Ranking Samorządów „Rzeczpospolitej”

Ranking Samorządów „Rzeczpospolitej” – ranking samorządów terytorialnych sporządzany corocznie od 2004 roku przez dziennik „Rzeczpospolita”. Ranking ma na celu wyłonienie samorządów najlepiej dbających o zrównoważony rozwój na zarządzanym przez nie obszarze, poprzez weryfikację skuteczności działań samorządu w kształtowaniu rozwoju w kategoriach: trwałości ekonomicznej, trwałości środowiskowej, trwałości społecznej oraz w zakresie jakości zarządzania.

Siedziba organizatora rankingu – dziennika Rzeczpospolita

Metodologia

Badaniu poddawane są wszystkie (z wyłączeniem Warszawy) polskie gminy, miasta i miasta na prawach powiatu. W 2020 roku w czterech kategoriach oceniane było ok. 50 wskaźników, w tym:

• w kategorii trwałość ekonomiczno-finansowa – dotyczące zdolności samorządu do zwiększania dochodów własnych, korzystania z zewnętrznych źródeł finansowania, efektywności zarządzania finansami i dotyczące budowy potencjału rozwojowego. W tej kategorii samorządy zdobyć mogły maksymalnie 30 punktów.
• w kategorii trwałość społeczna – mające wpływ na jakość życia mieszkańców i budowę społeczeństwa obywatelskiego, w tym dane o wydatkach samorządu w celu poprawy jakości życia (edukacja, kultura, sport i rekreacja, transport publiczny) oraz mierzalne efekty tych wydatków, a także działania nie wymagające dużych nakładów finansowych, jak np. budżet obywatelski, współpraca z organizacjami pozarządowymi. Maksymalną ilością punktów do zdobycia w tej kategorii było 34.
• w kategorii trwałość środowiskowa – wskaźniki związane z ochroną środowiska i dostosowaniem do zmian klimatycznych (gospodarka odpadami, gospodarka wodno-ściekowa, ograniczenie emisji smogu i spalin). W tej kategorii maksymalna ilość punktów wynosiła 26 (lub 28).
• w kategorii jakość zarządzania – wskaźniki związane z poziomem zarządzania urzędem, procesem uchwałodawczym i współpracą z innymi samorządami. Można było tu zdobyć 10 punktów.

Ogółem do zdobycia w czterech kategoriach było 100 punktów (lub 102).

Ranking samorządów jest przygotowywany osobno dla trzech kategorii jednostek terytorialnych. Osobne kategorie stanowią:

• gminy wiejskie,
• gminy miejskie i miejsko-wiejskie,
• miasta na prawach powiatu.

Kapituła

Przewodniczący kapituły, Jerzy Buzek

Kapituła zarządzająca Rankingiem Samorządów składa się z polityków, prawników, działaczy samorządowych oraz redaktorów Rzeczpospolitej. Należą do niej:

• Jerzy Buzek – przewodniczący kapituły, były premier RP, europoseł, były Przewodniczący Parlamentu Europejskiego
• Bogusław Chrabota – redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”
• Anna Cieślak-Wróblewska – redaktorka „Rzeczpospolitej”
• Andrzej Porawski – dyrektor biura Związku Miast Polskich
• Jerzy Stępień – sędzia, prawnik, były prezes Trybunału Konstytucyjnego.
• Paweł Tomczak – dyrektor biura Związku Gmin Wiejskich RP
• Cezary Trutkowski – prezes Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej
• Hanna Wawrowska – autorka i szef projektu „Rzeczpospolita. Życie regionów”

Wyniki

Rok	Pierwsze trzy pozycje w rankingu			Źródło
	gminy wiejskie	gminy miejskie i miejsko-wiejskie	miasta na prawach powiatu
2017	Strawczyn  Zielonki  Dębno (woj. małopolskie)	Boguchwała  Mszczonów  Legionowo	Poznań  Bielsko-Biała  Nowy Sącz	pełne wyniki (archiwum). rankingsamorzadow.rp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-07)].
2018	Wisznice  Strawczyn  Bobrowniki (woj. śląskie)	Boguchwała  Podkowa Leśna  Ożarów Mazowiecki	Zielona Góra  Rzeszów  Olsztyn	pełne wyniki (archiwum)
2019	Wielka Wieś  Strawczyn  Wisznice	Morawica  Podkowa Leśna  Puławy	Sopot  Rybnik  Zielona Góra	pełne wyniki (archiwum). rankingsamorzadow.rp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-07)].
2020	Kleszczów  Padew Narodowa  Suchy Las	Morawica  Bieruń  Puszczykowo	Gliwice  Opole  Sopot	podsumowanie wyników (archiwum). rankingi.rp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-07)].