Rhinolophus gorongosae

Rhinolophus gorongosae – gatunek małego nietoperza z rodziny podkowcowatych (Rhinolophidae). Został opisany dopiero w 2018 roku z Mozambiku, jest to obecnie jego jedyne znane miejsce występowania (ogranicza się ono dokładniej do Parku Narodowego Gorongosa, góry Inago i prawdopodobnie góry Mecula). Bardzo słabo poznany, kryptyczny gatunek, który nie został poddany ocenie swego statusu przez IUCN.

Rhinolophus gorongosae[1]
P.J. Taylor et al., 2018
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

rudawkokształtne

Nadrodzina

Rhinolophoidea

Rodzina

podkowcowate

Rodzaj

podkowiec

Gatunek

Rhinolophus gorongosae

Taksonomia edytuj

Gatunek ten opisali w 2018 roku P.J. Taylor, Macdonald, Goodman, Kearney, Cotterill, Stoffberg, Monadjem, Schoeman, Guyton, Naskręcki i Richards, nadając mu nazwę Rhinolophus gorongosae[2]. Autorzy jako miejsce typowe wskazali Bunga Inselberg położoną w Parku Narodowym Gorongosa, w mozambickiej Sofali[3]. Gatunek ten jest uznawany za przedstawiciela grupy obejmującej podkowca przylądkowego (R. capensis), podkowca jaskiniowego (R. simulator), podkowca sawannowego (R. denti) i podkowca deszczowego (R. swinnyi)[4], do tego ostatniego opisywany nietoperz był zaliczany jako jego populacja[3]. Jednak genetycznie i morfologicznie jest on blisko spokrewniony z R. rhodesiae oraz podkowcem tropikalnym (R. landeri), innymi gatunkami należącymi do grupy capensis[3]. Wydaje się, że sam R. gorongosae grupuje gatunki kryptyczne (sam będąc gatunkiem kryptycznym), ponieważ 2 okazy muzealne z numerem katalogowym różnią się znacząco od innego osobnika, który pochodzi z tego samego terenu; jedynie okaz odłowiony z góry Inago wydaje się przynależeć do gatunku, bo można go rozpoznać po jego małym rozmiarze. Jest to gatunek monotypowy[3]. Według najnowszych danych genetycznych takson ten jest synonimem R. simulator[5].

Występowanie edytuj

Jest to endemit północnego i środkowego Mozambiku, występuje wyłącznie w Parku Narodowym Gorongosa, na górze Inago i prawdopodobnie także Mecula[3].

Morfologia edytuj

Autorzy HMW wymieniają poniższe wymiary dla R. gorongosae[3]: długość ciała 39–51 mm; długość ogona 22–27 mm; długość ucha 12,5–22 mm; długość tylnej stopy 7,5–9 mm; długość przedramienia 38,5–44,5 mm; masa ciała około 4,5–6,6 g. Zwierzę to przypomina wyglądem swych najbliższych krewnych, w szczególności R. rhodesiae i R. swinnyi. Sierść opisywanego podkowca jest jasnoszara lub brązowawa (ciemniejsza na grzbiecie, aniżeli na brzuchu)[3]. Samce nie mają kępek pachowych. Uszy są stosunkowo małe (osiągają 43% długości przedramienia). Narośl na nosie (ang. Noseleaf) jest lancetowata, w kształcie trójkąta o zaokrąglonych wierzchołkach[3]. Boki tej narośli są jednocześnie wklęsłe, a czubek tępy[3]. Siodełko jest pozbawione sierści, z drobnym, spiczastym czubkiem[3]. Podkowa jest wąska (ma 7–8 mm) i nie pokrywa całego pyszczka. Nie ma również ona żadnych innych przydatków[3]. Błony skrzydłowa i ogonowa są brązowe. Baculum jest krótkie, ze zredukowaną podstawą oraz wyraźnym wcięciem[3]. Czaszka bardzo mała; otwór wielki jest zredukowany, z wyraźną depresją wzdłuż okolicy ciemieniowej; mózgoczaszka jest wąska[3].

Ekologia i status edytuj

Mało wiadomo na temat ekologii tego podkowca, brak informacji o rozmnażaniu, pokarmie lub jakichkolwiek wędrówkach[3]. Przypuszczalnie zamieszkuje on lesiste sawanny na wysokości od 212 do 308 m n.p.m. Wiadomo także, że posługuje się zwykle ultradźwiękami o częstotliwości 106 kHz (stwierdzono to na okazie z Parku Narodowego Gorongosa)[3]. Przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody nie został na razie zaliczony do żadnej z kategorii (NE – Not Assessed)[3].

Przypisy edytuj

  1. Rhinolophus gorongosae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Peter J. Taylor i inni, Integrative taxonomy resolves three new cryptic species of small southern African horseshoe bats (Rhinolophus), „Zoological Journal of the Linnean Society”, 184 (4), 2018, s. 1249–1276, DOI10.1093/zoolinnean/zly024 (ang.).
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p Rhinolophidae (Horseshoe bats), [w:] Don E. Wilson, Russell A. Mittermeier, Handbook of the Mammals of the World, t. 9: Bats, Lynx Edicions, 2019, s. 285, ISBN 978-84-16728-19-0 (ang.).
  4. Terrence C. Demos i inni, Molecular phylogenetics of the African horseshoe bats (Chiroptera: Rhinolophidae): expanded geographic and taxonomic sampling of the Afrotropics, „BMC Evolutionary Biology”, 19, 166, 2019 (ang.).
  5. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Rhinolophus simulator K. Andersen, 1904. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-01-08]. (ang.).