Wikipedia

Robert Forster

amerykański aktor

Robert Forster, właśc. Robert Wallace Foster Jr.[1] (ur. 13 lipca 1941 w Rochester, zm. 11 października 2019 w Los Angeles[2]) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny. Najbardziej znany z ról Johna Cassellisa w Chłodnym okiem (1969), libańskiego terrorysty Abdula Rafaia w dreszczowcu Oddział Delta (1986) oraz Maksa Cherry’ego w filmie Quentina Tarantino Jackie Brown (1997); za ostatnią z ról był on nominowany do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego[3].

Robert Forster
Ilustracja
Robert Forster (2009)
Imię i nazwisko

Robert Wallace Foster Jr.

Data i miejsce urodzenia

13 lipca 1941
Rochester

Data i miejsce śmierci

11 października 2019
Los Angeles

Zawód

aktor

Współmałżonek

June Provenzano
(1966-1975; rozwód)
Zivia Forster
(1978-1980; rozwód)

Lata aktywności

1967–2019

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Życiorys edytuj

Wczesne lata edytuj

Urodził się i był wychowywany w Rochester[4] w stanie Nowy Jork jako syn Grace Dorothy (z domu Montanarella) i Roberta Wallace’a Forstera, Seniora[5][6], który pracował jako trener słoni w objazdowym cyrku Ringling Bros. and Barnum & Bailey Circus, a później w kierownictwie przedsiębiorstwa dostarczającego pieczywo[7]. Jako hołd dla swojego ojca, w filmie Jackie Brown (1997), Forster zawiesił w biurze granej przez niego postaci jeden z plakatów ojca Barnum & Bailey Circus. Jego matka była pochodzenia włoskiego, natomiast ojciec miał angielskie i irlandzkie korzenie[8]. Jego rodzice rozwiedli się w 1949[7].

Był sportowcem w liceum i college’u[9]. W 1964 uzyskał bakalaureat z historii na University of Rochester[8][10]. Występował na studenckiej scenie w musicalu Bye Bye Birdie[9]. Choć pierwotnie planował rozpocząć karierę prawniczą[11], ostatecznie postanowił zająć się aktorstwem.

Kariera edytuj

Grał w lokalnym teatrze, a następnie przeniósł się do Nowego Jorku, gdzie w 1965 zdobył swoją pierwszą rolę na Broadwayu jako Frankie w sztuce Mrs. Dally z Arlene Francis. Po dobrze przyjętych rolach drugoplanowych, jako szeregowy Williams w dramacie Johna Hustona W zwierciadle złotego oka (1967) wg powieści Carson McCullers oraz jako zwiadowca indiańskiego pochodzenia Nick Tana w westernie Roberta Mulligana Był tu Salvaje (1968), Forster wystąpił w uznanej przez krytykę produkcji Chłodnym okiem (1969)[12]. W 1973 wystąpił na Broadwayu jako Stanley Kowalski w przedstawieniu Tramwaj zwany pożądaniem Tennessee Williamsa z Julie Harris[9].

Po występach w serialach telewizyjnych Banyon (1972) i Nakia (1974), odgrywał głównie role drugoplanowe w filmach akcji i horrorach, w tym Czarna dziura (1979). W latach 80. Forster brał udział w produkcjach mniej ambitnych – horrorze Lewisa Teague Aligator (1980) wg scenariusza Johna Saylesa, dreszczowcu kryminalnym Vigilante (1983) z Fredem Williamsonem, filmie akcji Menahema Golana Oddział Delta (1986) z Chuckiem Norrisem i Lee Marvinem oraz dreszczowcu Bankier (1989).

