Rak nadnercza (ang. adrenocortical carcinoma, adrenal cortical carcinoma, adrenal cortex cancer) – rzadki nowotwór złośliwy, wywodzący się z kory nadnerczy.

Nowotwór złośliwy kory nadnerczy
carcinoma corticis glandulae suprarenalis
Klasyfikacje
ICD-10

C74.0

Preparat sekcyjny dużego raka nadnercza. Wykryty u 27-letniej pacjentki 17-centymetrowej średnicy guz dawał objawy wirylizacji. Został wycięty en bloc z nacieczonymi nerką i śledzioną
Obraz histologiczny preparatu z biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej raka nadnercza. Widoczne komórki o zbitej, eozynofilnej cytoplazmie i łagodnym polimorfizmie

Epidemiologia edytuj

Zapadalność na raka nadnercza wynosi 1–2 przypadki na milion w ciągu roku i jest większa u kobiet[1]. Występują dwa szczyty zachorowań: poniżej 6 roku życia i w 30–40 roku życia[1].

Etiologia edytuj

Nieznane są główne czynniki etiologiczne raka nadnerczy. Statystycznie częściej występuje u nałogowych palaczy[2]. Pacjenci z konstytucjonalnymi mutacjami w genie TP53 i zespołem Li-Fraumeni mają podwyższone ryzyko zachorowania na ten typ nowotworu.

Objawy i przebieg edytuj

Objawy zależą od czynności hormonalnej guza. Raki czynne hormonalne dają zazwyczaj objawy zespołu Cushinga i jednocześnie objawy androgenizacji. Występują też objawy ogólne choroby nowotworowej (wyniszczenie, gorączka) i przerzuty.

Nieprawidłowości w badaniach dodatkowych edytuj

W obrazie tomografii komputerowej guz zwykle ma średnicę większą niż 4 cm, nieregularny kształt, jest nieostro odgraniczony. Struktura guza jest niehomogenna – widoczne ogniska martwicy. Gęstość wynosi ponad 10 j.H. w I fazie i ponad 40 j.H. w 30. minucie II fazy[3].

Klasyfikacja edytuj

Klasyfikacja kliniczna raka kory nadnerczy według WHO wyróżnia cztery stopnie zaawansowania choroby[4]:

  • I – guz ograniczony do nadnerczy, poniżej 5 cm średnicy
  • II – guz ograniczony do nadnerczy, powyżej 5 cm średnicy
  • III – guz miejscowo inwazyjny lub przerzuty w węzłach chłonnych
  • IV – naciekanie sąsiednich narządów lub przerzuty odległe

Leczenie edytuj

Metodą leczenia z wyboru jest chirurgiczne usunięcie guza z uzupełniającą farmakoterapią (mitotan, aminoglutetymid[1])[3].

Rokowanie edytuj

Rokowanie jest ogólnie złe[5]. 5-letnie przeżycie wynosi 20–35%[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d MD Hellman Samuel, Vincent T. DeVita, Samuel Hellman, Steven Rosenberg: Cancer: principles & practice of oncology. Philadelphia: Lippincott-Raven, 2005. ISBN 0-7817-4865-8.
  2. Hsing AW, Nam JM, Co Chien HT, McLaughlin JK, Fraumeni JF. Risk factors for adrenal cancer: an exploratory study. „International journal of cancer. Journal international du cancer”. 4 (65), s. 432–6, luty 1996. PMID: 8621222. 
  3. a b Andrzej Szczeklik: Choroby wewnętrzne: podręcznik multimedialny oparty na zasadach EBM. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2006, s. 1103, 1123-1124. ISBN 83-7430-072-8.
  4. Endokrynologia w codziennej praktyce lekarskiej, Anhelli Syrenicz (red.), Elżbieta Andrysiak-Mamos, Szczecin: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Medycznej, 2009, s. 355, ISBN 978-83-61517-14-6, OCLC 750668137.
  5. Allolio B., Fassnacht M. Clinical review: Adrenocortical carcinoma: clinical update.. „The Journal of clinical endocrinology and metabolism”. 6 (91), s. 2027–37, czerwiec 2006. DOI: 10.1210/jc.2005-2639. PMID: 16551738.