RIE

RIE (czytaj raj; Resources for Infant Educarers) – nazwa podejścia do opieki nad dziećmi, opartego na głębokim szacunku i zaufaniu w ich możliwości. Również nazwa międzynarodowej organizacji non-profit promującej to podejście w celu rozwoju opieki nad najmniejszymi dziećmi, założonej w Los Angeles w 1978 roku przez pedagożkę Magdę Gerber i neurologa dziecięcego Thomasa Foresta.

Historia

RIE ma swoje korzenie w spotkaniu swojej założycielki, pedagożki Magdy Gerber, z pediatrą Emmi Pikler w Budapeszcie w latach 30. XX w. Pikler była osobistym pediatrą dzieci Magdy Gerber, a jej pełne szacunku podejście do dzieci wywarło na Magdę olbrzymi wpływ. Po II wojnie światowej obydwie panie rozpoczęły współpracę w sierocińcu Lóczy w Budapeszcie, który jednocześnie od początku swojego istnienia stał się miejscem obserwacji i badań nad rozwojem najmniejszych dzieci i jako Instytut Pikler funkcjonuje i rozwija się do dziś.

W ciągu dziesięciu lat współpracy Gerber i Pikler w instytucie udokumentowano setki naturalistycznych obserwacji dzieci, a Magda Gerber ukształtowała swoje podejście, czerpiąc z wiedzy i doświadczeń Emmi Pikler. Ich drogi rozeszły się w końcówce lat pięćdziesiątych. Ze względów politycznych po rewolucji węgierskiej 1956 roku, Magda Gerber wraz z rodziną wyemigrowała do Austrii, a stamtąd do Stanów Zjednoczonych. Osiadła w Los Angeles. W Kalifornii kontynuowała swoją pracę pedagogiczną i opiekuńczą. W roku 1973 zaczęła prowadzić pierwsze zajęcia grupowe z rodzicami i małymi dziećmi. A w roku 1978 wraz z neurologiem dziecięcym Tomem Forrestem założyła organizację RIE, której misją po dziś dzień jest poprawa życia małych dzieci dzięki pełnej szacunku, kompetentnej opiece dorosłych.

Nazwa

RIE jest skrótowcem od Resources for Infant Educarers. W Polsce słowa „resources” i „infant” mają swoje odpowiedniki w języku polskim (odpowiednio „zasoby” i „noworodek, niemowlę”). Natomiast pojęcie „educarer” jest wymyślonym przez założycielkę RIE, pedagożkę wczesnodziecięcą Magdę Gerber, neologizmem. W drodze swoich obserwacji uznała ona, że dzieci potrzebują we wczesnych latach kogoś, kto z jednej strony będzie się nimi opiekował i zaspokajał podstawowe potrzeby, a z drugiej świadomie umożliwiał naturalny rozwój. W języku polskim używa się zwykle angielskiego skrótowca. Jednocześnie na jedynym polskim blogu o metodzie RIE, Tomasz Smaczny zaproponował nazwę „Opieka Edukacyjna”.

Metoda

Jak pisała Magda Gerber: „filozofia RIE nie jest zestawem niepodważalnych, twardych zasad. Jest to źródło, z którego każdy rodzic może skorzystać. Nie musisz zgadzać się ze wszystkim. W swoim życiu wykorzystaj tylko to, co uważasz za użyteczne”.

Podstawą tego podejścia jest szacunek, który okazuje się dzieciom w każdej interakcji z nimi, jako pełnym istotom ludzkim od chwili narodzin. Celem jest dążenie do rozwoju dziecka autentycznego, czyli takiego, które z jednej strony czuje więź i bezpieczeństwo ze strony opiekunów, z drugiej zaś ma poczucie niezależności i świadomość własnych kompetencji. Choć RIE koncentruje się na rozwoju dziecka do około trzech lat po narodzinach, podstawy tej filozofii można odnieść i do starszych dzieci.

Podejście RIE opiera się o 7 filarów.

1. Podstawowa ufność w stosunku do dziecka, że potrafi być inicjatorem, odkrywcą i samodzielnie się uczyć.
2. Czas na samodzielną zabawę.
3. Wolność w poznawaniu i komunikowaniu się z innymi dziećmi.
4. Zaangażowanie dziecka we wszystkie czynności pielęgnacyjne, pozwalające mu na bycie ich aktywnym uczestnikiem, a nie tylko biernym odbiorcą.
5. Uważna obserwacja dziecka, pozwalająca na zrozumienie jego potrzeb.
6. Jasno określone i konsekwentnie przestrzegane granice i oczekiwania.
7. Otoczenie dziecka, które zapewnia mu fizyczne bezpieczeństwo, wyzwania poznawcze i wzbogaca je emocjonalnie.

RIE w Polsce

Organizacja RIE nie ma w Polsce swojego oddziału.

Prawdopodobnie jedyną publikacją drukowaną w języku polskim w duchu RIE (stan na styczeń 2022 roku) jest poradnik "Pozwól dziecku być" Tomasza Smacznego. Inne publikacje w języku polskim dotyczące RIE dostępne są przede wszystkim w Internecie. Kilkadziesiąt artykułów wyjaśniających różne aspekty RIE można znaleźć na blogu Tomasza Smacznego „Tasty Way of Life – Rodzicielstwo RIE oczami Taty”. Wiele informacji na temat podejścia RIE znajduje się także na blogu Justyny Borzuckiej "Co robić, kiedy dziecko". Na Facebooku istnieje grupa wspierających się rodziców w duchu RIE o nazwie „Rodzice RIE”. Wyjaśnienia podstawowych założeń tego nurtu znajdują się również w pojedynczych artykułach na portalach dziecisawazne.pl, wspolczesnarodzina.pl, mamadu.pl oraz w programie „Mamma Mia” telewizji Polsat Rodzina i „Projekt Tata 3" Programu 3 Polskiego Radia.