Referendum w Luksemburgu w 2015 roku

Referendum konstytucyjne w Luksemburgu w 2015 roku odbyło się 7 czerwca. Dotyczyło poszerzenia praw wyborczych i ograniczenia możliwości pełnienia funkcji rządowych. Początkowo miało również dotyczyć rozdziału kościoła od państwa.

Pytania referendalne edytuj

 
Karta do głosowania

Głosujący odpowiadali na trzy pytania, dotyczące:

  1. przyznania praw wyborczych do Izby Deputowanych osobom między 16. a 18. rokiem życia;
  2. przyznania praw wyborczych do Izby Deputowanych cudzoziemcom, pod warunkiem, że mieszkają w Luksemburgu co najmniej od dziesięciu lat i głosowali już wcześniej w wyborach samorządowych lub europejskich;
  3. ograniczenia do maksymalnie dziesięciu lat czasu, przez jaki ta sama osoba może nieprzerwanie zasiadać w rządzie[1].

Początkowo w referendum miało być uwzględnione czwarte pytanie, dotyczące zniesienia obowiązku utrzymywania przez państwo duchownych i emerytowanych duchownych uznanych związków wyznaniowych. Zostało ono jednak wycofane

Geneza i kontekst referendum edytuj

 
Kampania referendalna: plakaty na placu Knuedler w Luksemburgu

W grudniu 2013 między liberałami, socjalistami i zielonymi podpisano porozumienie koalicyjne, które stało się programem rządu Xaviera Bettela – pierwszego od wielu lat rządu Luksemburga bez udziału chadeków. Częścią porozumienia koalicyjnego była „modernizacja” ustroju Luksemburga[2]. Zwłaszcza rozszerzenie praw wyborczych na cudzoziemców byłoby znaczącym krokiem, gdyż stanowią oni ok. 43% mieszkańców kraju[2].

Wycofanie czwartego pytania edytuj

W Luksemburgu na utrzymaniu rządu pozostają duchowni uznawanych wyznań, takich jak katolicyzm, protestantyzm czy judaizm. Duchowni muzułmańscy nie byli utrzymywani przez państwo, mimo że islam jest drugą po katolicyzmie pod względem liczby wyznawców religią w kraju[2]. Jeśli większość Luksemburczyków opowiedziałaby się za wprowadzeniem rozdziału kościoła od państwa, oznaczałoby to zmniejszenie liczby parafii rzymskokatolickich z 274 do 30. Okres przejściowy miał trwać osiem lat[3].

W styczniu 2015 w Izbie Deputowanych odbyła się debata nad wynegocjowanym przez rząd porozumieniem z uznanymi wyznaniami. Parlament przyjął poprawki do Konstytucji, zmieniając brzmienie artykułów 22 i 106, które regulowały relacje między państwem a kościołami, a także wprowadzając nowy artykuł 117, którego początek brzmi[4]:

W kwestiach religijnych i ideologicznych Państwo kieruje się zasadą rozdziału oraz zasadami neutralności i bezstronności.

Przyjęta reforma stosunków między państwem a kościołami oznacza:

  • utrzymanie wsparcia finansowego uznanych wyznań przez państwo, przy jednoczesnym zmniejszeniu wysokości wsparcia;
  • wycofanie lekcji religii ze szkół;
  • zaprzestanie finansowania remontów budynków kościelnych ze środków publicznych: jeśli kościół nie będzie w stanie sfinansować remontu, budynek będzie sekularyzowany i przekazywany na potrzeby gminy[4].

W związku z wynegocjowanym porozumieniem rząd wycofał czwarte pytanie referendalne.

Wyniki edytuj

W głosowaniu wzięło udział 214 836 osób, oddano 211 011 głosów ważnych, 1 635 głosów nieważnych i 2 190 głosów pustych[5]. Luksemburczycy odpowiedzieli negatywnie na wszystkie 3 pytania referendalne[6].

Pytanie Za Przeciw
Liczba głosów % Liczba głosów %
Obniżenie wieku wyborczego do 16 40 183 19,13% 169 818 80,87%
Prawo głosu dla cudzoziemców 46 031 21,98% 163 362 78,02%
Ograniczenie liczby kadencji 62 835 30,07% 146 096 69,93%
Źródło: Strony rządowe Luksemburga[7]

Przypisy edytuj

  1. Offiziell Iwwersetzung op Lëtzebuergesch vum Referendum. RTL.lu, 31 października 2014. [dostęp 2014-12-12]. (luks.).
  2. a b c Luxembourg to Hold Referendum on Constitution Changes. israelnationalnews.com, 22 września 2014. [dostęp 2014-12-22]. (ang.).
  3. Radio Watykańskie: Zmiany w Kościele w Danii i Luksemburgu. radioem.pl, 10 grudnia 2014. [dostęp 2015-06-21].
  4. a b Pas de débat autour du financement des prêtres. wort.lu, 21 stycznia 2015. [dostęp 2016-08-03]. (fr.).
  5. Memorial – Journal Officiel du Grand-Duché de Luxembourg. Rząd Luksemburga, 17 czerwca 2015. [dostęp 2016-08-03]. (fr.).
  6. Luksemburczycy w referendum przeciw prawu głosowania dla cudzoziemców. [dostęp 2015-06-21].
  7. Résultats officieux: Référendum du 7 juin 2015. Rząd Luksemburga. [dostęp 2016-08-03]. (fr.).