Rejon mościski (ukr. Мостиський район) – dawna jednostka administracyjna Ukrainy, a wcześniej także Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, funkcjonująca w latach 19401941 i 19442020. Należał do obwodu drohobyckiego do 1959 roku, a po jego zniesieniu do obwodu lwowskiego. Siedzibą rejonu były Mościska.

Rejon mościski
Мостиський район
Rejon
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 lwowski

Siedziba

Mościska

Data powstania

1940, 1944

Data likwidacji

1941, 2020

Powierzchnia

845 km²

Populacja (2019)
• liczba ludności


56 345[1]

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Strona internetowa

Rejon należał do 1959 roku do obwodu drohobyckiego, a następnie do obwodu lwowskiego. Na północnym zachodzie graniczył z Polską, na północnym wschodzie z rejonem jaworowskim, na wschodzie z rejonem gródeckim, na południowym wschodzie z rejonem samborskim, i na południowym zachodzie z rejonem starosamborskim.

W 2001 roku na terenie rejonu było 61 892 mieszkańców (w tym: 56 800 Ukraińców - 91,8%, 4 700 Polaków - 7,6%, 300 Rosjan - 0,5%)[2].

Historia edytuj

Rejon mościski został utworzony 17 stycznia 1940 na podstawie dekretu Prezydium Rady Najwyższej USRR o podziale na rejony zachodnich obwodów USRR, kiedy to w obwodzie drohobyckim utworzono 30 rejonów, między innymi mościski[3]. Rejon objął następujące obszary, należące przed wojną do powiatu mościskiego w województwie lwowskim[4].

Rejon mościski przestał istnieć wraz z wybuchem wojny niemiecko-radzieckiej 22 czerwca 1941. Jego tereny weszły w skład Landkreis Lemberg dystryktu galicyjskiego Generalnego Gubernatorstwa[5].

Rejon został odtworzony 31 lipca 1944, po zajęciu tych terenów przez Armię Czerwoną[6].

W marcu 1945, w wyniku wytyczenia granicy między ZSRR a Polską, fragment rejonu mościskiego (radę Kalników[7]) włączono do Polski. Włączono ją jako gromadę do reaktywowanej gminy Stubno w reaktywowanym powiecie przemyskim[8], od 18 sierpnia 1945 w nowym woj. rzeszowskim[9].

15 maja 1948 z rady wiejskiej Małnów wyłączono chutory Dubina i Macyki (Задубина, Мацики)[10]. Przyczyną tego było przekazanie tych obszarów wraz z niezamiszkaną częścią rady wiejskiej Starzawa Polsce w ramach korekty granic z ZSRR[11]. Dubinę i Macyki włączono do gromady Kalników, a na obszarze Starzawy utworzono nową gromadę Starzawa, w gminy Stubno w powiecie przemyskim w województwie rzeszowskim[8], Równocześnie, 15 maja 1948 rejon mościski powiększono o wschodnią część zniesionego rejonu medyckiego (rady wiejskie Buców, Byków, Nowosiółki Wielkie i Szeginie)[12].

21 stycznia 1959 do rejonu mościskiego włączono część zniesionego rejonu krukienickiego[13].

21 maja 1959, w wyniku zniesienia obwodu drohobyckiego, rejon mościski włączono do obwodu lwowskiego[14].

23 września 1959 do rejonu mościskiego włączono części zniesionych rejonów niżankowickiego i sądowowiszniańskiego[15].

17 lipca 2020 roku rejon został zlikwidowany i włączony do rejonu jaworowskiego.

Miejscowości rejonu w 2020 edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Чисельність населення на 1 вересня 2019 року // Головне управління статистики у Львівській області.
  2. Про кількість та склад населення Львівської області за підсумками Всеукраїнського перепису населення 2001 року
  3. Хроніка за 17 січня 1940 року на сайті Інститут історії України НАН Україн
  4. Головне Управління Геодезії і Kартографії при НКР СРСР (1941). Cписок адміністративних районів Дрогобицької області. Харків.
  5. Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.
  6. 1944 рік в історії (history.org.ua)
  7. Bez Kowalików
  8. a b Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej – 1948 r.
  9. Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 168
  10. УКАЗ Президії Верховної Ради Української РСР (15 травня 1948 р.) ПРО ЗМІНИ В АДМІНІСТРАТИВНО-ТЕРИТОРІАЛЬНОМУ ПОДІЛІ МЕДИКІВСЬКОГО, ДОБРОМИЛЬСЬКОГО, НИЖАНКОВИЦЬКОГО І МОСТИСЬКОГО РАЙОНІВ ДРОГОБИЦЬКОЇ ОБЛАСТІ.
  11. Zapałowski, A. (2016). Granica w ogniu: 35." Przemyska" Komenda Odcinka WOP w działaniach przeciw OUN i UPA w latach 1945-1948. Oficyna Wydawnicza Aspra-JR.
  12. УКАЗ Президії Верховної Ради Української РСР ПРО ЛІКВІДАЦІЮ НИЖНЬО-УСТРІЦЬКОГО РАЙОНУ І ДЕЯКИХ СІЛЬСЬКИХ РАД СТРІЛКІВСЬКОГО ТА ХИРІВСЬКОГО РАЙОНІВ ДРОГОБИЦЬКОЇ ОБЛАСТІ
  13. Указ Президії ВР УРСР від 21.01.1959 «Про ліквідацію Дублянського, Журавнівського, Крукеницького, Новострілищанського і Стрілківського.
  14. State Archive of the Lviv region.
  15. Указ_Президії_ВР_УРСР_від_23.09.1959_«Про_ліквідацію_деяких_районів_і_перенесення_центра_Підбузького_району_Львівської_області».
  16. Informacja o wsi w haśle Siedliska (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 512.