Wikipedia

Rani ki vav

Rani ki vav – studnia schodkowa z XI wieku nad rzeką Saraswati w Patanie w stanie Gudźarat w Indiach, wyróżniająca się mistrzostwem skomplikowanych rozwiązań technicznych i pięknem detalu architektonicznego.

Rani-ki-Vav (Studnia Królowej)[1][a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Państwo

 Indie

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

I, IV

Numer ref.

922

Region[b]

Azja i Pacyfik

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

2014
na 38. sesji

Położenie na mapie Gudźaratu
Mapa konturowa Gudźaratu, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Rani-ki-Vav (Studnia Królowej)”
Położenie na mapie Indii
Mapa konturowa Indii, po lewej znajduje się punkt z opisem „Rani-ki-Vav (Studnia Królowej)”
Ziemia23°51′32″N 72°06′06″E/23,858889 72,101667
Multimedia w Wikimedia Commons
  1. ↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO
  2. ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO
Studnia Królowej
Studnia Królowej
Piętra portyku
Zdobienia studni po stronie południowej
Płaskorzeźby apsar
Apsara – detal
Wisznu we wcieleniu Waraha

Historia edytuj

Studnia została wybudowana przez królową Udajamati dla upamiętnienia męża – Bhimdeva I, założyciela dynastii Solanki. Królowa zleciła budowę w ok. 1063 roku[2]. Najprawdopodobniej jeszcze przez ukończeniem budowy studnię zalały wody Saraswati[2]. Rzeka zalewała obiekt regularnie, nanosząc muł i szlam, tak, że w XIX wieku bogata struktura architektoniczna nie była w ogóle widoczna[3]. Odsłonięta i cały czas w użyciu była jedynie cysterna z wodą ze studni[4]. Pierwsze prace archeologiczne podjęto w latach 30. XX wieku, jednak dopiero w latach 80. XX wieku odsłonięto całość[3]. Płaskorzeźby zdobiące studnię zachowały się w bardzo dobrym stanie, zakonserwowane przez szlam[2], na niektórych zachowały się ślady farby, niewidoczne jednak dla ludzkiego oka[4].

W 2014 roku studnia została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO[5].

Architektura edytuj

Studnia przypomina kształtem odwróconą świątynię, z 7 bogato rzeźbionymi kondygnacjami schodów z ponad 1500 płaskorzeźbami o motywach religijnych, mitologicznych i świeckich[5]. Każdą kondygnację i wnętrze studni obiega horyzontalny fryz[6].

Jednym z motywów rzeźbiarskich jest 10 wcieleń boga Wisznu i niemal identycznie przedstawionych postaci ascetów sadhu oddających cześć Wisznu oraz zróżnicowanych postaci tancerek – apsar[6]. Podczas gdy postaci apsar zdobią wiele studni w regionie, motyw Wisznu i sadhu jest charakterystyczny dla obiektu w Patanie[6]. Jednakże nigdzie indziej nie spotyka się tak wielu przedstawień apsar w jednym miejscu[6]. Jedne z najbardziej charakterystycznych płaskorzeźb znajdują się na ogromnych blokach skalnych przy wejściu do studni – reliefy te odwzorowują wzory tekstyliów z regionu: kwadraty czakla używane do zdobienia nakryć, wzory paczi pati do zdobienia gzymsów i wzory torana na paskach tkanin przystrajających drzwi wejściowe do domów[4].

Na dnie budowli znajduje się zbiornik o wymiarach 9,5 na 9,4 m i głębokości 23 m[5]. Głęboka na 30 m studnia właściwa o średnicy 10 m jest w części zachodniej[5].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Indie. Polski Komitet ds Unesco. [dostęp 2016-07-06].
  2. ↑ a b c Steps to Water: The Ancient Stepwells of India. Princeton Architectural Press, 2002, s. 63. ISBN 978-1-56898-324-0. [dostęp 2015-02-01].
  3. ↑ a b UNESCO: Rani-ki-Vav (India) No 922. [dostęp 2015-02-01]. (ang.).
  4. ↑ a b c Steps to Water: The Ancient Stepwells of India. Princeton Architectural Press, 2002, s. 68. ISBN 978-1-56898-324-0. [dostęp 2015-02-01].
  5. ↑ a b c d UNESCO: Rani-ki-Vav (the Queen’s Stepwell) at Patan, Gujarat. [dostęp 2015-02-01]. (ang.).
  6. ↑ a b c d Steps to Water: The Ancient Stepwells of India. Princeton Architectural Press, 2002, s. 67. ISBN 978-1-56898-324-0. [dostęp 2015-02-01].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rani_ki_vav&oldid=69283350”