W 1998 był nominowany do Oscara w kategorii „Najlepszy aktor drugoplanowy” za kreację Maxa Cherry, poręczyciela tytułowej bohaterki (Pam Grier) w dreszczowcu kryminalnym Quentina Tarantino Jackie Brown (1997), któremu zawdzięcza on odrodzenie swojej kariery[13]. Od tamtego czasu regularnie brał udział w różnych produkcjach filmowych, m.in.: Magiczne buty (2002), Mulholland Drive (2001), Ja, Irena i Ja (2000), Zabójczy numer (2006) i Firewall (2006).

W telewizyjnym dreszczowcu biograficznym CBS Polowanie na potwora (The Hunt for the BTK Killer, 2005) zagrał postać detektywa Jasona Magidę, mającego schwytać seryjnego mordercę Dennisa Radera (Gregg Henry)[14]. W serialu Gliniarze bez odznak (2002–2003) Forster sportretował ojca Vana, jednego z głównych bohaterów telewizyjnej produkcji.

Forster wziął udział w kampanii społecznej Hip-Hop Literacy, zachęcającej do czytania książek autorstwa Elmore’a Leonarda; aktor zagrał w ekranizacji jego powieści Rumowy poncz, Jackie Brown[15]. Forster zagrał w serialu NBC Herosi (2006–2010) i serialowym dramacie kryminalnym AMC Breaking Bad (2008–2013).

Forster był także motywacyjnym mówcą[16].

Forster był członkiem stowarzyszenia Triple Nine Society, zrzeszającego osoby z wysokim ilorazem inteligencji[17].

Zmarł 11 października 2019 w Los Angeles, w wieku 78 lat. Przyczyną śmierci był rak mózgu[18]. Dzień jego śmierci był również dniem premiery ostatniego filmu z jego udziałem - Netflix El Camino: Film Breaking Bad) w reż. Vince’a Gilligana jako Ed Galbraith, serwisant odkurzaczy, który specjalizuje się w przenoszeniu osób uciekających przed prawem, nadając im nowe tożsamości za sporą opłatą.

Filmografia edytuj

Filmy pełnometrażowe edytuj

Rok Tytuł Rola Uwagi
1967 W zwierciadle złotego oka szeregowy L.G. Williams
1968 Był tu Salvaje Nick Tana
1969 Justine Narouz
1969 Chłodnym okiem John Cassellis
1970 Cover Me Babe Tony Hall
1973 Ojciec chrzestny nie żyje Frank
1977 Kaskaderzy Glen Wilson
1978 Lawina Nick Thorne
1979 The Lady in Red Turk niewymieniony w czołówce
1979 Czarna dziura kapitan Dan Holland
1980 Aligator David
1981 „Goliat” czeka Jeff Selrik film telewizyjny
1981 Heartbreak High trener Alan Arnoldi
1983 Vigilante Eddie Marino
1983 Spacerując na krawędzi Jason Walk
1986 Hollywood Harry Harry Petry także producent i reżyser
1986 Oddział Delta Abdul Rafai
1988 Escuadrón Dyktator
1989 The Banker Dan
1990 Checkered Flag Jack Cotton
1990 Strażnik pokoju Yates
1991 Dwudziesta dziewiąta ulica sierżant Tartaglia
1993 Maniakalny glina 3 dr Powell
1994 Amerykański Yakuza Littman
1996 Original Gangstas detektyw Slatten
1997 Szkoła przetrwania Gentry
1997 American Perfekt Jake Nyman
1997 Nocny patrol Teak Taylor
1997 Jackie Brown Max Cherry nominacja: Oscar dla najlepszego aktora drugoplanowego[3]
1998 Psychol dr Simon
1998 Okno na podwórze detektyw Charlie Moore film telewizyjny
1998 Radiostacja Odell Parks
1999 Wściekłość Tyler
1999 Kiss Toledo Goodbye Sal Fortuna
2000 Supernova A.J. Marley
2000 Na wielkich jeziorach Joe Kitko
2000 Ja, Irena i Ja pułkownik Parington
2000 Diamentowy Człowiek Eddie Miller
2001 Mulholland Drive detektyw Harry McKnight
2001 Wojna plemników ojciec Nathana
2001 Finder’s Fee oficer Campbell
2002 Magiczne buty trener Wagner
2002 Samotny bohater Gus
2002 Strange Hearts Jack Waters
2002 Murder in Greenwich Steve Carroll film telewizyjny
2003 Przekręt doskonały Morgan Price
2003 Aniołki Charliego: Zawrotna szybkość Roger Wixon
2003 Ciało potrzebne na gwałt Stanley Parsons
2005 Polowanie na potwora detektyw Jason Magida
2006 Firewall Harry Romano
2006 Zabójczy numer Murphy
2007 D-War: Wojna smoków Wilson
2007 Zemsta po śmierci Lloyd
2007 Ślady zbrodni Arlo Grange
2008 Jack i Jill kontra reszta świata Norman niewymieniony w czołówce
2009 Złodziejski kodeks porucznik Samuel Weber
2009 Duchy moich byłych sierżant Volkom
2010 W nurcie życia Louie
2011 Girl Walks into a Bar Dodge
2011 Spadkobiercy Scott Thorson nominacja: Screen Actors Guild Award for Outstanding Performance by a Cast in a Motion Picture[19]
2013 Olimp w ogniu generał Edward Clegg
2014 Automata Robert Bold
2015 Ocalona[20] Bill Talbot
2016 Londyn w ogniu generał Edward Clegg
2016 The Confirmation Otto
2019 El Camino: Film Breaking Bad Ed Galbraith
2019 The Wolf of Snow Hallow szeryf Hadley

