Równia (województwo podkarpackie)
Równia – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne[5][6]. Leży w dolinie potoku Równia dopływu Strwiąża.
| wieś | |
.jpg) Zabytkowa cerkiew Opieki Matki Bożej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
13 |
| Kod pocztowy |
38-700[4] |
| Tablice rejestracyjne |
RBI |
| SIMC |
0361703[5] |
Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego  | |
 49°24′23″N 22°35′20″E/49,406389 22,588889[1]
| |
Historia edytuj
W 1541 r. Równię lokował w dobrach sobieńskich starosta przemyski Piotr Kmita Sobieński.
W 1672 r. – podczas ostatniego najazdu czambułów tatarskich Nuradyn-Soltana na Ustrzyki ordyńcy ograbili i spalili wieś, a mieszkańców uprowadzili na wschód do niewoli.
W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Równia był Franciszek Polanowski[7].
29 września 1939 Równia została zajęta przez Armię Czerwoną, a 29 czerwca 1941 r. przez oddziały słowackie Rýchla skupina.
Po 29 czerwca 1941 r. wieś znalazła się pod okupacją niemiecką. W czasie wojny działały tu oddziały partyzantki AK OP-23 "KN-23".
We wrześniu 1944 roku, po walkach z Niemcami, wkroczyły oddziały sowieckie, aresztujące polskich partyzantów oraz przeprowadzające wywózki na Syberię. Po II wojnie światowej miejscowość znalazła się w ZSRR i wtedy rozebrano zabytkowy dwór z XVII w.
W czerwcu 1946 roku wysiedlano Polaków, a następnie wywieziono pociągiem towarowym do Polski. Od lipca 1944 do 15 lutego 1951 wieś pozostawała w składzie Ukraińskiej SRR. W ramach korekty granic została przekazana Polsce w zamian za obfitujący w złoża węgla rejon Sokala.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Zabytki edytuj
We wsi znajduje się zabytkowa drewniana greckokatolicka cerkiew, orientowana, umiejscowiona na wzniesieniu, w zakolu potoku Równia. Przy cerkwi znajduje się cmentarz z kilkoma zachowanymi nagrobkami.
Architektura cerkwi edytuj
Cerkiew jest drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, trójkopułowa, z opasaniem opartym na uskokowych rysiach. Ponad babińcem empora konstrukcji słupowej. Sanktuarium, nawa (największe pomieszczenie) i babiniec są kwadratowe w planie. Na zrębie ścian nawy i babińca tambury (nad nawą ośmioboczny, nad sanktuarium czworoboczny). Dachy nad każdą z przestrzeni w formie kopuł o sferycznym profilu, z okapem (nad nawą ośmiopołaciowy, nad sanktuarium i babińcem czteropołaciowe). Masyw nawowy jest najwyższy. U podstawy tamburów dachy koszowe, powyżej zwielokrotnione okapowe. Ściany powyżej opasania i wszystkie połacie dachowe opierzone gontem. Ponad nawą zrębowe sklepienie ośmiopolowe, w sanktuarium sklepienie zwierciadlane. Portal w zachodniej elewacji i otwory okienne ościeżowe.
Świątynia w Równi należy do nielicznych zachowanych na terenie południowo-wschodniej Polski trójdzielnych cerkwi kopułowych.
Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa:[8]
- cerkiew grecko-katolicka pw. Opieki Marii z 1. poł. XVIII w., nr rej.: A-117 z 23.03.1960 r., obecnie rzymskokatolicki kościół filialny pod wezwaniem MB Wspomożycielki Wiernych, należący do parafii NMP w Ustianowej
- cmentarz cerkiewny, nr rej. jw.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 117341
- ↑ Wieś Równia w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-09], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1087 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Karol Wild: Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: 1855, s. 184.
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. Narodowy Instytut Dziedzictwa, 2012-06-30. [dostęp 2012-10-31].
Linki zewnętrzne edytuj
- Równia (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 824.