Ricasso[a] (także: podkrzyże) – tępy odcinek głowni broni białej znajdujący się przed rękojeścią bądź jelcem. Element charakterystyczny dla konstrukcji niektórych rapierów, szpad i mieczy dwuręcznych[1].

Ricasso na głowni rapiera, osłonięte poziomymi obłękami, tzw. „oślą podkowa”
Ricasso osłonięte skórą widoczne na głowni miecza dwuręcznego. Przed ricassem występy osłaniające dłoń

Umieszczony na początku zastawy niezaostrzony odcinek głowni tuż pod jelcem służył do jej uchwycenia dłonią lub palcami[1]. W wypadku mieczy długich lub dwuręcznych chwyt za ricasso dawał możliwość walki na mniejszym dystansie, z wykorzystaniem „skróconej” w ten sposób głowni, przy zachowaniu siły ciosu pochodzącej z wykorzystania obu rąk[2].

Ricasso pojawia się w konstrukcji mieczy europejskich już w epoce żelaza, ale następnie zanika. Ponownie pojawia się w konstrukcji broni białej w XII-XIV w., by w wieku XV stać się już elementem stosowanym powszechnie[3]. Długie ricasso, czasem pokryte skórą, było typowe dla wyspecjalizowanych mieczy dwuręcznych z XV-XVI w.; miecze te, w celu ochrony dłoni użytkownika miały często przed ricassem dwa występy na głowni, zwane po niemiecku parrierhaken („haki do parowania”)[4]. W rapierach palce na ricassie osłonięte były koszem, którego dno znajdowało się przed jelcem, lub specjalnymi, dodatkowymi obłękami, ustawionymi i połączonymi poziomo (tzw. ośla podkowa)[1].

Uwagi edytuj

  1. Nazwa przyjęta z języka francuskiego[1]

Przypisy edytuj

  1. a b c d Włodzimierz Kwaśniewicz: 1000 słów o broni białej i uzbrojeniu ochronnym. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1981, s. 150. ISBN 83-11-06559-4.
  2. Oakeshott 1994 ↓, s. 60.
  3. Oakeshott 1994 ↓, s. 69.
  4. Oakeshott 2000 ↓, s. 146–149.

Bibliografia edytuj