Reliktowiec górski
Reliktowiec górski[4] (Moho nobilis) w jęz. hawajskim Hawaiʻi ʻŌʻō lub ʻŌʻō – gatunek wymarłego ptaka z rodziny reliktowców (Mohoidae)[5], wcześniej zaliczany do miodojadów (Meliphagidae)[4]. Występował endemicznie na Hawajach.
| Moho nobilis[1] | |||
| (Merrem, 1786) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
reliktowiec górski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Gatunek znany tylko z największej wyspy archipelagu – Hawaiʻi, jednak mógł występować także na sąsiednich wyspach.
Dorosły osobnik mierzył ok. 32 cm. Długość skrzydeł wynosiła ok. 110–115 mm. Ogon mierzył ok. 19 cm. Upierzenie błyszczące, czarne z brązowym cieniowaniem na brzuchu. Charakterystyczne żółte pióra na skrzydłach oraz na spodniej stronie skrzydeł, niewidoczne, kiedy skrzydło jest zamknięte.
Zamieszkiwał gęsty las wyspowy. Żywił się nektarem roślin z rodziny lobeliowatych, głównie z gatunku Metrosideros polymorpha.
Gatunek po raz pierwszy opisany w 1786 r. przez niemieckiego naturalistę Blasiusa Merrema na podstawie okazu przekazanego do Muzeum Uniwersyteckiego w Getyndze (Niemcy) przez króla Wielkiej Brytanii, Jerzego III. Jeden okaz został nabyty w 1819 r. przez Lorda Stanleya na aukcji Williama Bullocka i znajduje się obecnie w Muzeum w Liverpoolu. Kolejne dwa okazy (oznaczone: RMNH 110.044 i RMNH 110.045) znajdują się w Narodowym Muzeum Historii Naturalnej „Naturalis” w Lejdzie (Holandia). Co najmniej jeden okaz trafił także do Muzeum Leverianum (kolekcja Sir Ashtona Levera).
Reliktowiec górski był obiektem częstych polowań. Jego efektowne upierzenie używane było do robienia królewskich szat i peleryn. Ostatni raz zebrany (lub schwytany) w 1898 r., ostatni raz słyszany w 1934 r. na stokach wulkanu Mauna Loa. Gatunek wymarł przypuszczalnie wskutek polowania dla cennych piór, utraty środowiska naturalnego i chorób przywleczonych na wyspę przez inwazyjne gatunki obce.
Lokalna nazwa wulkanu Puʻu ʻŌʻō (na wyspie Hawaiʻi) jest często tłumaczona, jako „Wzgórze ptaka ʻŌʻō”, które nawiązuje do Moho nobilis.
Przypisy edytuj
- ↑ Moho nobilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Reliktowiec górski (Moho nobilis) (Merrem, 1786). Avibase. [dostęp 2012-08-02].
- ↑ Moho nobilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Mohoidae Fleischer, James & Olson, 2008 - reliktowce - O-os and Kioea (wersja: 2019-05-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-28].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxwings and allies, tits, penduline tits. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-28]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Stresemann, E., (1950): Birds collected during Capt. James Cook's last expedition (1776-1780). „The Auk”, 67(1): 66–88. pełny tekst w formacie PDF (ang.).