Seriale telewizyjne edytuj

Rok Tytuł Rola Uwagi
1967 N.Y.P.D. Tony odcinek: „To Catch a Hero”
1968 Judd, for the Defense Ray Elliott odcinek: „In a Puff of Smoke”
1971–1973 Banyon Miles Banyon 9 odcinków
1974 Nakia zastępca szeryfa Nakia Parker 14 odcinków
1975–1977 Police Story Bob Vandon 5 odcinków
1976 Gibbsville N/A odcinek: „All the Young Girls”
1985 Magnum Tyler Peabody McKinney 2 odcinki
1986 Opowieści z ciemnej strony Gary Gooley odcinek: „The Milkman Cometh”
1986 Napisała: Morderstwo Gilbert Gaston odcinek: „The Perfect Foil”
1987 Hotel Steve Cameron odcinek: „Unfinished Business”
1987 Once a Hero Gumshoe 3 odcinki
1987–1988 Kusza Aymong 3 odcinki
1991 Gliniarz i prokurator Ed Delaney 2 odcinki
1995 Strażnik Teksasu Ricky Rickettes odcinek: „The Big Bingo Bamboozle”
1995 Napisała: Morderstwo Frank Roussel odcinek: „Big Easy Murder”
1997 Strażnik Teksasu Lane Tillman odcinek: „Texas vs. Cahill”
2002–2003 Gliniarze bez odznak Raymond Ray 2 odcinki
2003–2004 Karen Sisco Marshall Cisco 10 odcinków
2004 Tajna sieć Jay Aldrich 2 odcinki
2004 Clubhouse Burt Austin odcinek: „Spectator Interference”
2004–2005 Huff Ben Huffstodt 3 odcinki
2006 Wzór agent Thomas Lawson odcinek: „Protest”
2007 Poślubione armii generał Grayson odcinek: „Truth and Consequences”
2007 Gotowe na wszystko Nick Delfino odcinek: „Now I Know, Don’t Be Scared”
2007–2008 Herosi Arthur Petrelli 10 odcinków
2008 Simpsonowie Lucky Jim serial animowany; głos
odcinek: „Sex, Pies and Idiot Scrapes”
2008 Would Be Kings N/A 2 odcinki
2011 CSI: Kryminalne zagadki Nowego Jorku Joe Vincent odcinek: „Indelible”
2012 Alcatraz Ray Archer 4 odcinki
2012 Transformers: Prime generał Bryce animacja komputerowa; głos
odcinek: „Grill”
2012–2015 Ostatni prawdziwy mężczyzna Bud Baxter 9 odcinków
2013 NTSF:SD:SUV:: Booth Whitman odcinek: „Unfrozen Agent Man”
2013 Breaking Bad Ed odcinek: „Granite State”
2014–2015 Wojownicze Żółwie Ninja Jack J. Kurtzman serial animowany; głos
3 odcinki
2015 Backstrom Blue Backstrom 2 odcinki
2016 Divorce

