Robert Kajanus
Robert Kajanus (ur. 2 grudnia 1856 w Helsinkach, zm. 6 lipca 1933 tamże[1][2][3]) – fiński kompozytor i dyrygent.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
       
| |
| |
Życiorys edytuj
Uczył się w konserwatorium w Helsinkach u Richarda Faltina (kompozycja) i Gustafa Niemanna (skrzypce)[1][2]. W latach 1877–1879 studiował w konserwatorium w Lipsku u Carla Reineckego (kompozycja), Hansa Richtera (dyrygentura) i Salomona Jadassohna (teoria)[1][2]. Od 1879 do 1880 roku przebywał w Paryżu, gdzie był uczniem Johana Svendsena[1][2][3]. Przez krótki czas przebywał w Lipsku i Dreźnie[1][3], następnie w 1882 roku wrócił do Helsinek[1][2]. W 1882 roku zorganizował towarzystwo orkiestrowe, które prowadził do swojej śmierci w 1933 roku[1][2][3]. Z zespołem tym dokonał w 1888 roku fińskiego prawykonania IX symfonii Ludwiga van Beethovena, a w 1900 roku dał koncert na wystawie światowej w Paryżu[1]. Od 1897 do 1926 roku kierował wydziałem muzyki Uniwersytetu Helsińskiego[1][2][3], od 1908 roku był profesorem tej uczelni[1][3]. Był członkiem dyrekcji Fińskiej Opery Narodowej (od 1916), prezesem Związku Kompozytorów Fińskich (od 1917) i przewodniczącym komisji muzycznej rządu fińskiego (od 1918)[1]. Fundował prywatne stypendia dla fińskich muzyków, przyjaźnił się też z Jeanem Sibeliusem, u którego w 1892 roku zamówił utwór En Saga[1]. W latach 1930–1933 dokonał w Londynie wraz z London Symphony Orchestra szeregu nagrań fonograficznych utworów orkiestrowych Sibeliusa[1], w tym pierwszych nagrań jego I i II Symfonii[2].
Odznaczenia edytuj
- Kawaler I Klasy Orderu Białej Róży (1926, Finlandia)[4]
- Kawaler I Klasy Orderu Świętego Olafa (1923, Norwegia)[4]
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (1924, Francja)[4]
- Oficer Orderu Palm Akademickich (1907, Francja)[5]
- Kawaler Orderu Wazów (1925, Szwecja)[4]
- Kawaler Orderu Danebroga (1926, Dania)[4]
- Kawaler Orderu Trzech Gwiazd (1926, Łotwa)[4]
- Order Zasługi II Klasy (1929, Węgry)[4]
Twórczość edytuj
W historii muzyki fińskiej zapisał się jako jeden z pierwszych twórców dopracowanych warsztatowo dużych form orkiestrowych i wokalno-instrumentalnych, pomimo, iż tworzył niewiele[1]. Jego muzyka, osadzona w późnoromantycznej tradycji[1], podejmowała tematykę narodową[1][3]. Twórczość Kajanusa utorowała drogę działalności muzycznej Jeana Sibeliusa, którego wspierał w początkach jego kariery[1][3].
Wybrane kompozycje edytuj
(na podstawie materiałów źródłowych[1])
Utwory orkiestrowe
- In memoriam (1878)
- poemat symfoniczny Kullervo (1881)
- poemat symfoniczny Aino (1885)
- 2 rapsodie fińskie (I 1882, II 1889)
- Marsza żałobny (1884)
- suita Sommarminnen (1896)
- Sinfonietta (1915)
- Uwertura (1926)
- Impromptu (1926)
- Suita F-dur na orkiestrę smyczkową (1930)
- Wariacje na temat fińskiej pieśni (1931)
Utwory kameralne
- Sonata na skrzypce i fortepian (1876)
- Etiuda koncertowa na harfę (1914)
Utwory wokalno-instrumentalne
- Suomen päivä (1917)
- Muzyka żałobna i pieśń bohaterska (1918)
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 11. ISBN 978-83-224-3303-4.
- ↑ a b c d e f g h Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1806. ISBN 978-0-02-865528-4.
- ↑ a b c d e f g h The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 434. ISBN 0-674-37299-9.
- ↑ a b c d e f g Seija Lappalainen: Kajanus, Robert (1856 - 1933). [w:] Kansallisbiografia [on-line]. kansallisbiografia.fi, 2001-09-06. [dostęp 2023-09-28]. (fiń.).
- ↑ Finlands Statskalender för året 1908. Helsingfors: 1908, s. 239. [dostęp 2023-09-28]. (szw.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Robert Kajanus – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Robert Kajanus w bazie AllMusic (ang.)