytowe kwiatostany złożone, zwykle baldachokształtne wierzchotki, rzadko jednokwiatowe. Kwiaty zwykle obupłciowe, rzadko rozdzielnopłciowe. Kielich zwykle 4–5 działkowy, rzadko z 3 lub 6 działek złożony. Płatków tyle, co działek[4]. Płatki rozpostarte, różnej barwy – zielonkawe, białe, żółte, różowe do ciemnoczerwonych[7]. Pręciki w dwóch okółkach i w liczbie zwykle dwa razy większej od liczby płatków. Zalążnia górna, utworzona z owocolistków w liczbie równej płatkom[4].
Owoce
Wzniesione ku górze[7] mieszki kilku- i wielonasienne[4]. Nasiona żebrowane[7].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna

Rodzaj Rhodiola należy do podrodziny Sempervivoideae z rodziny gruboszowatych Crassulaceae[2], alternatywnie w obrębie tej rodziny zaliczany jest do podrodziny Sedoideae, plemienia Sedeae i podplemienia Umbilicinae[8]. W szerokim ujęciu rodzaju rozchodnik Sedum gatunki tu zaliczane włączane były do niego jako podrodzaj Rhodiola[7].

Wykaz gatunków[5][9]

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-07-11] (ang.).
  3. ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-25].
  4. ↑ a b c d e f Rhodiola Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-05-11].
  5. ↑ a b Rhodiola L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-07].
  6. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 147, ISBN 978-83-62975-45-7.
  7. ↑ a b c d e f g Reid V. Moran: Rhodiola Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2023-01-07].
  8. ↑ Genus Rhodiola L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-01-07].
  9. ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 154. ISBN 978-83-925110-5-2.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Różeniec&oldid=72337214”