Przypisy edytuj

  1. ↑ Robert Forster. Listal. [dostęp 2016-07-12]. (ang.).
  2. ↑ Chris Koseluk (2019-10-11): Robert Forster Dead: Resurgent Oscar Nominee From 'Jackie Brown' Dies at 78. „The Hollywood Reporter”. [dostęp 2019-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-12)]. (ang.).
  3. ↑ a b Academy of Motion Picture Arts and Sciences 1998. Oscars.org. [dostęp 2014-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-12)]. (ang.).
  4. ↑ Personalidade: Robert Forster (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2016-07-12]. (port.).
  5. ↑ Robert Forster Biography (1941-). Film Reference. [dostęp 2013-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-12)]. (ang.).
  6. ↑ Robert Forster (13 de Julho de 1941). Filmow. [dostęp 2016-07-12]. (port.).
  7. ↑ a b Overview for Robert Forster. Turner Classic Movies. [dostęp 2016-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-12)]. (ang.).
  8. ↑ a b Judy Klemesrud (1972-06-04): Robert Forster – How To Succeed in Flops. „The New York Times”. [dostęp 2016-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-12)]. (ang.).
  9. ↑ a b c Lucia Bozzola: Robert Forster Biography. Yahoo!. [dostęp 2019-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-12)]. (ang.).
  10. ↑ Robert Forster Bio – affair, married, spouse, salary, net worth, children, dating. Article Bio. [dostęp 2016-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-12)]. (ang.).
  11. ↑ Scott Hauser: Rochester Review V61 N3--Features. Rochester Review. [dostęp 2016-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-12)]. (ang.).
  12. ↑ The „Real” in Fiction: Brecht, Medium Cool, and the Refusal of Incorporation. W: Michael Renov: The Subject of Documentary. U of Minnesota Press, 2004, s. 21. ISBN 978-0-8166-3441-5. [dostęp 2016-07-12].
  13. ↑ Dan Margules: ScripTipps: The Descendants. elfpublished books, 2013, s. 74. [dostęp 2016-07-12].
  14. ↑ Alvin H. Marill: Movies Made for Television: 2005–2009. Scarecrow Press, 2010, s. 44. ISBN 978-0-8108-7659-0. [dostęp 2016-07-12].
  15. ↑ Madsen Doing Literacy PSAs – Everything Tarantino. Everything Tarantino. [dostęp 2005-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-12)]. (ang.).
  16. ↑ „TV Guide”. 51, s. 70, 2003. Michael Schneider. Triangle Publications. ISSN 0039-8543. (ang.). 
  17. ↑ 2012 – Fourth ggg999 in Woodland Hills CA. Triple Nine. [dostęp 2016-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-19)]. (ang.).
  18. ↑ Robert Forster nie żyje. Gwiazdor „Jackie Brown” i „Breaking Bad” miał 78 lat. Onet.pl. [dostęp 2019-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-12)]. (pol.).
  19. ↑ Nominations Announced for the 18th Annual Screen Actors Guild Awards. Screen Actors Guild Awards. [dostęp 2012-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-06)]. (ang.).
  20. ↑ Trailer and Poster for Survivor, Starring Pierce Brosnan and Milla Jovovich. ComingSoon. [dostęp 2015-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-04)]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Robert_Forster&oldid=73573581”